Adviseur van familiebedrijven S.F. Jansen RA Berk Accountants en Belastingadviseurs © Berk N.V.

Berk Accountants en Belastingadviseurs Voorzitter adviesgroep Stefan Jansen RA Berk Accountants en Belastingadviseurs Voorzitter adviesgroep Familiebedrijven © Berk N.V.

Tentamen 1 5 4 2 3 Vraag 1: Waar bevindt de Nederlandse economie zich momenteel in de crisis? 1 5 4 2 3 © Berk N.V.

Tentamen Vraag 2: Welke belangrijke lessen heeft u uit het verleden geleerd? © Berk N.V.

Tentamen Vraag 3: Vindt u dat u voldoende van deze opgedane kennis momenteel toepast voor uw klanten en prospects? © Berk N.V.

Tentamen Vraag 4: Wat maakt u bij uitstek tot adviseur van familiebedrijven? © Berk N.V.

De familiebedrijvenadviseur TRADITIONELE DIENSTEN ADVISEUR FAMILIE-BEDRIJVEN FINANCIËLE ADVISERING controle,administratie, belastingaangifte belastingadviezen bedrijfsanalyse organisatieadviezen begrip van dynamiek familiebedrijven professionalisering opvolging in leiding overdracht bedrijfsvermogen beheer beleggingen financiële planning na pensionering estate planning © Berk N.V.

Adviseur van het familiebedrijf 61% gebruikt adviseur bij belangrijke beslissingen Veelal accountant (75%), maar ook fiscalist (25%), bankier (17%) specialist (11%) 28% zoekt bemiddeling bij emotionele processen © Berk N.V.

Adviseur van het familiebedrijf “Mogen de accountants deze set boeken ook zien?” © Berk N.V.

Aantal familiebedrijven in Nederland © Berk N.V.

De zeven rollen eigendom familie bedrijf a k2 v DGA o b m p © Berk N.V.

Voorbeeld: het verkooptraject - bedrijf © Berk N.V.

Voorbeeld: het verkooptraject - familie Structureren Voorbereidingsfase Verkoopfase transactie Doorbreken emo- tionele barrières Psychologisch Psychologisch eigenaarschap eigenaarschap Blijven Afwegen opties communiceren Blijven communiceren Invullen nieuwe activiteiten Invullen nieuwe activiteiten Bespreken met Teleurstellingen Bespreken met familie/gezin Teleurstellingen familie/gezin Beheren Beheren vermogen vermogen Aanstellen adviseur Aanstellen adviseur © Berk N.V.

Het familiebedrijf als doelgroep Specifieke doelgroep Specifieke behoeften Investeer in kennis Lange termijn perspectief Specifieke dienstverlening Niet alles zelf doen Geloofwaardigheid © Berk N.V.

Rol familiebedrijfadviseur Adviseur van de gehele familie Klankbord & coaching Spin in het web & samenhang adviezen Procesbewaker Planmatig werken Spil tussen privé en zakelijk Harmonie familie  continuïteit bedrijf © Berk N.V.

Een complex speelveld © Berk N.V.

Familiebedrijven in Nederland Ruim 190.000 bedrijven 40 % van de werkgelegenheid 45 % van het Bruto Nationaal Product Stabiele factor in de economie Groeiende waardering voor familiebedrijven Familiebedrijven zijn winstgevender dan niet-familiebedrijven © Berk N.V.

Verklaringen kracht familiebedrijf De lange termijn en aandeelhouderswaarde Koppeling salaris en beurskoers Optieregelingen en winstmaximalisatie Kapitaalvernietiging door korte termijn denken Informeren aandeelhouders Rentmeesterschap (denken in generaties) Aanhouden personeel ten tijden van recessie © Berk N.V.

Verklaringen kracht familiebedrijf Betrokkenheid directeur Bedrijf middel voor carrière Veel korter aanblijven (cv up-to-date) Beloning Bedrijf is carrière Goede kennis van zaken Personeel weet voor wie ze werken (familiegevoel) Nauwe banden met aandeelhouders © Berk N.V.

Verklaringen kracht familiebedrijf Betrokkenheid aandeelhouders Aandeelhandelaren (continue wisselingen) Openheid vs. kennis concurrentie Hefboomeffecten Stabiele dividendstromen Aandeelhouders (stabiel) Veel informatie aan kleine groep Hoge mate van financiering met eigen vermogen Na overleg, dividend gemakkelijker aan te passen © Berk N.V.

Verklaringen kracht familiebedrijf Daadkracht Commissies en overlegstructuren Interne bedrijfspolitiek en bureaucratisering Afdekken risico’s Platte organisatie (korte lijnen) Kleine groep beslissers Snelle besluitvorming Snel handelen © Berk N.V.

Verklaringen kracht familiebedrijf Passie en betrokkenheid Scheiding werk en privé Cultuurverschillen Overlap familie en bedrijf (ons bedrijf) Regionale binding Groot persoonlijk belang Herkenbaarheid naar buiten Paternalisme (sociaal betrokken) Minder snel uitwijken naar ‘lage lonen landen’ Flexibiliteit in werk, tijd en geld © Berk N.V.