FBA Studiekring Utrecht Fiscale actualiteiten DGA/VPB Lucratieve belangen Mr. J. Zwagemaker maart 2009

Winstbelasting Steeds verder van rechtsvormneutraal VPB Tarief 2008 naar 20% over € 275.000 winst Eenmalig voor 2008; verrekenen tegoed rentebox Belastingdruk BV incl. AB-heffing: 40% VPB 2009 / 2010 tarief in 2de schijf (van € 40.000 tot € 200.000) van 23% naar 20% IB MKB-winstvrijstelling van 10% naar 10,5% Zelfstandigenaftrek geïndexeerd Geplande ombouw in 2010 weer verworpen?

Winstbelasting: eenmanszaak of BV IB of BV: een kwestie van rekenen IB BV 1. Belastingdruk hoger lager 2. Ondernemersfaciliteiten + nvt 3. Startersfaciliteiten + nvt 4. Aansprakelijkheid met privévermogen volledig idem ? 5. Privémiddelen onttrekking salaris ? AB-heffing negeren vanwege SW – BOF

Fiscale concernproblematiek BV of IB; AB-heffing Overdracht AB-aandelen Schuldig gebleven koopsom van € 2 mln Junior Senior Holding F.E. WERK-BV WERK-BV

Fiscale concernproblematiek BV of IB; AB-heffing Senior †, junior (enige) erfgenaam Ná aandelenoverdracht Junior verkrijgt vordering van € 2 mln. Verschuldigd successierecht € 477.556 Vóór aandelenoverdracht Junior verft alle aandelen in BV , waarde € 2 mln. BV zet 5 jaar voort; junior AB-aandelen 5 jaar BOF-vrijstelling: 75% van € 2 mln = € 1,5 mln. Verschuldigd successierecht € 88.372 Voordeel € 389.184

Fiscale concernproblematiek BV of IB; AB-heffing Z A Holding-BV Holding BV € 18.000 nominaal 7% cum.prefs Gelabelde waarde € 2 mln € 18.000 nominaal gewone aandelen Werk-BV

Kredietcrisis + fiscale stimulering Maatregelen 2009 / 2010 VPB tarief in 2de schijf (van € 40.000 tot € 200.000) van 23% naar 20% voor 2009 en 2010 Willekeurige, vervroegde afschrijving in twee jaar tot maximaal 50% kostprijs per jaar - In beginsel alle bedrijfsmiddelen > - Enkele uitzonderingen - Géén samenloop met WA voor starters en WAMIL Niet fiscale stimulantia - Werktijdverkorting + WW van 6 tot maximaal 24 weken - Versnelling infrastructurele werken (Deltawerken)

Kredietcrisis + willekeurige afschrijving Willekeurige /vervroegde afschrijving Alle bedrijfsmiddelen, behalve: woningen, bedrijfsgebouwen, grond-, weg- en waterbouwkundige werken, personenauto’s (behoudens taxi’s en 14% bijtel-auto’s) immateriële vaste activa (waaronder software) en in cultuur gebrachte activa (bijvoorbeeld bomen en vee). Bestelauto’s, vrachtauto’s, computers, machines en installaties e.d. wél vervroegd afschrijfbaar.

DGA : VOF met BV DGA + IB ondernemer A PH Werk-BV VOF: A + Werk - BV Vgl. belastingdruk op € 50.000 salaris of IB winst starter A investeert in buitenvennootschappelijk pand Recente jp: geen duurzaamheid als IB–ondernemer vereist! Even ‘willekeurige afschrijving starter ophalen’ A PH Werk-BV VOF: A + Werk - BV

Kredietcrisis + sparen en beleggen Kredietcrisis en spaarsaldi Bankgarantie voor particulieren én kleine rechtspersonen van € 40.000 naar € 100.000 Banken onder toezicht DNB Garantstelling per bank, niet per rekening Bij en/of rekening : x 2 Verhoogde garantie geldt voorlopig voor één jaar >>> Spreid vermogen over meerdere banken

Kredietcrisis + sparen en beleggen Kredietcrisis en eigen woning Aftrek hypotheekrente nog veilig? Discussies over vlaktaks Dure + negatieve opbrengst inkomstenbelasting Invloed Brussel Toch maar aflossen? Rendement beleggingen vs netto hypotheekrente Hoogte hypotheekrente: dalen of stijgen; risico-opslag Waardeontwikkeling eigen woning? Dramatische waardedalingen in USA / UK

Kredietcrisis + sparen en beleggen Kredietcrisis en beleggingen Beleggen in de BV of in box 3 Switchen: van BV naar box 3 voor fors gedaalde waarde? Na 31/12/2008 ivm 1,2% heffing in box 3 Van ‘gewone ‘BV’ naar VBI ? Belastingvrij beleggen in NV Diverse acties noodzakelijk

Winst uit onderneming Jaarrekening Kleine rechtspersonen: één jaarrekening naar fiscale grondslagen Keuze om voor commerciële jaarrekening uit te gaan van de waardering van activa en passiva zoals voor aangifte VPB. Kleine rechtspersonen: 96% NL bedrijfsleven Binnenkort (?) substantiële verhoging grenzen wettelijke controle

Winst uit onderneming Jaarrekening EU-voorstel Mc Creevy Afschaffen verplichting jaarrekening Als eerste voor micro-entiteiten 10 medewerkers, € 1 mln omzet en € 500.000 balanstotaal Stoiber: besparing 5,7 miljard Grote lidstaten zijn voorstander, België niet Ook voor middelgrote ondernemingen? Uitstel 6 maanden ? Horizontaal toezicht Beursfondsen, Branches en Intermediairs Centrale Branchevereniging Wonen Uitgevers

De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) Wie is er nu nog in loondienst? VAR - DGA en VAR - WUO Vrijwaring opdrachtgever mits: Overleggen + kopie VAR in administratie Identiteit vaststellen+ kopie identificatiebewijs VAR voor correcte soort werkzaamheden Werkzaamheden verricht binnen geldigheidsduur VAR - Ruow en VAR - LB ontoereikend VAR: digitaal vanaf 2008 /10 voor 2009 2010: automatisch verlengen indien 3 jaar dezelfde VAR Meer dan 1 mln. ZZP-ers >12% beroepsbevolking is ondernemer

DGA: VAR of doorbetaaldloonregeling DGA blijft in de loonbelasting Per 1-1-2010 wordt LB-aangifte eenvoudiger LB-aangiften met ongewijzigde gegevens kunnen eerder worden ingediend + 12 x ‘t zelfde betalingskenmerk Kwartaalaangifte OB van € 7.000 naar € 15.000. VAR of doorbetaald-loonregeling VAR werkt uitsluitend in derdenverhouding Doorbetaaldloonregeling: voorwaarden

DGA: VAR of doorbetaaldloonregeling Regeling voor DGA die voor verschillende groepsmaatschappijen binnen het concern werkzaam is Onder bepaalde voorwaarden mag de eerste werkgever loonbelasting inhouden op het totale loon (Dga-BV) Eén van de voorwaarden is dat op verzoek van beide werkgevers en de werknemer een beschikking is afgegeven (art.87 Uitv. Reg. LB) Massaal niet aangevraagd Naheffing tegen anoniementarief; reikwijdte BNB 2006/47? Voor dga’s komt deze eis te vervallen, mits …. 17

DGA: VAR of doorbetaaldloonregeling DGA A: salaris 70 k, fee 100 k Geen werknemersverzekering Loonheffing in PH én werk-BV? Doorbetaaldloonregeling/geen VAR A B 100 % 100% PH PH 100% 4% DGA B: salaris 70 k, fee 100 k LB in PH en LB én wn- verzekeringen in Werk-BV - Geen doorbetaaldloonregeling - Géén VAR Werk-BV Werk-BV

DGA niet verzekerd voor werknemersverzekeringen DGA lage premie ZVW DGA niet verzekerd voor werknemersverzekeringen (dus ook niet in werkmaatschappij) betaalt in 2009 4,8% inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (in plaats van 6,9% in 2008). Geldt niet voor echtgenoot DGA (ook niet als die niet SV-verzekerd is) tenzij die ook statutair bestuurder (dus DGA) is

Directeur-grootaandeelhouder Aansprakelijkheid Let op statutaire doelomschrijving BV Bestuurder aansprakelijk voor falen interne en externe administrateurs Een bestuurder blijft ook bij delegatie aan personeelsleden of inschakeling van derden verantwoordelijk voor een juiste en volledige administratie. Fouten in de administratie die waren veroorzaakt door een administratief medewerker of accountant kwamen voor rekening en risico van de bestuurder.

Personeel bij concurrent weghalen Investeren in mensen Personeel bij concurrent weghalen Meer belastingbesparing als werknemer zelf voor kosten opdraait Advocaatkosten bij ontslag: geen negatief loon Overtreding concurrentiebeding: wie betaalt? Vergoeding studiekosten Afkoop leasecontract Financiering: renteloze lening nieuwe werkgever

Verhuiskostenvergoeding Aanpassingen per 1-1-2009 Verruiming en beperking Bij verhuizing van > 25 km. woon-werk naar < 10 km + Verhuizing binnen twee jaar na aanvaarding dienst- betrekking / overplaatsing binnen dienstbetrekking Maximale vergoeding van € 5.445 naar € 7.750 Beperking tot 12% jaarloon vervallen Bij verhuizingen van > 10, maar < 25 km naar straal binnen 10 km., of Verhuizing waarbij afstand ten minste 10 km. én ten minste 50% korter niet meer axiomatisch aangenomen dat verhuizing in kader db is gedaan. Aantonen zakelijkheid vereist.

Vaste reiskostenvergoeding Aanpassingen per 1-1-2009 Verruiming Vrije vergoeding vaste reiskostenvergoeding versoepeld Van 70% naar 60% reizen op werkdagen van huis naar vaste arbeidsplaats + te berekenen op ten hoogste 214 werkdagen per jaar >> 2 dagen per week thuiswerken met behoud vergoeding!

Werkgever - werknemer Kostenvergoedingen Vaste kostenvergoeding ook voor a-periodieke variabele kosten Niet in elk loontijdvak tot gelijke bedragen Mits op jaarbasis tot benaderd bedrag …… Groepsbenadering toepasbaar? Kostenvergoeding niet achteraf te specificeren! - Tijdige specificatie vereist, anders ………… - Veelal onderbouwing noodzakelijk

Werkgever - werknemer Geen aftrek loonkosten SAR’s Aftrekbeperking VPB-winst SAR's toegekend werknemer met loon > € 500 000. Loon in de zin loonbelasting van voorafgaande jaar én (?) hoofdzakelijk gekoppeld aan waarde beursgenoteerde aandelen of winstbewijzen Overgangsrecht: SAR’s toegekend vóór 1-1-2009 én Loonheffing bij werknemer afgerond vóór 1-1-2010.

Ondernemers in de BV DGA – TBS-regeling TBS / vastgoed Let op tijdstip aanvang TBS-regeling Bij aankoop pand of bij feitelijke aanvang verhuur? Inspecteur mag huur corrigeren tot zakelijke prijs ondanks ‘oud’ huurcontract Mogelijkheden om TBS te beëindigen? Overdracht aan meerderjarige kinderen, ex-partner, broer of zus, eigen BV, derde Herschikking naar IB-onderneming

Onroerende zaken Splitsen rechten Splits rechten vastgoed Opstal / ondergrond, vruchtgebruik / bloot eigendom, eigendom / huur Splitsing tussen verbonden relaties Anti-misbruikbepalingen van toepassing Begrenzing afschrijving / kosten als ware er één eigenaar + verdelen naar rato van jaarlijkse afschrijving Splitsing tussen derden Meerderjarige kinderen, broers, zusters Actie: Draag het bedrijfspand over aan uw meerderjarige kinderen!

Onroerende zaken Splitsen rechten Afschrijven DGA + BV Boekwaarde TBS € 274.500; jaarlijkse afschrijving € 7.500 Boekwaarde BV investering huurrecht € 92.500 Jaarlijkse afschrijving 20% kostprijs = € 20.000 WOZ waarde pand € 350.000 Afschrijving 2007 e.v. Samentelbepaling: € 274.500 + € 92.500 = € 367.000 Af te schrijven tot WOZ € 350.000 x ½ = € 175.000 Afschrijving 2006 : € 7.500 + € 20.000 = € 27.500 Afschijving als één geheel ook € 27.500? Reikwijdte componententheorie ?

Ondernemers in de BV DGA – TBS-regeling PAND Holding-BV Werk-BV X Verhuur pand aan eigen BV of aan derden Pand € 1 mln, huur € 100.000 per jaar Fiscale schade € 40.000,- per jaar + belaste waardemutatie!

Ondernemers in de BV DGA – TBS-regeling PAND Holding-BV Ter beschikking stellen via een derde Werk-BV X Overdracht pand aan (ex-)partner, meerderjarige kinderen of (beursgenoteerde) FBI ?

TBS –pand naar IB-onderneming DGA of IB ondernemer A wordt starter Afrekening TBS te verrekenen met willekeurige afschrijving starter TBS-pand A PH Werk-BV IB-onderneming Bedrijfsoverdracht

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek Kostenaftrek in de BV Luxe en duur wagenpark advocatenpraktijk niet aftrekbaar Kosten privé-boot DGA en kosten motorjacht niet aftrekbaar

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek Kosten of onttrekking Grensverkenning: vliegtuigjes en renpaarden Beslissend is motief van de uitgave Mag inspecteur bedrijfsbeleid (marginaal) toetsen? HR: “bedrijfseconomische beslissingen staan ter beoordeling van de ondernemer en het is niet aan de fiscus of de rechter om gevolgen te verbinden aan een van het oordeel van de ondernemer afwijkende opvatting over het zakelijke nut van bepaalde uitgaven” (BNB 1955/348, herhaald in BNB 2002/290)

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek Kosten of onttrekking? Oogmerk / motief uitgave beslissend Werkelijke aard uitgaven beoordelen Zakelijk belang Persoonlijke behoeftebevrediging Gemengde uitgaven

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek Oogmerk / motief uitgave beslissend BNB 1999/20 en 1999/21: >> uitsluitend met oogmerk persoonlijke behoeftebevrediging BNB 1983/202: Cessna-criterium >> wanverhouding, geen redelijk denkend ondernemer kan volhouden dat ……. BNB 2002/210 en 2002/290: >> mede ingegeven door persoonlijke behoefte- bevrediging adh: correctie indien en voor zover ….

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek Kosten of onttrekking ? Disproportionaliteitstoets: sec voor aandeelhouders Géén kosten, dus onttrekking >> Ten behoeve van adh, dus uitdeling van winst BNB 1995/15 en 16: geen aftrek onzakelijke provisie voor ‘onbekende’ Antilliaanse NV BNB 2002/290: HR gaat ‘om’: uitgaven door BV ontberen slechts een zakelijk karakter (= geen aftrek) indien en voor zover ter persoonlijke behoeftebevrediging aandeelhouders

Werkgever - werknemer Excessieve beloningen Excessieve belastingheffing van excessieve beloningen Limiet € 500.000 30% werkgeversheffing bij excessieve vertrekvergoeding 15% werkgeversheffing bij backservice pensioen 82% 67%

Excessieve beloningen: lucratief belang Lucratieve belangen > box 1 RUOW Aandelen met hefboomeffect, winstdelende obligaties, ratchets (On)middellijk gehouden via BV Reikwijdte?! 96,125%

Art. 3.92b, lid 1, a IB 2001 Lucratief belang? Het onmiddellijk of middellijk houden van aandelen, vorderingen of van rechten, Indien de voordelen die met deze aandelen, vorderingen of rechten worden behaald, gelet op de feiten en omstandigheden waaronder deze zijn verkregen, Naar moet worden aangenomen mede een beloning beogen te zijn voor werkzaamheden van de belastingplichtige of een met hem verbonden persoon, alsmede Schulden die daarmee rechtstreeks samenhangen Kern van de regeling: er moet sprake zijn van een beloning voor werkzaamheden. Vervolgens moet aan de specifieke eisen van de leden 2,3 en 4 worden voldaan. MvT, blz. 11.

Lucratief belang: aandelen Achtergestelde soortaandelen, indien totale geplaatste AK van die soort minder is dan 10% totaal AK >> Agio en IFK tellen niet mee Preferente aandelen met ten minste 15% dividend Wat valt hieronder? Beloningsinstrumenten met hefboomwerking Normale bedrijfsopvolging met cum prefs niet, mits…

Lucratief belang: vorderingen Rendement enigszins belangrijke mate afhankelijk van management- of aandeelhoudersdoeleinden als winst, omzet, kostenvermindering, etc. Waardevermeerderingen bij verkoop, overname of wijziging belang onderneming Wat valt hieronder? Winstdelende leningen (MvT “40% van de winst”) Normale winstdelende obligaties niet > géén beloning voor werkzaamheden

Lucratief belang: rechten Rechten: vangnetbepaling Overige rechten die vergelijkbaar zijn met aandelen en vorderingen Wat valt hieronder? Rechten op extra aandelen / dividend Good- en badleaver-bepaling (recht op extra salaris) Extra aflossing op lening ad 100% bij beursgang Aandelen in vennootschap die door verbonden lichaam met onzakelijk lage rente worden gefinancierd

Rechtstreeks gehouden lucratieve belangen Openingsbalans RUOW Activeren voor bedrag opgeofferd ter verkrijging + bedrag waarover IB is geheven Tenzij van box 3 naar box 1: dan oorspronkelijke verkrijgingsprijs >> Materieel terugwerkende kracht ! Jaarresultaat cfm. Gkg vaststellen Winst veelal pas bij realisatie voordeel + kostenaftrek Eindafrekening Veelal bij realisatie / afwikkeling lucratief belang Bij ophouden htl resulaat genieten: géén betalingsregeling

Middellijk gehouden lucratieve belangen Lucratief belang in BV Aandelen in BV blijven in box 2 BV is transparant voor lucratief belang >> IB box 1 52% (+ 41,125% door BV = 96,125%) ( bij DNV in BV: beperkt tot 77%) >> Geen verliesverrekening in box 1! Additionele box 1 heffing te vermijden door 95% netto voordelen belang als dividend uitkeren >> AB-heffing als bevrijdende heffing

Van rechtstreeks naar middellijk Inbreng lucratief belang in BV Ter vermijding box 1 heffing Heffing beperken tot VPB + AB Belang is thans reeds AB >> Inbreng in BV met doorschuiven AB-claim, mits inbreng vóór 01-01-2009 Belang door nieuwe wetgeving lucratief belang? >> Inbreng in BV vóór 1 april 2009 én verzoek vóór 01-04-2009 bij Belastingdienst / Amsterdam

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging Werk-BV Geplaatst AK € 18.000 Winstreserves € 1.765.432 Waarde € 2.000.000 Werknemer Z uit werk-BV geschikt bevonden + wil aandelen werk-BV overnemen Vrijwel geen liquiditeiten A Holding BV 100% Werk-BV

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging Werk- BV Geplaatst AK € 18.000 Omzetten in 7% cum prefs Statutair waarde € 2 mln. Uitgifte € 2.000 gewone aandelen aan toetredende werknemer Z (diens BV) A Holding BV 100% Werk-BV

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging Z A Holding-BV Holding BV € 18.000 nominaal 7% cum.prefs € 1.500 nominaal gewone aandelen Werk-BV Achtergesteld AK:minder dan 10% totaal geplaatst AK! >>> Lucratief belang bij Z? Beloning?

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging Memorie van Antwoord EK Bij reguliere bedrijfsopvolging geen lucratieve belangen, mits Overdrachtsprijs is zakelijk, en Ook overigens is sprake van normale zakelijke condities Bij onzakelijke condities in de familiesfeer > schenking: bevoordelingsbedoeling > geen lucratief belang: géén oogmerk tot beloning.

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging JR SR Holding SR Holding JR vh werk-BV SR STAK € 18 000 gewone aandelen Bedrijfsoverdracht tegen 1.000.000 cum prefs Nieuwe Werk-BV

Voorbeeld lucratief belang Private equity-huis Managers in BV-vorm € 99 mln. 10% cumprefs € 800.000 gewone aandelen € 200.000 gewone aandelen Externe marktconforme financiering Overname BV 100% Werk-BV

Voorbeeld lucratief belang Private equity-huis Managers in BV-vorm Na 2 jaar Werk-BV keert dividend uit van € 40 mln Overname-BV keert € 19.8 mln. dividend uit op cum prefs. Rest = € 20,2 mln. komt toe aan de gewone aandelen 1/5 = € 4.040.000 komt toe aan managers Lucratief belang! € 99 mln. 10% cumprefs € 800.000 gewone aandelen € 200.000 gewone aandelen Overname BV 100% Werk-BV

Werkgever - werknemer Voorbeeld lucratief belang – vangnet vermogensrecht Private equity-huis Managers in BV-vorm € 9 mln. 110% cumprefs € 90 mln. agio € 800.000 gewone aandelen € 200.000 gewone aandelen Externe marktconforme financiering Overname BV 100% Werk-BV

Gewoon ak = achtergesteld ak Is exact 10% totaal geplaatst ak Werkgever - werknemer Voorbeeld lucratief belang – vangnet vermogensrecht Private equity-huis Managers in BV-vorm Gewoon ak = achtergesteld ak Is exact 10% totaal geplaatst ak Toch lucratief belang! Vangnet vermogensrecht (lid 4) € 9 mln. 110% cumprefs € 90 agio € 800.000 gewone aandelen € 200.000 gewone aandelen Overname BV 100% Werk-BV

Werkgever - werknemer Lucratief belang? Wat is wanneer een lucratief belang? Gemeenschappelijke kenmerken Hefboommechanisme Potentieel rendement niet in verhouding tot geïnvesteerd kapitaal of risico Relatie met werkzaamheden Oogmerk om te belonen

EINDE