Reflectievaardigheden en instrumenten Regionale bijeenkomst 5 april 2007 Mariëlle Rutten

Reflecteren door docenten Waarom reflecteren? Wat is reflecteren? Hoe werkt reflecteren? Ontwikkeling van reflectievaardigheden Reflectie tools

WAT IS REFLECTIE? Wat is nou precies reflectie en wat doet reflectie Met reflectie kun je soms dingen tegenkomen waarvan je niet wist dat je het in je had.

Reflecteren – verbreden en verdiepen van competent gedrag https://intra.ehva.nl/algemeen/competenties/competenties+niveaus.pdf Competenties en niveaus

Reflecteren – verbreden en verdiepen van competent gedrag https://intra.ehva.nl/algemeen/competenties/competenties+niveaus.pdf Competenties en niveaus

Reflecteren – verbreden en verdiepen van competent gedrag https://intra.ehva.nl/algemeen/competenties/competenties+niveaus.pdf Competenties en niveaus Reflecteren: Herinterpreteren en structureren van ervaringen om te komen tot een hoger niveau van beroepsuitoefening

Reflectiecyclus van Korthagen Spiraalmodel

Begeleiding: aansluiten bij de spiraal

REFLECTEREN IS GEEN EVALUEREN Het gaat er niet om of je het werk goed of juist niet goed hebt gedaan. Het is juist belangrijk het beoordelen (evalueren) van je eigen handelen uit te stellen. Dit geeft ruimte voor zelfonderzoek, waardoor je meer leert over je eigen handelen. 

Reflectie gesprek stap 2 en 3: STARR model Situatie Wat was de situatie? Wat was de aanleiding? Wie waren er bij betrokken? Waar? Wanneer?  Taak Wat was in deze situatie jouw taak/doel? Wat werd er van je verwacht? Wat verwachte je zelf van deze situatie? Wat wilde je bereiken? Wat vond je dat moest gebeuren? Actie Wat heb je concreet gezegd of gedaan? Wat heb je gedaan? Wat dacht je? Wat voelde je? Wat deden de leerlingen? Wat denk je dat de leerlingen wilden, dachten of voelden? En toen? (herhalen totdat alle acties in deze situatie zijn doorlopen) Resultaat Wat was het resultaat? Hoe is het afgelopen? Hoe reageerden de andere betrokkenen? Reflectie Wat leer je uit deze situatie? Wat is de essentie? Hoe staat dat wat je zelf deed, dacht en voelde in verhouding tot wat de leerling deed?

Ontwikkelen reflectie: integratie persoon, theorie en praktijk Fase 1: Leren van ervaringen Eerste kennismaking met leren van ervaringen Reflectie op eigen leren Vergelijken me hoe anderen leren theorie reflectie persoon praktijk

Ontwikkelen reflectie: integratie persoon, theorie en praktijk Fase 2: Leren reflecteren Systematiek aanbrengen in het leren van ervaringen theorie reflectie persoon praktijk

Ontwikkelen reflectie: integratie persoon, theorie en praktijk Fase 3: Reflecteren Reflecties koppelen aan theoretische noties Relatie leggen met leren van leerlingen Expliciteren van het leggen van de verbinding tussen praktijk en theorie theorie reflectie persoon praktijk

Ontwikkelen reflectie: integratie persoon, theorie en praktijk Fase 4: Collegiaal ondersteunend leren Integratie persoon, praktijk en theorie in reflecteren Overdragen van begeleidingsvaardigheden Functioneren in collegiale groepjes persoon praktijk theorie reflectie

Doorgroeibekwaamheid door te reflecteren op ervaringen na een langere periode: • Wat wilde ik leren? • Hoe heb ik dat geprobeerd? • Welke leermomenten waren er? • Hoe heb ik toen geleerd? • Hoe voelde ik me daarbij? • Wat hielp/ belemmerde mij bij het leren? • Welke rol spelen anderen bij het leren? • Welke zwakke/ sterke punten heeft mijn manier van leren? • Welke alternatieve zie ik voor mijn leren? • Tot welke voornemens leidt dat voor de volgende periode?

Reflectie Tools Gedrag: Overtuigingen: Memoparade De onderwijsautobiografie ‘t Muurtje Waarden spel Reflectie gesprek en collegiale consultatie Persoonlijkheid: Psychologische tests Vragenlijsten Kernkwadranten Gedrag: School Video Interactie Begeleiding Rollenspellen 360-graden feedback Reflectiegesprek en collegiale consultatie Intelligentie: Opleidingsniveau IQ-tests Tempo en complexiteit

Reflectie in de school Welke rol heeft reflectie nu binnen ons personeelsbeleid? Op welke manier wordt reflecteren in de school nu gestimuleerd en gefaciliteerd? Wat werkt goed? Wat zijn knelpunten? Welke oplossingen zie ik? Delen van belangrijkste conclusies