Opleidingskundig Leiderschap voor een Positief Leerklimaat POOLL KU Leuven Joseph Kessels Universiteit Twente – LOOK Open Universiteit 9 januari 2013

Opleidingskundig Leiderschap een overzicht: Dilemma’s bij leidinggeven aan vernieuwing Aandacht voor leerklimaat en kennisproductiviteit Positioneel leiderschap: Impliciete opvattingen Verkenning van het gespreide leiderschap Professionele ruimte: autonomie en sturing

Verleiden tot kennisproductiviteit Bevorderen wederzijdse aantrekkelijkheid: gedeelde zorg voor een aangenaam leerklimaat participatie sociale context Op zoek naar een passie: de energie uit persoonlijke gedrevenheid vertrouwen in eigen bekwaamheid inhoudelijke component Kessels (2001) Verleiden tot Kennisproductiviteit. Inaugurele rede Enschede: Universiteit Twente

Medewerkersgestuurd Leren Grote betrokkenheid Snelheid Vernieuwend Effectief Van der Waals (2001). Op eigen kracht. Van managergestuurd naar medewerker gestuurd leren. Enschede: Universiteit Twente

Versterking van het onderwijs: Kwaliteit van de leraren Zorg dat de besten de volgende generatie gaan opleiden Een professional word je door van elkaar te leren – met de deur open Schoolleiders werken minimaal 40% van hun tijd samen met leraren aan onderwijskwaliteit McKinsey (2012)

Leiderschap Dienend Democratisch Samenwerkend Gespreid Collegiaal Gedeeld Leiderschap Coachend Transformationeel

Corporate Curriculum materiedeskundigheid probleemoplossen reflectieve vaardigheden communicatieve vaardigheden zelfregulatie van motivatie en affectie rust en stabiliteit creatieve onrust Kessels (2001); Van Lakerveld (2005); Stam (2007)

Dilemma bij vernieuwen: De grenzen van het organiseren Knowledge Productivity 29-03-2010 Dilemma bij vernieuwen: De grenzen van het organiseren Kennisontwikkeling vereist: nieuwsgierigheid betekenisvol werk passie autonomie, vrijheid en zelfsturing zin in leren en onderzoek gunstig leerklimaat Performance verbetering vereist: prestatieafspraken administratieve regels centrale sturing gehoorzaamheid kwaliteitscontrole verantwoording accreditatie Prof. dr. Joseph W.M. Kessels

Motivatie voor werk en leren Behoefte aan: de ontwikkeling van bekwaamheid het vergroten van autonomie het versterken van verbinding (Ryan & Deci, 2000: Self Determination Theory)

Taak en Autonomie stress leren taak eisen regelmogelijkheden uitdagend hoog overbelast uitdagend taak eisen vervelend makkelijk laag regelmogelijkheden weinig veel Karasek & Theorell (1990)

Bevlogenheid in het werk Toewijding (Dedication): betekenisvol, enthousiasme, inspiratie, trots. Opgaan in het werk (Absorption): flow, jezelf vergeten Uitdaging (Challenge): uitdagende, complexe taken Plezier (Enjoyment): nieuwsgierigheid en zelfexpressie (Schaufeli & Bakker, 2004)

Sociaal Kapitaal Kwaliteit van verbindingen Vertrouwen, respect, integriteit, veiligheid, transparantie, gedeelde waarden. De Jong (2010). Kessels, J.W.M., Verdonschot, S, & De Jong, Tj. (2011

Ontwerp Principes voor innovatieve teams (1) Initiator Urgente en intrigerende vraag Persoonlijke motivatie, passie en engagement Bouwen op kracht: positive psychology Ondersteun de ontwikkeling van nieuwe bekwaamheden (Verdonschot, 2009, De Jong, 2010)

Ontwerp Principes voor innovatieve teams (2) Creëer samen iets nieuws – stop met praten Verbind verschillende werelden en disciplines (linking) Aandacht voor interactie processen Werken vanuit wederzijdse aantrekkelijkheid (Verdonschot, 2009, de Jong, 2010)

Balanceren tussen Instructie & Ontwikkeling Knowledge Productivity 29-03-2010 Balanceren tussen Instructie & Ontwikkeling Performance indicatoren Protocollen Materiedeskundigheid Competentie profielen Gap analysis: wat ontbreekt er Toetsen en assessment Afrekenen op prestatieafspraken Persoonlijke ontwikkeling Talent en nieuwsgierigheid Betekenisvolle activiteiten Geloof in eigen kunnen Waardering voor wat is Samen sterk zijn Zin in leren en onderzoeken Prof. dr. Joseph W.M. Kessels

referenties Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2008). Positive organizational behavior: engaged employees in flourishing organizations. Journal of Organizational Behaviour, 29, 147-154. doi: 10.1002/job.515 Bush, T. (2011). Theories of Educational Leadership and Management (Fourth ed.). London: SAGE Publications Ltd. Congress Federal Government USA. (2001). No Child Left Behind Act - Public Law 107-110 (p. 670). Washington. De Jong, T. (2010). Linking Social Capital to Knowledge Productivity. Universiteit Twente, Enschede. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The "What" and "Why" of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268. DeRue, D. S., & Ashford, S. J. (2010). Who will lead and who will follow? A social process of leadership identity construction in organizations. Academy of Management Review, 35(4), 627-647. Fullan, M. (2005). Leadership & sustainability. System thinkers in action. Thousand Oaks: Corwin Press. Harrison, R., & Kessels, J. W. M. (2004). Human Resource Development in a knowledge economy. An organizational view. Hampshire – New York: Palgrave Macmilla. Hemelrijk, C., & Hildenbrandt, H. (2011, 5 August 2011). De magie van een spreeuwenzwerm. Retrieved from http://www.kennislink.nl/publicaties/onderzoekers-doorbreken-magie-van-spreeuwenzwerm Karasek, R. A., & Theorell, T. (1990). Healthy work: stress, productivity and the reconstruction of working life. New York: Basic Books. Kessels, J. W. M. (1996). Het Corporate Curriculum. Inaugurele rede, 23 februari 1996: Rijksuniversiteit Leiden. Kessels, J. W. M. (2001). Verleiden tot kennisproductiviteit. Inaugural lecture Inaugural lecture, Universiteit Twente, Enschede. Kessels, J. W. M., & Plomp, T. (1999). A systematic and relational approach to obtaining curriculum consistency in corporate education. Journal of Curriculum Studies, 31(6), 679-709. Kessels, J. W. M., Verdonschot, S., & Jong, T. (2011). Characteristics of learning environments which support knowledge productivity and which facilitate innovation. In IPOB (Ed.), The future of knowledge intensive service work. Theory and practice of managing human and organizational resources (pp. 221-232). Marburg: Metropolis-Verlag. Lakerveld, J. v. (2005). Het corporate curriculum. PhD, University of Twente, Enschede. OECD. (2010b). PISA 2009 Results: What Makes a School Successful? – Resources, Policies and Practices (Vol. 4). Paris: OECD. Sahlberg, P. (2012). Finnish Lessons. What can the world learn form educational change in Finland? : Teacher's College Press. Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multi-sample study. Journal of Organizational Behaviour, 25, 293-315. doi: 10.1002/job.248 Stam, C. (2007). Knowledge productivity. PhD, University of Twente, Enschede. Van der Waals, J. K. (2001). Op eigen kracht. Van managergestuurd naar medewerkergestuurd opleiden en leren. PhD, University of Twente, Enschede. Van Ginneken, J. (2009). De kracht van de zwerm. Zelfsturing in de organisatie. Amsterdam/Antwerpen: Business Contact. Van Lakerveld, J. A. (2005). Het corporate curriculum. Onderzoek naar werk-leeromstandigheden in instellingen voor zorg en welzijn. Universiteit Twente, Enschede. Verdonschot, S. G. M. (2009). Learning to innovate. a series of studies to explore and enable learning in innovation practices. Dissertatie, Universiteit Twente, Enschede.