Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten Arnhem, 20 november 2003 Een mogelijke aanpak met aandachtspunten Zie ook stageverslag Peter Vos regio Noord-Groningen

Vooraf … Geen eenheidsmethodiek want iedere gemeente verschilt Milieusituatie helder in beeld hebben om met handhaving winst te kunnen boeken Genuanceerd beeld van effecten van slecht naleefgedrag via compartimenten Deze aanpak is hulpmiddel om stapsgewijs te werken naar concrete prioriteitsstelling Bedenk dat hiermee huidige kengetallensystematiek wordt heroverwogen Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Methode probleemanalyse Naleefgedrag Risico’s Omgeving Inrichtingen en niet-inrichtingsgebonden Compartimenten en wetten Prioriteitstelling Bestuurlijke wensen Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Globale beschrijving omgeving, gemeente Sterke/zwakke punten van de gemeente * Opbouw stad (wijken /groen gebied/ /centrum/buitengebied/industrieterreinen) Soort (Inwonersaantal - opbouw bevolking- groei ) Unieke milieukenmerken (stiltegebied/zand-klei-veen/grondwaterbescherming/habitat/groen en floragebieden-dieren-planten) Bebouwingstypologie (/hoog/laagbouw/gemengde bebouwing/lint bebouwing) Beschrijving industrieterreinen (soort bedrijven/samenwerking onderling/herstruktuering) Samenwerkingsverbanden andere overheden Bestuurlijke en maatschappelijke wensen Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003 * = Bijvoorbeeld veel oude panden in binnenstad, weinig/veel buitengebied, verouderde industrieterreinen, intensieve veehouderij enz.

Beschrijving inrichtingen Soort op KVK/SBI-code, AMvB Verdeling milieucategorieën Aantal/Ligging in bijv. milieu –en natuurbeschermingsgebieden Aantal en actualiteit Wm vergunning en AMvB meldingen/nadere eisen Verbruiken (afval, energie, water; afhankelijk wat je als gemeente belangrijk vindt) Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Beschrijving inrichtingen (vervolg) Mutatiegraad inrichtingen, nieuwe bedrijven (bijvoorbeeld horeca veel, aannemers weinig) BRZO bedrijven /risico kaart Welke veranderingen (op inhoud en op samenwerking) zijn er op komst ? Doelgroepenbeleid (bijv. MJA, convenant grafisch industrie/metaal elektro e.d) Inzet van BIM, BMP, BEP, MJA en jaarverslag Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Beschrijving niet-inrichtingen Afvaldumping Milieucriminaliteit (XTC labs) Bouwstoffenbesluit/grond Klachten Autowrakken (hoe vaak) Gevelreiniging (hoe vaak/nat/droog) BOOT particulieren (actief/saneringen) Kamperen/zomerhuisjes Evenementen Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Globale beschrijving milieu compartimenten en wetten Algemene milieuproblemen bij de compartimenten ? Welke problemen of onderwerpen “hot” bij welke branche ? Problemen voor bepaalde stoffen (PER, olie, zware metalen e.d) bij de compartimenten ? Welke wetgeving van toepassing? Zie lijst. Vergunningproblemen bij de compartimenten (ouderdom vergunning, niet handhaafbare voorschriften) ? Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Definitie risico De naar maatschappelijke normen ongewenste gevolgen van een activiteit, verbonden met de kans dat deze zich - bij niet naleven van de wet- en regelgeving - zullen voordoen. Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Mogelijke indeling van risico’s Calamiteiten (letsel) Leefbaarheid (geluid, geur, trillingen) Economische schade * Natuur/cultuurhistorie (bodem) Blootstelling (lucht) … Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003 * = Binnen de projectgroep was nog wel discussie of economische schade in dit kader wel een relevant risico is.

NIET KWANTIFICEERBAAR Risico’s kunnen weer worden verdeeld naar de duur van het effect en naar kwantificeerbaarheid KORTE TERMIJN LANGE TERMIJN KWANTIFICEERBAAR 1. Calamiteit 5. Blootstelling 3. Economische schade NIET KWANTIFICEERBAAR 2. Leefbaarheid 4. Natuur/cultuurhistorie Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Prioriteit Utrecht ‘Hier en nu’ Primair veiligheids- en gezondheidsrisico's en de overlast voor de huidige generatie Utrechters Het gaat hier om de leefkwaliteit 'hier en nu', de aspecten waarvan de utrechters persoonlijk en direct last of schade ondervinden. De andere beleidsniveau's van de Wet milieubeheer vallen buiten de prioritering. Deze zijn het 'hier en dan' (burgers kunnen hiervan na jaren direct of indirect schade ondervinden) en het ‘daar en dan' (hiervan ondervindt de hele samenleving (mondiaal) op termijn schade). Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

De milieucompartimenten en thema’s 1. Externe Veiligheid 2. Gezondheid 3. Openbare Orde 4. Financieel Economisch 5. Natuurbehoud 6. Bodem 7. Water 8. Lucht 9. Stank 10. Geluid 11. Afval 12. Energie 13. Verkeer Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Totaal Thema’s afzetten tegen risico’s Calamiteiten Leefbaarheid Economische schade Blootstelling Natuur/cultuurhistorie 1. Externe Veiligheid *** 2. Gezondheid 3. Openbare Orde 4. Financieel Economisch 5. Natuurbehoud 6. Bodem 7. Water 8. Lucht 9. Stank 10. Geluid 11. Afval 12. Energie 13. Verkeer Hulpmiddel als voorbeeld om thema’s onderling te wegen, om discussie met bestuur te ondersteunen Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Naleefgedrag Definitie: handelingen of het nalaten van handelingen waartoe men, ter voorkoming van het ontstaan van één of meer negatieve effecten, krachtens wet- en regelgeving verplicht is. Aantal controles, aantal benodigde handhavingstappen, inzet sanctiemiddelen, klachten, hinderbeleving Per branche, per compartiment, eventueel per individueel bedrijf? Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Matrix naleefgedrag (voorbeeld Hilversum) % bedrijven zonder overtreding bij 1e controle Geluid Afval Veiligheid Totaal Horeca 60% 75% Garage 95% 70% Detailhandel 65% Gemiddeld <70% >70% / Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Voorbeeld naleefgedrag in Hilversum Soort overtreding is t.o.v. 1990 verschoven (meer naar klein leed en meer administratie/logboeken) Lastig om branches onderling te vergelijken (appels met peren); aard van de overtreding verschilt Soms wel conclusies per branche mogelijk (aannemers leven goed na, schilders niet) Analyse geeft beeld welk compartiment vaker wordt overtreden (maar ook hier geldt ‘appels met peren’, brandblussers en geluid) Analyse naleefgedrag kan met name leiden tot andere instrumentkeuze (inzet voorlichting) Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Bestuurlijke wensen Een eerste inventarisatie is al meegenomen in stap 1 (omgeving) Met behulp van verzamelde informatie kan bestuur nu keuzes maken Kiezen betekent niet alleen dat je iets wel gaat doen, maar ook dat je iets niet (meer) gaat doen. Hoe is de relatie met burgers/actiegroepen ? Zorg voor ‘Jip-en-Janneke-taal’, maak analyse begrijpbaar voor burgers, bedrijven en bestuur Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Prioriteitstelling middels matrix HORIZONTAAL worden de thema’s (negatieve effecten) vermeld waarvan de risico’s beïnvloedbaar zijn door middel van (extra) handhaving. De betekenis is dan:  = klein risico  = gemiddeld risico = groot risico Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

VERTICAAL in de matrix worden de relevante doelgroepen vermeld. Groepen van inrichtingen of (rechts)personen waarvan risicoprofiel overeenkomt en handhavingsbevoegdheid bij gemeente of politie ligt Bijvoorbeeld: Branches, uitgesplitst in - Alle A.M.v.B bedrijven - Alle vergunningbedrijven Niet inrichtinggebonden taken Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Thema-doelgroep matrix Veiligheid Gezondheid Water Bodem Natuur-behoud R NG Vuurwerk-opslag *** - * LPG-stations + ** Horeca Agrarisch *) ENZ…. Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Prioriteiten Hoog risico Gemiddeld risico Laag risico Groot Naleeftekort Hoogste prioriteit Gemiddelde prioriteit Lage prioriteit Klein naleeftekort Geen prioriteit Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Vervolgstappen Prioriteitstelling zal aanleiding geven tot andere indeling in categorieën, aanpassing kengetallen en frequenties Andere doelstellingen Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003

Let op Positionering ten opzichte van derden (samenwerking) Wat is de rol van handhavingcommunicatie (preventie) ? Monitor (Wat is de milieuwinst geweest t.o.v. nulsituatie?) en maak de PA periodiek opnieuw en pas beleid aan Wil je een sectorale PA of een integrale (zie Eindhoven) ? Hoe is de relatie met LCCM prioriteiten ? Projectgroep probleemanalyse Platform milieuhandhaving grote gemeenten 20 november 2003