Postacademische Opleiding Philantropic Studies Masterclass Vrije Universiteit Amsterdam 15 mei 2014 Prof.dr. René Bekkers masterclass FIL 2014

masterclass FIL 2014

De empirische cyclus Context Vraag Theorie Onder-zoek Beleid masterclass FIL 2014

De groei van kennis Aantal publicaties per jaar over filantropie in verschillende wetenschappen (empirisch onderzoek naar achtergronden van geefgedrag, 1899-2005) masterclass FIL 2014

Context De “participatiemaatschappij” is hier: de maatschappelijke betekenis van filantropie neemt toe. Donateurs en vrijwilligers worden belangrijker als bron van inzet voor publieke goederen. We hebben een “vertrouwenscrisis”: het vertrouwen in banken, kerken, de politiek, en met name het vertrouwen in goede doelen staat op het spel masterclass FIL 2014

Nog Tien Filantropie Trends Crisis Lokalisering Concentratie Mega-donors Evenementen Meer transparantie Druk op het waterbed Dynamiek in geefgedrag Werknemersvrijwilligerswerk Doe-het-zelf filantropie met crowdfunding masterclass FIL 2014

Vragen Hoe groot is de inzet van Nederlanders voor het algemeen nut? Hoe heeft deze inzet zich ontwikkeld in de afgelopen jaren / decennia / geschiedenis? Hoe groot is de inzet in Nederland vergeleken met andere landen in Europa / de rest van de wereld? Waar is de inzet van afhankelijk? Hoe kan de inzet worden bevorderd? Welke gevolgen heeft de filantropie voor de samenleving en waar zijn die van afhankelijk? masterclass FIL 2014

Wat is de maatschappelijke betekenis van filantropie? Samengevat Wat is de maatschappelijke betekenis van filantropie? masterclass FIL 2014

Drie soorten betekenis 1. Herkomst 2. Bestemming 3. Effecten Waardoor wordt filantropie bepaald? Wie, wat waar is filantropie? Wat doet geven met mensen en de samenleving? Bijvoorbeeld: Hoe verandert de filantropie door de bezuinigingen en de Geefwet? Hoe rijk is de Gouden Eeuw van de Filantropie? Wanneer komt hij en wie profiteert ervan? Maakt geven gelukkig? Houdt vrijwilligerswerk gezond? masterclass FIL 2014

Theorieën Grote disciplinaire variatie binnen de PAO: (organisatie)sociologie, economie, bedrijfskunde, geschiedenis, filosofie, recht, marketing en management Daarbuiten ook nog: psychologie, biologie, gerontologie, communicatiewetenschap, politicologie masterclass FIL 2014

Inhoud en opzet van de PAO Module 1: Introductie in de filantropiewetenschap Module 2: Geschiedenis en filosofie van de filantropie Module 3: Management en marketing van Maatschappelijke Organisaties Module 4: Financiering en Beleggen Module 5: Evalueren Module 6: Juridische aspecten …een prachtprogramma sinds 2001 masterclass FIL 2014

De invloed van veranderingen in subsidies Afname Afname Afname Afname Negatieve Indirecte effecten via organisaties (boven) en directe effecten op het geefgedrag van burgers (onder) masterclass FIL 2014

Belastingdruk en geefgedrag in Europa masterclass FIL 2014

De Gouden Eeuw van de Filantropie Tegen 2059 zal er naar verwachting €86 miljard overgedragen zijn € miljoenen Extrapolatie op basis van cijfers CBS masterclass FIL 2014

De ‘Geefwet’ Ingevoerd per 1/1/12 Culturele giften zijn verhoogd aftrekbaar via multiplier: 1,25 voor particulieren, 1,50 voor bedrijven Goedkeuring van Brussel per maart 2013 Culturele organisaties adverteerden er niet of nauwelijks mee Effecten in 2012 zullen beperkt zijn; effecten in 2013 hangen af van PR overheid en culturele sector Evaluatie in opdracht van OCW in GIN2015 masterclass FIL 2014

Grand Dessert Maakt geven gelukkig? Waar kun je dat zien in het brein? Wat is het filantropiehormoon en het geefgen? Houdt vrijwilligerswerk je langer gezond? Krijgen werklozen eerder een baan (terug) door vrijwilligerswerk? masterclass FIL 2014

Fysiologische kenmerken Het filantropiehormoon heet oxytocine – dit zorgt ook voor vertrouwen in andere mensen Filantropie in de VS is voor 1/3e erfelijk, vrijwilligerswerk in het geheel niet Hét geefgen bestaat waarschijnlijk niet Er zijn vele genen bij filantropie betrokken, zoals OXTR, AVPR, DRD4, en 5HTTLPR masterclass FIL 2014

Neurofysiologie van het ‘goede gevoel’ Onderzoeksvraag: Welke hersencentra vertonen activiteit wanneer geld van proefpersonen verplicht of vrijwillig naar henzelf of naar een goed doel gaat? Conclusies: 1. In alle gevallen is er activiteit in gebieden die actief zijn bij het gevoel van genot (caudate, rechter nucleus accumbens) 2. De activiteit is groter als de gift vrijwillig is masterclass FIL 2014

masterclass FIL 2014

Vrijwilligerswerk en gezondheid masterclass FIL 2014

Vrijwilligerswerk en gezondheid masterclass FIL 2014

Vrijwilligerswerk en gezondheid masterclass FIL 2014

Vrijwilligerswerk en gezondheid masterclass FIL 2014

Sterftekans (percentage overleden) Vrijwilligerswerk 1992-1995 Bron: LASA Bekkers, R. & De Wit (2013). Vitamine V: Gezondheidseffecten van vrijwilligerswerk. masterclass FIL 2014

Vrijwilligerswerk en betaald werk Bron: Geven in Nederland 2013, hoofdstuk 6: ‘Geven van Tijd: Vrijwilligerswerk’ masterclass FIL 2014

Tot slot Alle cijfers, trends en rapporten vindt u op www.geveninnederland.nl Besturen van Filantropische Fondsen: de opleiding voor vrijwillige bestuurders PAO: Philanthropic Studies 23 april 2015 (vierde donderdag van april): De Dag van de Filantropie, Aula VU Dank voor uw aandacht! Netwerkborrel in de portrettengalerij; u kunt zich nu al opgeven de PAO masterclass FIL 2014