Gemeentelijke afvalbelastingen: hoe zet u de wettelijke spelregels om in de praktijk? De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder Piet Coopman – Stafmedewerker afvalbeleid VVSG De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Gemeentelijke afvalbelastingen in bestuursakkoorden 2013-2018 “(…) en de toepassing van ‘de vervuiler betaalt’, worden hierbij, in overleg met andere actoren in dit domein, maximaal toegepast” “De tarifering beloont mensen die afval proberen te vermijden” “Belangrijk objectief blijft de vermindering van de afvalberg, waarbij ook het beleid van de bijdragen van de burgers in de kosten van ophaling en verwerking, volgens het principe van “de vervuiler betaalt”, inclusief het containerpark, moet herbekeken worden.” “We bekijken hoe we het ecopark organiseren rond deze ‘dure’ fracties met een overwegend gratis deel en een betalend deel” De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Inhoud Lokaal afvalbeleid: gemeente is regisseur Samenwerking binnen afvalintercommunales Financiering lokaal afvalbeleid Wat bepalen Materialendecreet en Vlarema? Wat zijn de kosten voor het beheer van huishoudelijk afval? Hoe kunnen kosten gefinancierd worden? De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Lokaal afvalbeleid: gemeente is regisseur Gemeente organiseert inzameling en verwerking van huishoudelijk afval Gemeentelijk reglement Regierol = lokaal maatwerk Regierol ≠ zelf doen 306 van 308 Vlaamse gemeenten kiezen voor intergemeentelijke samenwerking Regierol = lokaal maatwerk: Goed afvalbeleid en participatie vereisen maatwerk Beste ideeën ontstaan vaak heel lokaal Meest zichtbare dagelijkse functie (meer bezoekers op containerparken dan in gemeentehuizen) Scoort hoog in tevredenheidsonderzoek overheidsdiensten Openbare en private bedrijven halen het beste uit elkaar Loutere afvalmarkt ↔ preventie? Sprekende buitenlandse voorbeelden… De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Intergemeentelijke samenwerking Operationeel verantwoordelijk, niet politiek! Draagwijdte beheersoverdracht Waarom intergemeentelijk? Schaaloptimalisatie, geen blinde schaalvergroting Financieel Know-how Risicospreiding Maar wat is de optimale schaal…? Blijft verlengstuk van de lokale besturen Beheer van hele keten wordt mogelijk Over de partijgrenzen heen De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Vlaamse afvalintercommunales De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Hoe wordt lokaal afvalbeleid gefinancierd? Gemeente is vrij in keuze financieringsbron Verschillen in variabele aanrekening vallen te verklaren Vlaanderen wil sturen op variabele aanrekening Lokaal pact: forfaitaire belasting kan! De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Materialendecreet en Vlarema? (1) Europese kaderrichtlijn afval Het principe ‘de vervuiler betaalt’ toepassen Basis = werkelijke kosten Kostprijs van specifieke dienstverlening Aanrekening per soort en hoeveelheid Rekening houden met kostenlijst Vb. aankoop zakken of containers, onderhoud, verwerkingskosten, indirecte kosten Vlarema zegt niet hoe bepaalde kosten aan te rekenen! OVAM kan berekeningswijze opvragen De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Materialendecreet en Vlarema? (2) Rekening houden met minima en maxima Op recyclagepark Huis-aan-huis Enkel voor variabele belasting! Vanaf 1 juli 2013 Fractie Minimum Maximum Zuiver steenpuin 0 €/kg 0,03 €/kg Grofvuil 0,02 €/kg 0,3 €/kg Fractie Minimum Maximum Huisvuil 0,1 €/kg 0,3 €/kg Grofvuil 0,05 €/kg 0,6 €/kg De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Materialendecreet en Vlarema? (3) Intergemeentelijke inning Gemeente kan de inning van afvalbelastingen overdragen aan intercommunale of verzelfstandigd agentschap Geen verplichting Beslissing gemeenteraad nodig Administratieve vereenvoudiging De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Wat zijn de kosten voor beheer huishoudelijk afval? Basisdienstverlening Huis-aan-huis-inzameling Inzameling op het recyclagepark (Openbare netheid!) OVAM: Is huishoudelijk afval duur? Vloeibare brandstoffen: 545 €; water: 234 €; elektriciteit en gas: 1.418 €; telefonie 878 € (/gezin/jaar) 2005 2015 Kostprijs / inwoner 92,6 euro 114,4 euro Kostprijs / gezin 222 euro 275 euro De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Hoe kunnen kosten gefinancierd worden? (1) De vervuiler betaalt Financiering Gedragssturing Vervuiler kan volledige kost niet dragen via variabele tarieven Optimale aanwending van verschillende bronnen De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Hoe kunnen kosten gefinancierd worden? (2) Relatie tussen kost en financieringsbron Vaste kosten (preventie, communicatie, beheer recyclagepark, ophaling,…)  vaste aanrekening (forfaitaire belasting, huur container aan huis) en/of algemene middelen Variabele kosten (verwerking)  via contantbelasting in functie van hoeveelheid (diftar aan huis, contantbelasting vuilniszak, contantbelastingen op recyclagepark) In combinatie met: Communicatie naar de inwoners Handhaving ontwijkgedrag De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Hoe kunnen kosten gefinancierd worden? (3) Hoe hoog mag de contantbelasting voor een restafvalzak in mijn gemeente zijn? OVAM gaat uit van gemiddeld gewicht van 7,5 kg voor zak van 60 liter Dus tussen 0,75 en 2,25 euro Kan mijn gemeente nog een sociale correctie doorvoeren? Gemeente drukt afvalkosten voor bepaalde doelgroepen Niet de gehele bevolking, wel specifieke doelgroep Bij voorkeur op een vaste aanrekening Sturend effect van variabele aanrekening behouden De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Hoe kunnen kosten gefinancierd worden? (4) Is een weegbrug noodzakelijk op recyclagepark? Nee, zowel gewicht als volume mogelijk Voorbeelden: Elektronische detectie laadlengte voertuig/aanhangwagen Volumeschattingen (onderzoek Economische Zaken) Is een weegsysteem voor grofvuilinzameling aan huis noodzakelijk? Voorbeeld: MIROM ken vooraf prijs toe aan bepaalde afvalstoffen De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Hoe kunnen kosten gefinancierd worden? (5) Intergemeentelijke inning Conflict met Invorderingsdecreet? Minister Bourgeois verduidelijkt: Wat is inning? Intercommunale kan zowel contant- als kohierbelastingen innen Inkohieren en uitvoerbaar verklaren is gemeentelijke bevoegdheid Maar intercommunale kan dit proces voorbereiden Versturen aanslagbiljetten onder zorg en bevoegdheid van financieel beheerder – Maar intercommunale kan proces voorbereiden en uitvoeren Machtigingsbesluit regelt afspraken De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Besluit Lokaal afvalbeleid: regierol gemeenten De vervuiler betaalt: optimale aanwending van financieringsbronnen Breng kosten in kaart Relatie tussen kost en financieringsbron Minima en maxima in Vlarema Intergemeentelijke inning De eerste honderd dagen van de lokale bestuurder - Sessie gemeentelijke afvalbelastingen

Bedankt voor jullie aandacht!