Rassenkeuze: model voor een spanningsveld Arjan Veerman & Klaas Wijnholds Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Ketenomkering Richten op wat de markt vraagt: Vraag klant Teler Klant - AVEBE - Teler Vraag klant kwaliteitszetmeel tegen zo laag mogelijke prijs Teler lage prijs - hoge opbrengst een noodzaak Opbrengstverhoging is dus ook marktgericht

Spanning tussen markt en teelt AVEBE (=markt) voorkeur eigenschappen en kwaliteiten Teler teeltkundige eisen voldoende hoge opbrengst op korte en lange termijn Opbrengst eerste zorg van de teler, niet van AVEBE

Rassenkeuze belangrijk punt AVEBE-studie opbrengstbeperkende factoren: Rassenkeuze Kwaliteit pootgoed Agrobiokon inventarisatie 500 respondenten bevestigen: rassenkeuze is een knelpunt Rassenkeuze is krachtige teeltmaatregel

Rassenkeuze is krachtige teeltmaatregel (1)

Rassenkeuze is krachtige teeltmaatregel (2)

Ras: grote invloed op veel eigenschappen Opbrengst Vroegrijpheid Droogtegevoeligheid Resistenties Aardappelmoeheid Resistentie Tolerantie Wratziekte Phytophthora Virus Kwaliteit Zetmeel Gehalte Eiwitgehalte Rooibeschadiging Bewaarbaarheid Rot Kieming

Aardappelmoeheid (1) Gemiddeld nog 8 % schade = € 200 per ha Op 30 % van het areaal meer dan 10 % schade Op 14 % van het areaal meer dan 20 % schade AM verdient dus nog altijd prioriteit bij perceelsgerichte rassenkeuze

Aardappelmoeheid (2) Goed resistentiemanagement verbreedt de rassenkeuze minder noodzaak voor tolerantie minder inzet van granulaat en grondontsmetting: verlaagt de kosten verlaagt milieubelasting AM mag geen probleem zijn!

Vrijlevende alen Wortelknobbelalen Meloidogyne spp. weinig opbrengstschade Wortellesie-aaltjes Pratylenchus spp. incidenteel schade Vrijlevende wortelaaltjes Trichodoriden nog onduidelijk Beheersing van vrijlevende alen is complexer dan van AM !!!!

Phytophthora Optimeel AVEBE hogere resistentie gemiddeld lagere inzet chemie verlaagde dosering minder “reparatie” bespuitingen Hogere resistentie biedt dus enige ruimte voor kostenverlaging

Bewaarbaarheid Gevoeligheid voor rooibeschadiging Kiemlustigheid Gevoeligheid voor Erwinia Gevoeligheid voor knolphytophthora

Rot: grote incidentele verliezen

Rooibeschadiging = bewaarverlies

Kwaliteit Voor wie ??? OWG Teler AVEBE Suikergehalte AVEBE Teler Zetmeelspecialiteiten AVEBE Samenstelling eigenschappen Eiwit AVEBE Teler

Kwaliteit = Puntenwaardering Gebreken met vuilinsluiting geen iets veel zeer veel lichte gebreken 10 8 3 1 zware gebreken 10 5 2 0 Overige gebreken groen 10 9 5 3 blauw 10 9 5 3 schurft 10 9 5 3 Tarrering in kg geen wel rot 10 0 ziek 10 0 vorst 10 0 broei 10 0 Verontreiniging in kg geen wel veen/darg 10 0 Een partij maximaal 100 punten. Iedere vracht > 90 punten is premie!

Is rassenkeuze dè oplossing voor markt en teelt? Ja grote invloed op opbrengst kwaliteit bedrijfszeker effect relatief stabiel Nee Meer factoren van invloed Interacties/onvoorspelbaarheid Lange lijst van eisen zware wissel op kweekwerk Andere teeltmaatregelen nodig gebrek aan: HÈT RAS

Rassenkeuze is belangrijk en complex Doel maximale benutting van raseigenschappen combinatie met bedrijfs- en perceelsspecifieke omstandigheden Nieuw hulpmiddel: rassenadviessysteem Agrobiokon OPTIRas