Welkom 1

Introductie (1) Notariskantoor Timmers, gevestigd te Lisse aan de Heereweg 21 (tussen de Keukenhof en de Nachtegaal)

Introductie (2) 16 medewerkers, waaronder 3 kandidaat-notarissen Maandelijkse column in de weekendkrant van de Buijze Pers Meer informatie op de website: www.notaristimmers.nl (waaronder de sheets van vanavond)

Erfrecht Erfrecht is: Overlijden Vermogen Erfgenamen Testament (Radar testament) Belasting

Erfrecht Overlijden Wanneer? - akte van overlijden Volgorde van belang - dubbele vererving - ramp/ongeluk - 30 dagen clausule Onzekerheden - vermissing (schipper op zee, toerist bij tsunami-ramp) - pas na paar dagen gevonden (kluizenaar)

Erfrecht Vermogen (1) Nalatenschap: alle bezittingen minus de schulden bezittingen bijvoorbeeld ook levensverzekeringen

Erfrecht Vermogen (2) Gehuwd: Gemeenschap van goederen (de helft plus een kindsdeel) Aandeel Nalatenschap gemeenschap van goederen

Huwelijkse voorwaarden Erfrecht Vermogen (3) Gehuwd Huwelijkse voorwaarden afhankelijk van inhoud van huwelijkse voorwaarden (verrekenbedingen)

Erfrecht Erfgenamen (1) Je moet bestaan op het moment van overlijden - fictie: ongeboren kind wordt reeds als geboren aangemerkt Onwaardig om te erven - Verplegers arrest: man trouwt oude hulpbehoevende vrouw in g.v.g., na 5 weken vermoordt hij haar en verkrijgt van rechtswege helft van haar vermogen (ca. 5 miljoen) en via vererving de rest - Onvermogende man is ernstig ziek maar heeft wel een vermogende vrouw. Man benoemt zijn vriendin tot enig erfgenaam, vermoordt zijn vrouw en pleegt daarna zelfmoord. Man is nooit veroordeeld voor moord en dus geen sprake van onwaardigheid……..

Erfrecht Erfgenamen (2) Uitgangspunt van de wet: bloedverwantschap door geboorte of huwelijk Uitzondering: familierechtelijke betrekkingen (erkenning\adoptie)

Erfrecht Erfgenamen (3) Erfgenamen op grond van de wet - echtgenoot en/of kinderen - ouders en/of broers en zussen - grootouders - overgrootouders Kanttekening: plaatsvervulling

Erfrecht Erfgenamen (4) Plaatsvervulling Wie erft als een kind tot erfgenaam is benoemd maar is vooroverleden? Ouder Kind Kleinkind

Erfrecht Erfgenamen (5) Misverstanden: Recht van de oudste (kinderen zijn gelijk) Kinderen tweede partner (deze zijn niet van rechtswege erfgenaam) Ouders hebben bijzondere rechten (nee, behalve dat zij altijd tenminste ¼ deel erven) Bij overlijden kind alleen ouders erfgenaam (nee, in dat geval ook broers en/of zussen erfgenaam)

Erfrecht Erfgenamen (6) Wettelijk systeem gehuwden: wettelijke verdeling Langstlevende verkrijgt alles (bezittingen en schulden) Kinderen verkrijgen vordering op langstlevende Vordering kinderen opeisbaar bij overlijden en faillissement Mogelijkheid tot ongedaanmaking wettelijke verdeling

Erfrecht Erfgenamen (7) Wettelijk systeem samenwoners Verblijvingsbeding in samenlevingscontract voor de gemeenschappelijke goederen Niet automatisch elkaars erfgenaam voor prive goederen Kinderen kunnen op grond van de legitieme portie het verblijvingsbeding aantasten Oplossing: opmaken testament

Erfrecht Erfgenamen (8) Samenwoners en kinderen Opmaken samenlevingsovereenkomst Opmaken testament (bij kinderen) Erkenning en gezag (bij kinderen)

Erfrecht Erfgenamen (9) Echtscheiding Wet: erfgenaamschap vervalt bij het uitspreken van de echtscheiding Testament: vaste bepaling: onterving bij aanvang van de echtscheiding

Erfrecht Erfgenamen (10) Gevolgen tweede huwelijk Wet: hoofdregel alleen eigen kinderen erfgenaam Testament: kinderen partner gelijk behandelen als eigen kinderen

Erfrecht Testament (1) Twee soorten erfrecht Wettelijk: er is nooit een testament opgemaakt (wettelijke verdeling van toepassing) Testamentair: er is een testament gemaakt (ongeacht hoe oud deze is)

Erfrecht Testament (2) Waarom opmaken testament Afwijken van wettelijk systeem Uitsluitingsclausule Voogdij benoeming Benoeming bewindvoerder Executeursbenoeming Tweetrapsmaking/ex-echtgenoten problematiek Belasting besparen of de betaling uitstellen

Gemeenschap van goederen Erfrecht Testament (3) Uitsluitingsclausule: niet gedwongen delen (bij echtscheiding kinderen) Verkregen met een uitsluitings- clausule Gemeenschap van goederen

Erfrecht Testament (4) Tweetrapsmaking/ex-echtgenoot problematiek Door middel van tweetrapsmaking komt je vermogen niet via een overleden kinderen (alsnog) bij de ex-echtgenoot (het restant van het erfdeel valt bij overlijden van een erfgenaam terug naar de oorspronkelijke nalatenschap. Vandaar vererft dit vermogen naar de andere kinderen)

Erfrecht Testament (5) Het Radar testament Kinderen onterven bij eerste overlijden (geen erfdeel is geen belasting betalen) Via de tweetrapsmaking valt hetgeen de langstlevende “teveel” heeft verkregen (=de erfdelen van de kinderen van de eerst overledene) terug naar de nalatenschap van de eerst overledene en vererft vandaaruit naar de kinderen (twee verkrijgingen)

Erfrecht Testament (6) Voordeel Radar testament Geen/weinig belasting bij eerste overlijden

Erfrecht Testament (7) Nadeel Radar testament Kinderen onterven Geen gebruik maken van de vrijstelling voor de kinderen bij eerste overlijden Niet mogelijk om bij eerste overlijden goederen aan de kinderen toe te delen In totaal meer belasting betalen

Erfrecht Testament (8) Onze oplossing: het flexibele testament Kinderen en langstlevende erfgenaam Afvullegaat Legaat kleinkinderen 2-trapsmaking

Erfrecht Afvullegaat (1) Vrijstelling langstlevende € 600.000,00 Legaat geeft de langstlevende het recht om zijn/haar verkrijging af te vullen tot de vrijstelling

Erfrecht Afvullegaat (2) Erfenis € 210.000,00 * 1/3 = € 70.000,00 Kind: vrijstelling - 19.000,00 € 51.000,00 Belasting langstlevende = € 0,00 Belasting per kind 10% = € 5.100,00 * 2

Erfrecht Afvullegaat (3) Langstlevende vult verkrijging met € 150.000,00 Erfenis € 210.000,00 Legaat LL - 150.000,00 Blijft voor erfgenamen € 60.000,00 * 1/3 Per erfgenaam € 20.000,00. Belastingaanslag is € 0,00.

Erfrecht Testament (9) Voordelen flexibele testament Pas op moment van overlijden bepalen welke fiscale constructie wordt toegepast Vrijstelling kinderen ook bij eerste overlijden benutten Mogelijkheid van toedelen goederen aan kinderen

Erfrecht Belasting (1) Hoogte belastingaanslag afhankelijk van: Het al dan niet van toepassing zijn van een vrijstelling Verwantschap tot de overledene Hoogte en waardering van de verkrijging

Erfrecht Belasting (2) Huidige vrijstellingen Echtgenoot/partner: € 600.000 Kind/kleinkind: € 19.000 Ouders: € 45.000 Overige: € 2.000

Erfrecht Belasting (3) Wat is belast? Alles wat uit de nalatenschap wordt verkregen (uitgaande van de dag van overlijden) Fictieve verkrijgingen, zoals uitkering levensverzekering Eventueel een vermeerdering/vermindering in verband met vruchtgebruik

Erfrecht Belasting (4) Tarieven Partners/kinderen: Kleinkinderen: 0 – 118.000 18 % belasting 118.000 > 36 % belasting Overige: 0 – 118.000 20 % belasting 118.000 > 40 % belasting

Erfrecht Belasting (6) Problematiek wettelijke verdeling Man, vrouw en twee kinderen Bij overlijden alles naar langstlevende, kinderen krijgen een vordering op de langstlevende Over deze vordering direct belasting betalen!!!

Erfrecht Belasting (5) Hoe belasting besparen? Flexibel testament Aanpassen Huwelijkse voorwaarden (finaal verrekenbeding) Schenken op papier

Erfrecht Belasting (6) Voorbeeld huis € 250.000 banksaldo € 50.000 Vermogen: huis € 250.000 banksaldo € 50.000 geen hypotheek geen testament Hoeveel belasting betalen? a. € 0,00 b. € 50.000,00 c. € 10.000,00 d. € 6.200,00

Erfrecht Uitwerking Vermogen is € 250.000,00 + € 50.000,00 = € 300.000,00 Nalatenschap is ½ of € 150.000,00 3 erfgenamen, ieder 1/3de of € 50.000,00 Vrijstelling per kind - 19.000,00 € 31.000,00 Belasting per kind € 3.100,00 * 2 = € 6.200,00 Belasting langstlevende is € 0,00 Antwoord D.

Erfrecht Belasting (7) Voorbeeld Vermogen: huurhuis banksaldo € 42.000,00 auto/caravan € 24.000,00 geen testament € 66.000,00 Hoeveel belasting betalen? a. € 0,00 b. € 3.300,00 c. € 6.600,00 d. € 4.000,00

Erfrecht Uitwerking Vermogen is € 66.000,00 Nalatenschap is ½ of € 33.000,00 3 erfgenamen, ieder 1/3de of € 11.000,00 Vrijstelling per kind € 19.000,00 Belasting per kind Belasting langstlevende is € 0,00 Antwoord A.

Erfrecht Belasting (7) Voorbeeld Vanaf welk vermogen is erfbelasting verschuldigd?? a. € 38.000,00 b. € 57.000,00 c. € 76.000,00 d. € 114.000,00

Erfrecht Schenking op papier (1) Schenken op papier Banksaldo blijft in stand Jaarlijks 6% rente betalen Notariële akte Herroepelijkheid

Erfrecht Vruchtgebruik Vermogen € 100.000 Langstlevende 62 jaar Vruchtgebruik factor 10 : 10 x 6% = 60 %

Erfrecht Kosten opmaken testament (Basis)honorarium: - 2 testamenten € 495,00 (excl. BTW) - 1 testament € 325,00 (excl. BTW) Bijkomende kosten: - Inzage GBA € 15,00 (per persoon, excl. BTW) - Inschrijvingskosten CTR € 8,17 (per persoon) korting FNV leden 10% op honorarium

Einde 45