1 Inclusief hoger onderwijs Studienamiddag Vlor Diversiteit in het hoger onderwijs 23 april 2008 Gaspar Haenecaert

2 Structuur presentatie  Inclusie: een complexe eenvoud?  Inclusie in hoger onderwijs: een contradictio in terminis?  Drie (voor)oordelen over inclusie.  Inclusie volgens het WNT.  Inclusie als relationeel concept.  Inclusie als beleidsconcept.  Een geïntegreerd beleid.  Een integraal beleid.  Een inclusief beleid.  Enkele beschouwingen tot slot …

3 Inclusie: een complexe eenvoud?  Is dit wel toe te lichten in 15 ‘?  Volgens het plan van aanpak (NL): Toegankelijke maatregelen voor eenieder waar het kan, bijzondere maatregelen waar het moet. Dus heel eenvoudig als principe!  Een impact op ALLE aspecten van het hoger onderwijs (cfr. Vlor-advies). Dus heel complex als realisatie!

4 Inclusie in hoger onderwijs: een contradictio in terminis?  Omwille van toelatingsvoorwaarden is hoger onderwijs per definitie excluderend!  Inclusie is dus hier te zien als includerend voor alle studenten die aan die voorwaarden voldoen.

5 Drie (voor)oordelen over inclusie.  Oordeel 1. Het voeren van een inclusief beleid kost veel geld.  Oordeel 2. Onze diensten staan open voor alle studenten, dus zijn we reeds inclusief.  Oordeel 3. Het voeren van een doelgroepenbeleid is in tegenspraak met een inclusief beleid.

6 Inclusie volgens het WNT.  Inclusie: insluiting, tegenover exclusie.  Inclusief: met inbegrip van, er mede onder gerekend, synoniem voor ingesloten.  Exclusie: uitsluiting, wering.  Exclusief: kan verwijzen naar het uitsluiten van mensen van een andere klasse.

7 Inclusie als relationeel concept.  Volgens Geert Van Hove (UGent) Inclusie is een permanent proces waarbij de dimensie ‘handicap’ steeds minder belangrijk wordt. Inclusie start bij het waarderen van diversiteit binnen een gemeenschap. Inclusie is een fundamenteel recht dat alles te maken heeft met ‘belonging’ (het erbij horen) en met ‘connectedness’ (verbondenheid). In een inclusieve omgeving participeren personen samen als gelijkwaardige leden. Er is dus geen ‘wij’ en ‘zij’ meer, er is enkel nog ‘wij’.

8 Inclusie als beleidsconcept.  Een beleid is inclusief als het beleid voor een bepaald domein zich ook bekommert om maatregelen die in de beleidsdomeinen met een andere finaliteit al of niet genomen worden. Het betreft hier zowel genomen maatregelen die de eigen finaliteit tegenwerken, als ontbrekende maatregelen die de eigen finaliteit zouden moeten ondersteunen.

9 Een geïntegreerd beleid.  Een geïntegreerd beleid wordt omschreven als het optimaliseren van de maatregelen die genomen worden in één of meer (sub)domeinen naar één of meer (nieuwe, hogere) globale doelstellingen.

10 Een integraal beleid.  Een integraal beleid heeft betrekking op alle aspecten van het functioneren van de persoon met een functiebeperking, waarbij men zich hierbij op het individu richt.

11 Een inclusief beleid.  Een inclusief beleid kan best omschreven worden als het afstemmen van de beleidsinitiatieven die in diverse domeinen genomen worden zoals bijvoorbeeld welzijn, huisvesting, voeding en onderwijs.  Een inclusief beleid is dus een afstemmingsbeleid.

12 Enkele beschouwingen tot slot …  Inclusie en gelijke kansen: de verhouding tussen middel en doel.  De salamitactiek van Notredame. De zelfbeschikkingsmacht en het beslissingsrecht van de hulpvrager. Ethisch verantwoord werken.  Inclusie en doelgroepenwerking.  Het hart van het gebeuren.