Blijf kalm, Word niet boos Blijf hoffelijk Stress management Blijf kalm, Word niet boos Blijf hoffelijk Stress is door de vader van stressonderzoek de Oostenrijker dr. Hans Selye bedacht. Hij heeft uit de natuurkunde afgeleid; stress = spanning, vele jaren zei hij dat hij eigenlijk strain had moeten gebruiken (druk).

STRESS Chronische psychologische stress maakt je oud Lengte van Telomeren verkorten zich Verkorting van telomeren correspondeert met negen tot 17 jaar extra veroudering

Telomeren Telomeren zijn stukjes repeterend DNA aan de uiteinden van de chromosomen Die een soort coating zijn om het DNA te beschermen, zoiets als het plastic uiteindes van schoenveters

Causaal verband tussen stress en telomeren Het is niet vreemd dat het brein lichamelijke processen beïnvloedt. Als je nerveus bent, draait je maag zich ook om. Het brein scheidt stresshormonen af zoals ACTH / cortisol Cortisol vermindert in de reageerbuis de telomeren huishouding.

Oorzaak en gevolg Genetisch? Meestal zijn die vaak heel klein Niet genetische omgevingsfactoren zijn veel belangrijker zoals Inkomen Opleiding Leef en eetgewoonte

Wisselwerking tussen Brein en Lichaam Persoonlijkheid speelt een belangrijke rol en is afhankelijk van: Temperament, erfelijk, bepaalt de response op emotionele stimuli Karakter, door de psychosociale en culturele omgeving gevormd

Uitlokking stress reactie Je lichaam ervaart een gebeurtenis niet als prettig en reageert hier op een gepaste wijze

Niet op een gepaste wijze reageren Je lichaam gaat op een ongecontroleerde manier op de gebeurtenis te lijf

Wat gebeurt er in je lichaam

Hormonen vliegen de pan uit Hypofyse geeft o.a ACTH af Sympathisch zenuwstel actief Bijniermerg geeft cortisol af Droge mond en keel Slaapstoornissen Stoornissen in eetlust Nagelbijten Friemelen Uitslag Jeuk sufheid Bijnierschors geeft adrenaline af Hartkloppingen Hoge bloeddruk Snelle ademhaling Gespannen spieren Spierpijn Moeheid

Welke uitlokkende factoren? Werk gerelateerd Privé gerelateerd Persoonlijk gerelateerd Gezondheid gerelateerd Voeding gerelateerd Hygiëne gerelateerd

Het ABC van stress A = activerende factor, de factor die bij jou stress activeert. B = beleving van A (oftewel je ervaringen, gedachten, interpretatie of overtuiging van A) C = consequenties van B (oftewel de emotionele gevolgen van je ervaringen, gedachten, interpretatie of overtuiging van A)

Werk gerelateerd Taak inhoudelijk Veel druk om te presteren Gebrek aan controle over het werkproces Waardering Communicatie Beloning Carrière perspectief

Twee aspecten van werken met de meeste stress Veel druk om te presteren Krappe deadlines, beperkte middelen, productiequota, zware gevolgen voor het voldoen aan de doelen van het bestuur- dit kan leiden tot een zeer gestresseerde werkomgeving Gebrek aan controle over werkproces (Robert Karasek University of Southern California)

Privé gerelateerd Genegenheid Affectie Begrip Kameraad Vertrouwen

Persoonlijk gerelateerd Gesloten Bescheiden Geen nee kunnen zeggen / begrenzing Besluiteloos Mijdend gedrag

Gezondheid gerelateerd Aangeboren beperking Verworven beperking

Slijtage van Telomeren remmen Telomeren kun je met lifestyle interventies verlengen zoals: Gezond eten Lichaamsbeweging Meditatie Dat werkt al binnen drie maanden, blijkt uit pilotstudies bij onder anderen mannen bij prostaatkanker. Het effect is soms heel sterk: hoe meer lichaambeweging, hoe meer effect.. (Volkskrant 11 september 2010: Elizabeth Blackburn Nobelprijswinnaar)