Wiskunde en wetenschappen in het SO en de aansluiting met het UO Eindtermen voor basisvorming Specifieke eindtermen voor de polen Doorstroom SO → UO Instroom UO

decretaal bepaalde leerdoelen Eindtermen Eindtermen Specifieke eindtermen decretaal bepaalde leerdoelen voor de basisvorming vastgelegde vakken en thema’s per graad per onderwijsvorm voor het specifiek deel geen vastgelegde vakbenamingen per pool einde van de 3de gr. einde 2de gr. géén sp.et. afspraak over cesuur afgeleid uit studieprofielen en basiscompetenties zeer algemeen geformuleerd herkenbaar in leerplannen géén vastgelegd aantal lesuren

Lesuren inde bavo 2de graad 3de graad Bio 1 x Ntk Sch NW 2/3 Wis 4 GO OVSG KO Bio 1 x Ntk Sch NW 2/3 Wis 4 5 (We) 5 (L,G,We) 3 2

Lesuren in We/Wi* 2de graad 3de graad Bio 2 X Ntk Sch We x 7 Wis 5 7* GO OVSG KO Bio 2 X Ntk Sch We x 7 (+ aardr.) Wis 5 7* 4 6*

Basisvorming Maatschappelijke oriëntatie Accent op Persoonlijke ontwikkeling Maatschappelijke redzaamheid Mij. en culturele participatie Accent op toegepaste kennis samenhang tussen vakken exemplarisch beklijvend leren ervaringsverbonden leren probleemgestuurd leren succeservaringen

Belangstellingsindicatoren voor Vlaamse 18 jarigen

Knelpunten te hoog abstractieniveau te overladen curriculum te weinig gericht op actieve kennisverwerving te smalle en te eenzijdige leeromgevingen (contexten) leersituaties (werkvormen)

Hefbomen verschillende benaderingen onderzoekend leren attitude theoretisch-wetenschappelijk toegepast praktisch maatschappelijk-cultureel onderzoekend leren inzicht in de wetenschappelijke methode en in de genese van wetenschappelijke kennis vaardigheid om in realistische en herkenbare situaties eigen kennis op te bouwen en toe te passen attitude persoonlijke en maatschappelijke betekenis van wetenschappen en wiskunde

Gemeenschappelijke eindtermen Structuur v/d eindtermen wetenschappen Gemeenschappelijke eindtermen 2de/3de graad Biologie Chemie Fysica Algemene eindtermen per graad Vakinhoude- lijke eindtermen per graad Algemene eindtermen per graad Vakinhoude- lijke eindtermen per graad Algemene eindtermen per graad Vakinhoude- lijke eindtermen per graad Contextgebieden Contextgebieden Contextgebieden Contexten Context en Contexten

Gemeenschappelijke eindtermen voor de 2de en de 3de graad Attituden feiten van meningen of vermoedens onderscheiden Onderzoekend leren/ leren onderzoeken ideeën en informatie verzamelen om een hypothese (bewering, verwachting) te testen Wetenschap en samenleving Historische aspecten Sociale aspecten Economische aspecten Culturele aspecten

Algemene eindtermen ICT leren kiezen praktische vaardigheden met eenvoudig materiaal eenvoudige chemische reacties uitvoeren ICT chemische informatie in gedrukte bronnen en langs elektronische weg opzoeken en gebruiken leren kiezen studie- en beroepsmogelijkheden in verband met chemie opnoemen en er enkele algemene kenmerken van geven

Vakinhoudelijke eindtermen wetenschappelijk referentiekader geordend volgens hoofdstructuren van het vak krachten volgens dezelfde richting samenstellen het oplossen van stoffen in water beschrijven in termen van corpusculiare interacties met voorbeelden het verschillen tussen aangeboren en aangeleerd gedrag illustreren

Wiskunde in de basisvorming Algemene eindtermen gebruikswaarde van wiskunde centraal plaatsen functioneel gebruik van hulpmiddelen (ict, grafische technieken,…) metacognitie en zelfvertrouwen ontwikkelen ervaren wat wiskunde is wiskunde als taal eigenheid wiskundige probleemaanpak eigenheid van wiskundig bewijzen

Specifieke vorming meer wetenschappelijke oriëntatie dan de bavo voor specifieke doelgroep wetenschappelijke introductie op aangepast beheersingsniveau representatief voor het kennisdomein nadruk op unificerende patronen, wetmatigheden, concepten experimenteren en zelfstandig onderzoeken voorbereiden op wetenschappelijke vervolgopleidingen bavo 2de graad uitbouwen in breedte en diepte

specifieke eindtermen Structuur van de specifieke eindtermen Natuur- wetenschappen Genese en ontwikkeling op 5 schaalniveaus Structuren op 5 schaalniveaus Interacties op 5 schaalniveaus Systemen op 5 schaalniveaus Tijd op 5 schaalniveaus Cultuur Techniek Samenleving Onderzoeks- competentie

Wetenschappen in het specifiek gedeelte Elk conceptueel thema wordt op vijf schaalniveaus uitgebouwd: corpusculair niveau niveau ‘stoffen’ niveau ‘organismen’ niveau ‘aarde’ niveau ‘kosmos met aandacht voor de samenhangen ertussen wordt met lln.experimenten onderbouwd Thema’s die de natuurwetenschappen in breder perspectief plaatsen wetenschap en cultuur wetenschap en techniek wetenschap en samenleving Onderzoekscompetentie

Wiskunde in het specifiek gedeelte Wiskunde als wetenschap aard en belang van definities, bewijzen,… de ‘eenheid’ van de wiskunde wiskunde als ‘formele’ taal Wiskunde als probleemoplossende activiteit probleemgestuurde ontwikkeling deductieve structuur Wiskunde als werktuig reële wereld wiskundig modelleren Wiskundige basistechnieken ICT als ‘rekenhulp’ Wiskundig redeneren communiceren problemen oplossen verbanden leggen

Wiskunde in het specifiek gedeelte Algebra Analyse Meetkunde Statistiek Discrete wiskunde Wiskunde en cultuur Onderzoekscompetentie

Eindtermen, leerplannen en leermiddelen ET : manier van denken over wetenschappen/wiskunde reiken bouwstenen aan voor een eigentijds onderwijs vormen géén leerplan leggen géén leersequentie op laten de didactische uitwerking of ‘contextualisering’ vrij zijn een uitdaging voor ontwikkelaars van leerplannen/ leermiddelen en voor leraren om verbanden en samenhangen aan te brengen rijke leeromgevingen te creëren

Tussen droom en daad “Führen und wachsen lassen” consensusmodel intenties en hun realisatie niet steeds congruent ‘watervrees’ voor veranderingen primaat van het ‘academisch model’ (vaklogica) onvoldoende ondersteuning ondersteuning door (aanpassingen) basisopleiding lerarenopleiding nascholing leermiddelen eindtermen : inzet van ‘politiek’ machtspel

Wetenschappen in het ASO Evolutie aantal leerlingen 2de lj. 3de graad GWe, LWe, MTWe

Wiskunde in het ASO Evolutie aantal leerlingen 2de lj. 3de graad EWi, GWi, LWi, MTWi

WeWi in het ASO Evolutie aantal leerlingen 2de lj. 3de graad

Doorstroming naar U.O. Schooljaar: 1998-1999, Ac.jaar: 2000-2001

Doorstroomtabel Schooljaar: 1998-1999, Ac.jaar: 2000-2001 WeWi LWi LWe Andere TW 562 362 143 8 49 TBW 529 303 115 51 60 BIO 249 128 29 43 NTK 47 35 7 2 3 SCH 110 63 14 16 17 WE 76 37 22 5 12 WNTK 66 25 32 9

Lerarentekort 1996 2000 2001 Studiegebied Wetenschappen 244 146 135 Totaal 1521 1060 1223 Evolutie van het aantal aggregatie diploma’s Aanbod Vraag A/V (%) Biologie 30,4 33 92 % Chemie 13,4 15,5 86 % Fysica 28,2 85 % Wiskunde 125,4 301 42 % Alle algemene vakken 1099 1898 57,9 % Vraag en aanbod in de vervangingspool voor de algemene vakken in het SO in 2001-2002 (VDAB)

Wetenschappen aan Vlaamse universiteiten Evolutie van het aantal generatiestudenten

Wetenschappen aan Vlaamse universiteiten Evolutie aantal generatiestudenten voor verschillende wetenschappen t.o.v. 1990-1991

Toegepaste wetenschappen aan de Vlaamse universiteiten Evolutie aantal generatiestudenten toegepaste en toegepaste biologische wetenschappen t.o.v. 1990-1991

Evolutie aantal generatiestudenten 95-96 00-01 01-02 02-03 03-04 We WNtk Wis Ntk Sch Bio TW TBW 58 115 132 93 184 322 476 603 67 80 91 61 119 252 546 521 72 65 68 43 140 246 820 445 85 44 106 228 851 436 52 63 73 237 627 422

Genderverschillen Genderverschillen (J-M) wetenschappen/toegepaste wetenschappen (%)

Stellingen Behoefte aan We/TW/Wi objectiveren en differentiëren Beeldvorming van We/TW/Wi beroepen bevorderen Meer aandacht voor het human interest aspect van We/TW/Wi Meer aandacht voor de basisvorming vanaf het basisonderwijs De lerarenopleiding verbreden: leraar = communicator over We/Wi Geen corporatisme of urendiscussie zonder helder en gedragen project Meer samenwerking tussen wetenschappen en tussen wetenschappen en wiskunde Introductie van technische component in ASO Meer profileren tussen wetenschappen in de derde graad Nauwere contacten tussen SO en UO en tussen onderwijs en bedrijfsleven (stage)