Expertisegroep Haptotherapie en Topsport (Sjoerd van Daalen), voor NOC*NSF, 3 april 2013

Bijna niemand begint met sporten vanuit het idee dat hij topsporter wil worden. Aanvankelijk ervaart hij zijn lichaam als vanzelfsprekend en geniet van het sporten. Als de sporter talent blijkt te hebben en op steeds hoger niveau gaat sporten, neemt de tijd en de energie die hij er in steek alleen maar toe.

Als sporter bereid je je optimaal voor op je prestaties en je ontwikkeld je op allerlei gebieden, fysiek en mentaal.

Dan is het tijdens de sportprestatie zaak al dat denken los te laten en het lijf het werk te laten doen. Je zult dit als sporter vooraf geoefend moeten hebben om dit op de belangrijke momenten ook te doen.

Het kenmerkende van haptotherapie binnen mentale begeleiding is dan ook dat de sporter leert om het denken los te laten. En daar lopen veel sporters vast, ze ervaren beperkingen bij dit loslaten. Door middel van haptotherapie wordt je bewust gemaakt waar die beperkingen liggen. Op emotioneel, mentaal of fysiek gebied.

Haptotherapeutische begeleiding is gericht op het bewustmaken van gevoelens en geeft de sporter inzicht in zijn lichaamsbeleving, gedragspatronen en communicatie met anderen.

Belangen en druk spelen in de topsportwereld een grote rol. De druk neemt vaak enorme vormen aan, zowel vanuit de sporter zelf als onder invloed van de buitenwereld: zoals sponsoren, pers, publiek, ouders, etc. Met het toenemen van de prestatiedruk kan de sporter zijn lichaam steeds meer ervaren als het instrument waarmee hij prestaties moet leveren. Het gevaar dreigt dat de sporter signalen van het lichaam niet meer herkent, zoals het bereiken van grenzen.

Op adequate wijze omgaan met deze druk kan alleen als de sporter zichzelf goed kent en de mogelijkheid heeft niet te verkrampen. Haptotherapie leert de sporter om op momenten van grote druk bij zichzelf te blijven. Dit helpt om te komen tot optimale prestaties met respect voor zijn lichaam. Dat betekent niet dat een sporter nooit over zijn grenzen gaat of zijn lichaam nooit overbelast, daar dit vaak nodig is om tot progressie en prestaties te komen. Het is zelfs een kenmerk van topsport: het verschuiven en verleggen van grenzen. Het is echter van belang dat de sporter die keuzes in alle vrijheid maakt.

Specifiek bij de haptotherapeutische begeleiding is de lijfelijke aanpak. De haptotherapeut confronteert de topsporter door aanraking met hetgeen je kunt voelen in je lichaam en hoe je met die gevoelens omgaat. Je kunt bijvoorbeeld aan den lijve ervaren hoe je reageert als je letterlijk onder druk gezet wordt,

Zet je jezelf fysiek schrap of laat je het gebeuren en kan je veerkrachtig blijven. Wat doe je als je angst of frustratie ervaart, verkramp je waardoor je motoriek houterig wordt en je de souplesse verliest. Zo kun je voelen waar je lichamelijk, mentaal of emotioneel blokkeert en wat je daar zelf aan kunt veranderen.

Je wordt je bewust wanneer je hoofd het overneemt en je lijf niet vanzelf doet waar je keihard voor hebt getraind op die belangrijke momenten waar jij dat wilt.

De sporter gaat in haptotherapeutische begeleiding weer merken dát hij kan voelen en wát hij kan voelen Het zoeken naar het eigen evenwicht in het (top-)sportleven staat in de begeleiding centraal. Het verkregen vertrouwen draagt bij aan het optimaliseren van het aanwezige talent, en het verbeteren van prestaties.

De haptotherapeutische visie gaat uit van het menselijke gevoelsleven in relatie tot de lichaamservaring, het verstand en het gedrag. Het is in eerste instantie niet gericht op korte termijn doelen, maar op een ontwikkelingsproces. Haptotherapeutische (top-)sportbegeleiding kan daarmee een belangrijke plaats innemen binnen de totale medische en psychologische begeleiding van de sporter.

Dank voor uw aandacht. Voor meer informatie kunt u terecht bij Sjoerd van Daalen en