Het lichaam en de effecten van aromatherapie
overzicht Wat is aromatherapie? Zuiverheid en kwaliteit Essentiële of etherische oliën (e.o.) en hun structuur Zuiverheid en kwaliteit Werking en eigenschappen van e.o. Toepassingsmogelijkheden Draagolies Aromatherapie en de psyche (depressies) In het werkveld & ABC-index Tot slot – rond de tafel
Wat is aromatherapie? Aroma = geur, geurstoffen therapie = behandeling = behandeling met gebruikmaking van aroma’s, met name essentiële of etherische oliën Voornamelijk toegepast voor het evenwicht te herstellen of bevorderen van lichamelijke, geestelijke of emotionele gezondheid Is een tak uit de kruidengeneeskunde (fytotherapie) etherische oliën worden via natuurlijke technieken uit bepaalde planten met geneeskrachtige eigenschappen gehaald
Wat zijn Essentiële of etherische oliën? welriekende, vluchtige, vloeibare bestanddelen gewonnen uit planten. De natuurlijke kracht of essentie uit planten met geneeskrachtige eigenschappen Een goede therapeutische kwaliteit van essentiële olie wordt geproduceerd met behulp van niet-toxische procedures die de levende vitale essentie van de plant behouden. Bloemen, bloemblaadjes Roos Lavendel Kamille Jasmijn Geranium Ylang-ylang bladeren Eucalyptus Den Ceder Litsea (gras) vrucht Pompelmoes mandarijn Petitgrain Bergamot Citroen jeneverbes Stam, hout, schors , hars Sandelhout kaneel Berk Wierook mirre Zaden Anijs Venkel Wortel Gember Engelwortel vetiver
Moleculaire structuur Actieve bestanddelen van e.o. bestaan uit waterstoffen en zuurstofhoudende koolwaterstoffen terpenen esters Alcoholen Aldehyden Ketonen Fenolen coumarines
Essentiële of etherische oliën Essentiële oliën kunnen worden gewonnen uit planten met behulp van verschillende methoden Enfleurage = extraheren van e.o. uit bloemen persen = hydraulische persen, vnl. citrussen (koude) Maceratie = losweken van een vaste stof in vloeistof (alcohol), absolue Etherische oliën kunnen ook worden verkregen met behulp van een verscheidenheid van oplosmiddelen. De oplosmiddelen zijn verdampt en het resulterende product heet een absolute. Omdat de meeste manieren van het creëren van absolute resulteren in een product dat ten minste enkele sporen van oplosmiddel bevat, sommige aromatherapeuten raden aan om absolutes te vermijden. Distillatie CO² extractie
Waar komen we aromatherapie tegen? Wellness schoonheidsspecialiste Saunacentra Massageolies Crèmes, body-lotions Supermarkt schoonmaakproducten Wasmiddelen Cosmetica, parfumerie, verzorging Verstuivers (toilet, woonkamer,…) zorgsector pharmaceutica Baby’s en kinderen Ouderen (dementie, verwenzorg, comfortzorg) palliatieve sector Therapeutische werking (gehandicapten, psychiatrie, psychosomatisch) Zuiverheid en kwaliteit
WEET wat je koopt
Zuiverheid en kwaliteit Enkel goede kwaliteit kan gebruikt worden voor therapeutische doeleinden Sommige producten worden verkocht als "essentiële oliën" en zijn verdund in goedkopere "drager" oliën of versneden op een andere manier. Zo bestaan er chemische mengsels die natuurlijke plantaardige aroma's nabootsen. Ze kunnen ruiken net als de "real thing", maar zijn niet geschikt voor aromatherapie. Prijs is dan vaak hetzelfde. TIPS bewaring in een donker flesje (lichtgevoelig) etiketten Informatie over de herkomst (verdeler op het etiket) Ecologische manier geproduceerd herkenbaar aan kwaliteitslabel botanische naam met detailverwijzing Bergamot Citrus bergamia Citrus Aurantium Ssp.bergamia Geslacht soort ondersoort Liesbeth Van Eynde - aromatherapie
werking van e.o. Farmacologisch: Fysiologisch: Psychologisch: e.o. dringen binnen door ze te inhaleren of opgenomen worden door de poriën van de huid. Ze beïnvloeden het gestel op 3 manieren: Farmacologisch: chemische bestanddelen van de oliën worden in de bloedbaan opgenomen en verspreid tesamen met de chemische eigenschappen van het lichaam brengen ze verandering teweeg die vergeleken kunnen worden met geneesmiddelen Fysiologisch: eigenschappen hebben hoofdzakelijk een evenwichtsbevordende, kalmerende of opwekkende uitwerking op de lichaamsweefsels Psychologisch: bij inademing worden aromatische signalen naar het limbisch systeem van de hersenen gestuurd, waar ze een directe werking uitoefenen op de gemoedstoestand en emoties.
Eigenschappen van e.o. Ontsmettend stimuleren het lichaam Elke olie heeft zijn eigen dominante eigenschap Ontsmettend stimuleren het lichaam beïnvloeden de cel waardoor ze beter ademt en reageert ontstekingswerend ontgiftend tonicum vergemakkelijken de ademhaling bij verstuiving ondersteuning op emotioneel en geestelijk gebied Beïnvloeden het centraal zenuwstelsel, activeren de hersenactiviteit pijnstillend (encefalines) opwekkend, stimulerend (endorfines) kalmeert en ontspant (seretonine) opwekkend en maakt helder (noradrenaline)
toepassingsmogelijkheden Inwendig gebruik via de luchtwegen opname via de huid
Inwendig gebruik Volwassene kind Gorgelen Sub-linguaal Dosering: Gorgelen Sub-linguaal vermengd met lepel honing rectale toediening (gellules) Volwassene 1-2 druppels 2-3 x dag kind max. 1 druppel 2 x dag best onder begeleiding van een arts of ervaren aromatherapeut
Verstuiving via een toestel Toestellen doel Aromalampje Elektrische aromastone elektrisch vernevelaar Dispenser geursteentje inhaleertas Aangename geur Wegnemen van onaangename geuren Ontsmetten van ruimtes Revitaliserend Zuiverend Therapeutisch (zie eigenschappen e.o.) Ademhalingsaandoeningen ontspannend
Opname via de huid massage Aromatisch bad kompressen liefst met koudgeperste plantaardige olie mengen Aromatisch bad Heilzaam voor lichaam en geest kompressen Gorgeldranken, spoelen
Via luchtwegen enkele druppels op een zakdoek op het hoofdkussen op de mouw Verstuiving, verdampen of inhaleren via een toestel
De meest gebruikelijke draagolies Zoete amandelolie Avocado-olie Tarwekiemolie Jojoba-olie Olijfolie Kokosvet/olie Basisoliën zijn vette oliën van plantaardige oorsprong geperst uit noten, kiemen, zaden, pitten of vruchten Basisoliën zijn “dragers” voor e.o. functioneren als basissubstantie Rijk aan vitamines voeden, hydrateren, verzachten & beschermen de huid Andere dragers: Volle melk Neutrale ph-zeep Shampoo van plantaardige oorsprong Leem klei
Plantaardige Basisoliën dienen biologisch te zijn onvermengd, natuurlijk afkomstig van de eerste koude persing, hierdoor rijk aan vitamines essentiële vetzuren kunnen puur gebruikt worden of gemengd met etherische oliën goed afgesloten bewaren op een koele, donkere en droge plaats aangebroken flesjes kunnen ruim en half jaar bewaard worden en onaangebroken flesjes uiterlijk twee jaar
Toepassing In het werkveld Ouderen Medisch hoest, verkoudheid, bronchitis, huisstofmijtallergie, chronische luchtwegenaandoeningen,… Blauwe plekken, kneuzingen, spierpijnen, verkrampingen Therapeutisch Ontspanning, verwennen Interval bij agitatie, angst, verwardheid Trachten te bereiken van fysische en geestelijke ontspanning de bewuste ervaring van een aangename, rustvolle zijnstoestand Palliatief ABC-index
Aromatherapie en de psyche Geuren worden waargenomen Geuren werken in op de hersenen (Psychotrope werking) Veranderingen in de hersengolven worden waargenomen een geur waarnemen kan weer aan vroeger doen denken (associatie). Limbisch systeem 2 zenuwbanen lopen direct van het reukzintuig naar het Limbische systeem is het deel van de hersenen dat betrokken is bij emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen e.o. zijn in staat stoffen vrij te maken in de hersenen Endorfines en encafalines komen vrij en kunnen het welbevinden beïnvloeden: angsten, depressies e.o. bevatten veel werkzame moleculen Lavendel: gespannenheid, angsten, milde depressies, slapeloosheid Basilicum: antidepressivum Bergamot: angsten
Essentiële olie & depressie therapeutisch en energetisch perspectief e.o. doen niets aan de oorzaak van de depressie Kunnen vicieuze cirkel waarin depressieve mensen zich verkeren, helpen doorbreken Er komt beweging in dat wat vast zit Helpt disharmonie mee te herstellen Leveren een bijdrage in het bewustzijnproces en zelfgroei Overlopen van enkele bruikbare olies
Tot slot Aromatherapie is voor alles een stimulustherapie (actie-reactie), subtiel Blijvend onderzoek naar de complexiteit is nodig wat biedt dit voor verbeterende perspectieven ten gunste van de klassieke medische aanpak, welke alsook hard nodig is voor acute aanpak? Gegroeid tot een aanvullende veelbelovende geneeswijze of therapie zowel op basis van empirische als van wetenschappelijke gegevens