Financien Planning & Control Presentatie t.b.v. kandidaat raadsleden Sliedrecht,4 maart 2014

Welke onderwerpen? 1. Plaats van financien in de organisatie 4. 2. Kaders stellen en controleren 3. Planning & Control cyclus 4. Bijzondere onder-werpen Reserves en voorzieningen Financiering en dekking Risico’s en risico management Financiele positie

Waar hebben we het over? Bedrag naar Gemeenschappelijke Regelingen € 18 miljoen Algemene Uitkering Gemeentefonds € 23 miljoen

De wereld is veranderd

Door……… Crisis en rijksbezuinigingen Decentralisatie van taken Veranderende rol van de lokale overheid

Financien staat niet op zich

Gemeentelijke doelstellingen Financieel Beleid Gemeentelijke doelstellingen Financiele positie Definitie: Financiele positie in lijn brengen met de organisatiedoelstellingen

Beleidsdoelstellingen (wettelijk) Sluitende begroting Voldoende “vet op de botten” Provincie houdt toezicht op beide aspecten

Belangrijkste Kaders Gemeentewet Financiele verordening (212Gw) Begroting vaststellen (15 november) Jaarrekening vaststellen 15 juli) Gemeentewet Financieel beleid, financleel beheer en inrichting financiele organisatie Financiele verordening (212Gw) Accountantscontrole (raad is opdrachtgever accountant) Controleverordening (213Gw) Onderzoek naar o.a. doelmatigheid en doeltreffendheid Verordening onderzoeken Rekenkamer

Belangrijkste Kaders Verordening 213 aGW (onderzoeken doelmatigheid) Verplicht onderzoek naar beleidsuitvoering door het college zélf Verordening 213 aGW (onderzoeken doelmatigheid) Beleid rente, reserves en voorzieningen, activa en afschrijven Financiele strategie (maart 2013) Beleid t.a.v. risicomanagement Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement (maart 2014) Beleid t.a.v. financieren Treasurystatuut

Budgetrecht Niet gemelde afwijkingen = begrotingsonrechtmatigheid Gemeentewet art. 189, eerste lid: De raad neemt de beslissing welke bedragen zij voor taken en activiteiten op de begroting beschikbaar stelt. Afwijkingen ten opzichte van de begroting Financiële verordening: afwijkingen worden gemeld in de bestuursrapportage (verschijnt 2 maal per jaar). Er zijn hierin geen bedragen genoemd wanneer gerapporteerd moet worden. Niet gemelde afwijkingen = begrotingsonrechtmatigheid

Boekhoudvoorschriften (besluit begroten en verantwoorden BBV) Inrichting Begroting en Jaarrekening Waardering grondexploitaties en vastgoed Waardering kapitaalgoederen Activeren en afschrijven Specifieke regels rioleringsinvesteringen Commissie BBV brengt adviesen en notities uit. Die staan gelijk aan wetgeving

Waarom Planning & Control? als je weet waar je naar toe wil kun je meten, bijsturen, verantwoorden, evalueren en doelen bijstellen

Planning & Controldocumenten

Doelstellingen op hoofdlijnen voor de lange termijn (vier jaar) COLLEGEPROGRAMMA Doelstellingen op hoofdlijnen voor de lange termijn (vier jaar) Financieel vertaald (niet altijd) Belangrijk kader voor jaarlijkse planning & controlcyclus

PROGRAMMABEGROTING (1) Doelen: wat willen we bereiken? Activiteiten: wat gaan we ervoor doen? Geld: wat mag het kosten? Verplichte paragrafen (lokale heffingen, weerstandsvermogen, financiering, kapitaalgoederen, grondbeleid, verbonden partijen en bedrijfsvoering) Financiele begroting Investeringen

PROGRAMMABEGROTING (2) Laatste jaren veel geinvesteerd in kwaliteit Resultaatdefinites Compact Volgende stap: opzet programmabegroting herzien

Afwijkingenrapportage Eerste check op financiele voortgang Voorjaar Voor- en najaar Voortgang grote projecten Realisatie – Geld – Risico’s Projectenrapportage

Najaar (één maand voor de begroting) Rapportage op afwijkingen Bestuursrapportage Najaar (één maand voor de begroting) Rapportage op afwijkingen Zowel in activiteiten als in geld Budgetten en kredieten Ontwikkelingen in risico’s

Jaarrekening (jaarstukken) Spiegel van de begroting (realisatie 3 W vragen en paragrafen) Financiele positie (reserves, liquiditeit, solvabiliteit) Analyse van de afwijkingen Balans, baten en lasten en accountantsverklaring

Samenvattend overzicht Over meerdere jaren Jaarlijks Raads- of collegeprogramma Kadernota Kaderstelling Beleidsnota’s (alle beleids- velden) Verordeningen Programmabegroting Afwijkingenrapportage Evaluatie collegeprogramma Of raadsprogramma Controle Projectenrapportages Beleidsevaluaties Bestuursrapportage Rekenkameronderzoeken Jaarrekening

Bijzondere onderwerpen Reserves en voorzieningen Financiering en dekking Risico’s en risicomanagement Bijzondere onderwerpen

Reserves en voorzieningen (1) Geregeld in het BBV Mutaties vragen altijd goedkeuring van de raad Financieringsfunctie, bufferfunctie, bestedingsfunctie, egalisatiefunctie Twee soorten Algemene Reserves Bestemmingsreserves Voorzieningen Voldoen aan toekomstige verplichtingen Toekomstige verliezen

Reserves en voorzieningen (2) Eigen Vermogen Vreemd Vermogen Kunnen worden gevormd Verplicht te vormen Resultaatbestemming Resultaatbepaling Rechtstreekse onttrekkingen zijn niet mogelijk Rechtstreekse onttrekkingen zijn wel mogelijk Kan mee tellen voor weerstandscapaciteit Telt niet mee voor weerstandscapaciteit Vermogensmutatie Exploitatie Vorming door overschot jaarrekening Last nemen door dotatie (via exploitatie)

Financieren en dekken Financiering: hoe komt gemeente aan zijn financiële middelen (bijv. lening aantrekken om investering te financieren) Dekking: Hoe komt gemeente aan middelen om begroting sluitend te houden (bijv. investering leidt tot afschrijvingslasten die gedekt worden door bijv. verhoging OZB)

Risico’s en risicomanagement

Verschillende risico’s Economisch Juridisch Politieke risico’s HRM risico’s Organisatierisico’s ………………………………….

Actief risicomanagement Nadelige gevolgen van risico’s zoveel mogelijk beperken Treffen van beheersmaatregelen

Beheersmaatregelen Verzekeren Interne controle Uitbesteden Voorziening opnemen Niet doen Wat niet wordt afgedekt met maatregelen moet opgevangen worden met de weerstandscapaciteit (Algemene Reserve)

Financiële positie Restrisico (ongeveer 4,4 miljoen) Sluitende begroting (voor 2014 wel, 2015 e.v. niet tekort 0,8 – 1,5 miljoen) Weerstandsvermogen (surplus 1,5 miljoen) Risico’s Weerstandscapaciteit (ongeveer € 5,9 miljoen) Restrisico (ongeveer 4,4 miljoen) AO/IC Reserves Verzekeren Stille reserves Voorzieningen Onbenut belastingen