Levensecht leren is dialogisch leren Inspiratielezing voor de Friese Zorgacademie Frans Meijers Heerenveen 31 mei 2013
Opkomst diensteneconomie Vroeger: geven van zorg centraal (stukwerk) Nu: gezondheid/welzijn centraal (maatwerk) Nodig is ontwikkeling van hand, hoofd én hart
Wanneer je een schip wilt gaan bouwen breng dan geen mensen bijeen om timmerhout te sjouwen of te tekenen alleen voorkom dat ze taken ontvangen deel evenmin plannen mee maar leer eerst de mensen verlangen naar de eindeloze zee Uit: Citadelle van Antoine de Saint Exupéry
Hoe leer je verlangen? (1) De ‘condition humaine’: zin én betekenis Hoe ben ik op unieke manier lid van een groep?
Hoe leer je verlangen? (2) grens- ervaring intuïtieve zingeving discursieve betekenisgeving identiteit emoties (onbegrepen/fysiek) concept levensverhaal concept emoties wederzijds begrip/ gedeelde waarden
Wat is een krachtige ‘hoofd-, hand- & hart’-omgeving? Praktijksturing (mét theorie ‘just in time’ en ‘just enough’ Dialoog Keuzemogelijkheden
Dialoog ontbreekt in vmbo en mbo 65% tegen 21 % over 9% met
Waarom is dialoog zo moeilijk voor docenten en praktijkopleiders? Geen ervaring (leren = ik zal je leren) dus ontbrekende vaardigheden Cultuur van onderwijs én zorg: een eeuw monoloog * selectie via kennisoverdracht * ruil van kennis tegen orde * professionaliteit gericht op toetsing en beheer van kennis (Quinn, R.E. (1991) Beyond rational management. San Francisco: Jossey Bass)
Identiteitsleren maakt onzeker Een identiteit is je verhaal hoe je op een unieke manier lid bent van een groep Een verandering van identiteit brengt (veel) onzekerheid met zich mee over eigenwaarde groepslidmaatschap
De hersenen Signalen via de zintuigen gaan - via de thalamus – tegelijkertijd naar neocortex (denkcentrum) amygdala (emotioneel centrum) De amygdala verwerkt signalen veel sneller dan de neocortex (Sitskoorn, M. (2008). Het maakbare brein.Amsterdam: Bert Bakker) De verwerking in de amygdala leidt tot emotionele reacties Emoties zijn dus sneller dan gedachten
Reactie op onzekerheid Vluchten - je terugtrekken Vechten - complexiteit reduceren via simpele waarheden Bevriezen - ziek worden Dialoog - onzekerheid delen (Hermans, H.J.M. & Hermans-Konopka, A. (2010). Dialogical Self Theory. Positioning and Counter-Positioning in a Globalizing Society. Cambridge, UK: Cambridge University Press)
Levensecht leren is dialogisch leren Geef aandacht aan beroepsdilemma’s Schenk veel aandacht aan emoties Spreek eerst over onzekerheid voordat er oplossingen worden gepresenteerd
Voor nuancering en detaillering www.frans-meijers.nl