Klimaatverandering en het waddengebied: Bedreiging of blessing in disguise?

Het noordelijk kustgebied heeft zijn vorm gekregen door: Zeespiegelstijging Stormvloeden Inpolderingen

Klimaatverandering anno 2009 Menselijk handelen (uitstoot CO2) bepalende factor Zeespiegelstijging, stormen en hevige regenval en stijging temperatuur belangrijkste effecten Aanleiding voor allerlei creatieve technische oplossingen; bijvoorbeeld de Afsluitdijk

www.derkvandervelden.nl/Resonator.html

Kilmaatverandering Meer stormen en de duinen op de eilanden Zeespiegelstijging en de veerkracht van de Waddenzee Temperatuurstijging en de samenstelling van flora en fauna

Dynamische klifkust afbraak opbouw doorstuiving vanaf strand of klif afslag en afvoer van zand door golven Verspreiden door wind, invangen door begroeiing opbouw aanvoer zand door golven

Kliffen cyclus

Stormcondities © RWS/Alkyon, Jelmer Cleveringa 17

Normale condities © RWS/Alkyon, Jelmer Cleveringa 18

Meegroeien met de zeespiegelstijging Bestaande situatie dijk ingedijkt / kwelder duin strand Zeespiegelstijging, vasthouden kleinschalige ophoging dijkverhoging grondwater Zeespiegelstijging, dynamisch kustbeheer meegroeiend duin Zeespiegelstijging, dynamisch kustbeheer, washovers nieuwe kwelder ontwikkeling

Elementen eiland: ontwikkeling over eeuwen Eilandkop Strand en Vooroever Duinboog-complex Washover-complex Eilandstaart-complex

Heel eiland: terugtrekking over millennia

Zeespiegelstijging en de Waddenzee De Waddenzee kan een zekere zeespiegelstijging bijhouden als: De snelheid van zeespiegelstijging niet groter wordt dan 6 mm jaar; Voldoende sediment in de Waddenzee kan worden vastgehouden Biobouwers de kans krijgen Het kwelderareaal minimaal behouden blijft

Groot zeegras: Grondstof voor dijken en matrassen Kraamkamer van zeekat en zeenaald Golfbreker en vastlegger van sediment Rond 1932 verdwenen uit de Waddenzee Herstel moeizaam

Termperatuurstijging Kleine effecten hebben grote gevolgen Voedselweb wordt anders Exoten krijgen de kans

Klimaatverandering hoeft geen grote bedreiging te zijn als Voldoende zand in het systeem blijft De natuur het werk kan blijven doen (dynamisch kustbeheer) De Waddenzee o.a. middels de biobouwers haar veerkracht behoudt De Waddenzee, de waddeneilanden en de vastelandskwelders kunnen fungeren als klimaatbuffers We exoten in het gebied accepteren