Stichting Thuiszorg Icare

Dementie in de palliatieve fase Presentatie 4 sept 2013 Dementie in de palliatieve fase Palliatieve zorg start op het moment van de diagnose dementie

Dementie in de palliatieve fase Onderwerpen: Gedragsproblemen in de palliatieve fase van dementie (Onbegrepen gedrag bij dementie) REPOS Mantelzorger Thuistechnologie

Probleemgedrag/Onbegrepen gedrag Agressie Depressie Initiatiefloos/Apathie Angst Wanen/Hallucinaties Delier Decorum verlies/Seksueel ontremt gedrag Claimgedrag Dwaalgedrag Onrust/Omkeren dag/nacht ritme

Acties Verricht diagnostiek t.a.v. probleemgedrag: Probleembeschrijving Probleemverheldering Aanvullend onderzoek naar mogelijke oorzaken

Probleem/Onbegrepen gedrag e.v.t. oorzaken: Lichamelijk Psychisch Omgevingsfactoren Weet wat de invloed is op het ontstaan van onbegrepen gedrag en zoek een oplossing om het te voorkomen, zie observatielijst.

Gedragsobservatie lijst Datum Tijd Omgeving/Situatie In welke situaties komt het gedrag voor? Welk probleem Wat zie je, hoe komt het gedrag? Beschrijf het doel Wat wil je behalen? Eigen reactie Wat ga je er aan doen? Resultaat van reactie Heeft het geholpen, is het doel behaald?

Bij probleemgedrag/Onbegrepen gedrag altijd: Psychosociale interventies eerst inzetten voor medicamenteuze behandeling: Psycho-educatie Muziektherapie, snoezelen en zintuigactivering Aanpassen woonomgeving Lichttherapie Lichamelijke oorzaken: pijn, slechtziendheid, slechthorendheid kunnen tot misstanden lijden en agressie Benauwdheid, vermoeidheid, koorts, pijn kan onrust of agressie oproepen Bepaalde medicatie kan agressief gedrag bevorderen Psychisch: denkvermogen, orientatie, geheugen verlies, communicatie( falen) enz Omgevingsfactoren: relatie familie,sfeer, lawaai, rommeligheid enz

Voorbeeld: Agressie in verpleeghuis (uit lerend vermogen bij dementie) Voorbeeld verpleeghuis, baby Agressie verpleeghuis, baby op bezoek, plaat aan muur, schort met baby foto betrek mensen bij wat zij nog kunnen, zie boek lerend vermogen bij dementie. Voorbeelden: man in vergevorderd stadium:zwaaien bij weg gaan, glunderend gezicht. Complimenten geven.

Initiatiefloos Zoek oorzaak Prikkeling, herkenning, plezier, nodig uit (Reis door de tijd) Respijtzorg (Mantelzorgondersteuning) Dagbesteding Doel geven e.v.t. onder begeleiding (Koffie schenken, kippen voeren, tuin op hoogte maken)

Seksueel ontremd gedrag Klant Gedrag benoemen Twee personen E.v.t. medicatie

Onrust Dagbesteding Wandelen Muziek, rustgevende geluiden bv branding van de zee Handmassage/Voetwassing e.v.t. met muziek Lavendel Oorzaak pijn?

Repos Geschikt voor alle klanten die niet in staat zijn om door middel van zelfrapportage aan te geven hoeveel pijn zij hebben

Hoe: Observatieperiode 2 minuten Gedragsitems scoren (Afwezig/Aanwezig) Als je druk bezig bent in de zorg…….. Kun je niet constant gelijktijdig naar het gezicht van de bewoner kijken…

Gespannen gezicht Een of meerdere spieren in het gezicht spannen zich aan (Zijn niet ontspannen) Dit wordt niet gescoord als cliënt praat. Ogen (bijna) dichtknijpen Het samen- of dichtknijpen van de ogen Niet scoren als cliënt knippert met de ogen of als de ogen steeds dicht zijn zonder te knijpen.

Optrekken bovenlip Het omhoog trekken van de bovenlip, waardoor: • afstand tussen bovenlip en neus wordt verkleind • lijnen tussen neus en mondhoek dieper • neusgaten opgetrokken en vergroot Grimas Alleen scoren als onderstaande gezichtsexpressies gezamenlijk voorkomen: - Wenkbrauwen die samen- en naar beneden getrokken zijn, waarbij de huid tussen de wenkbrauwen opbolt - Samen- of dichtgeknepen ogen - Lijnen tussen neusvleugels en mondhoeken die dieper liggen dan normaal en zijwaarts zijn opgetrokken.

Angstig kijken Groot wijd geopende ogen en wenkbrauwen die aan de binnenzijde iets omhoog en samengetrokken zijn Bewegen lichaamsdeel Iedere beweging die duidt op verzet of het beschermen van een (pijnlijk) lichaamsdeel. Denk bijvoorbeeld ook aan het verzitten in een stoel ter ontlasting van stuit of rug en grijpen naar het hoofd. Niet scoren wanneer de handeling functioneel is, b.v. haar uit het gezicht strijken of armen omhoog doen om kleding uit te trekken.

Paniekerig, paniekreactie Een extreme vorm van angst die zich uit in willekeurige onrustige lichaamsbewegingen of heftig verzet. Dit kan samengaan met: - een angstige blik gekenmerkt door grote wijd geopende ogen en wenkbrauwen die aan de binnenzijde iets omhoog en samengetrokken zijn; en/of - intense kreten of verbale uitingen van pijn, zoals ‘AU’ of ‘Je doet me zeer’. Kreunen, jammeren Monotoon klaaglijke geluid

Onrustgeluiden/Verbale uitingen Plotseling of langer aanhoudende intense kreten of verbale uitingen van pijn, zoals ‘AU’ of ‘Je doet me zeer’. Inhouden adem, stokken ademhaling Kortstondig stoppen met ademhaling, de adem blijft steken

Vooroordelen: Mensen die het niet (kunnen) uiten hebben geen pijn Mensen met dementie voelen geen pijn Mogelijk wel verschil in pijndrempel/ervaring ‘Het duurt maar even…..’ Medicatie Angst voor verslaving ‘Hij/Zij slikt al zoveel pillen’

Dag/Nacht ritme omdraaien Zinvolle dagbesteding Thuistechnologie Mantelzorgondersteuning

Mantelzorgondersteuning Breng draaglast en draagkracht in kaart Casemanager Thuistechnologie

Thuistechnologie Resultaten: Bedmat Gps Deursensor

Vragen ? Dank voor jullie aandacht