Toezicht een belangrijke schakel in energiebesparing Erik van Dommelen Juni 2011

Activiteiten besluit Artikel 2.15 lid 1 Verplichting tot nemen maatregelen met tvt < 5 jaar Artikel 2.15 lid 2 Onderzoeksverplichting indien gebruik >200.000 kWh of > 75.000 m3 gas Artikel 2.15 lid 3 Bevoegd gezag bepaalt termijn voor uitvoering maatregelen Artikel 2.15 lid 4 Geen maatregelen indien gebruik <50.000 kWh en < 25.000 m3 gas Artikel 2.1 lid 2a zorgplicht: doelmatig gebruik van energie

Voorbeeld: Project energiebesparing supermarkten in Noord-Brabant Supermarkten in Noord-Brabant bewegen om afgesproken 32% besparing te realiseren (MJA). Energiebesparingsinformatie aan de supermarkten verstrekken Vrijwillig of gedwongen overgaan tot zogenaamde ‘dagafdekking’ van de koel- en vriesmeubelen.

Maatregelen Dagafdekking Nachtafdekking Folie i.p.v. deurverwarming bij vriesdeuren Ovens uit de gekoelde ruimten verwijderen Uitschakelen koeling werkruimten buiten werktijden Plaatsen deurcontact-schakelaar bij koel- en vriescellen Variabele condensordruk bij koelinstallaties Vervangen conventionele TL-verlichting door HF-verlichting - Schemer- en tijdschakeling van de reclameverlichting Tijdschakelaar op de elektrische boiler(s) Weersafhankelijke regeling - Isolatie van de cv-leidingen en koelleidingen

Dagafdekking! 55 % besparing 62% 13% 25% Heb je een idee van het verbruik van de supermarkten? Dagafdekking! 55 % besparing

Onafgedekt koelmeubel

Energie onzuinige verlichting

IJsvorming vriezer

Convenant ondertekent door Albert Heijn Plus Retail Jumbo Supermarkten C1000 Coop Supermarkten Vomar Voordeelmarkten Boni Supermarkt Nettorama

Convenant Vriesmeubelen 1 januari 2011 voorzien van afdekking; Verticale wandkoelmeubelen 1 januari 2015 voorzien van afdekking. Op 31 december 2012 ten minste 60% voorzien van afdekking; Overige maatregelen uiterlijk 1 januari 2011 gerealiseerd.

Dagafdekking Vries-koelmebuelen Voor Na

Dagafdekking bij koelmeubelen

Evaluatie/monitoring 29 gemeenten in Noord-Brabant hebben deelgenomen 365 supermarkten van de ca. 500 zijn bezocht Per supermarkt In Noord-Brabant In Nederland Gemiddeld energieverbruik (kWh) 424.209 154.836.412 1.737.137.275 Totale besparing (kWh) 123.665 45.137.722 506.408.146 Tov woningen (3000 kWh) 41 15.046 168.803 Totale CO2 besparing (kg/jaar) 69.994 25.547.951 286.627.011

Voordelen samenwerking in Noord-Brabant Voldoen aan klimaatakkoord (handhaven op energiemaatregelen) Grote gemeenten/partijen hebben het voortouw genomen en reeds invulling gegeven aan het project. Uniforme aanpak, strategie en communicatie (draaiboek met checklist en brieven) Kwalitatief goed en degelijk handhavingsproducten Leren en versterken van elkaar (afstemming projectgroep, beantwoording van vragen) Goedkoper (gezamenlijke efficiënte en eenduidige opleiding, persberichten, etc…)

Hoe nu verder? Aanpak in sectoren/branches? Samenwerking tussen gemeenten, milieudiensten, Seph’s en Provincie NB •Middelbaar en voortgezet onderwijs •Zorginstellingen •Kantoren •Detailhandel Vrieshuizen Gemeentelijke inrichtingen Energiebesparing

Zorginstellingen Energiegebruik onderzochte instellingen Electriciteit (kWh) Gas (m3) CO2-emissie (ton) Gemiddelde instellingen 544.954 152.922 581

Zorginstellingen •Ruim 130 instellingen doorgelicht •Bij 90% ‘laaghangend fruit’ •Minder dan de helft houdt energieverbruik bij •Onbekendheid over wettelijke plicht • Besparingpotentieel is enorm, tot wel 20%

Belangrijkste ontbrekende maatregelen Percentage Verlichting daglichtafhankelijk geregeld 85% Hoog frequente verlichting aanwezig 73% Bewegingsensoren aanwezig Isoleren appendages en afsluiters 62% Monitoring energieverbruik 51% Frequentiegeregelde cv-pompen plaatsen 36% Aparte ketel warm tapwater 35% HR-ketel 30% Stookgrens juist ingesteld 28% Warmteterugwinning uit ventilatielucht 27%

Projectplan Fase1: aanmeldingen verzamelen en projectgroep opzetten Fase2: opleiding Fase3: informatie voorziening voor zorginstellingen Fase4: standaarden maken voor toezichthouders (brieven/checklisten) Fase5: project begeleiden/vragen behandelen in projectgroep

Taak gemeenten Aanmelden aan het project! Taak Tijd (uren) Inventarisatie instellingen 4 Training per handhaver 6 Handhaving per instelling (voorbereiding, bezoek, brief) 8 Beoordelen plan van aanpak eventueel hercontrole per instelling 3

Conclusie Neem het project “Zorg voor je energie” op in het handhavingsprogramma 2012. Meld je aan via: e.vandommelen@milieudienst.sre.nl