Flexibel rekenonderwijs in groep 3 en 4 Bijeenkomst 5 Karen van Hulten k.v.hulten@ochadvies.nl Marleen van der Logt m.v.d.logt@ocghadvies.nl

Programma vandaag Onderwijsbehoeften Zwakke rekenaars Aanbod Sterke rekenaars Huiswerkopdracht

Onderwijsbehoeften Welke doelen zijn voor deze leerling haalbaar in de komende periode en wat heeft hij/zij (extra) nodig om deze doelen te bereiken? Dus twee onderdelen: doel(en) én aanpak Onderscheid in pedagogische en didactische onderwijsbehoeften Uitdelen groslijst?

Onderwijsbehoeften realiseren plannen begrijpen waarnemen 1) Evalueren groepsplan en verzamelen leerlingengegevens in groepsoverzicht 6) Uitvoeren van het groepsplan 2) Signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften realiseren waarnemen 5) Opstellen van het groepsplan plannen begrijpen 3) Benoemen van specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen 4) Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften

Onderwijsbehoeften – zwakke rekenaars Wanneer verdere analyse: Nav observaties in de klas Nav methodentoets Nav de citotoets Wanneer de extra hulp onvoldoende helpt – externe inschakelen Dit zijn de gele, oranje en rode leerlingen uit het protocol. Soms is het duidelijk waar het knelpunt zit, soms is nadere analyse nodig

Onderwijsbehoeften – zwakke rekenaars Extra toetsen: TTR Terugtoetsen met Citotoetsen Testprotocol UGT Vaak waardevoller dan toetsen is het voeren van een goed diagnostisch rekengesprek: ervaringen?

Formuleer onderwijsbehoeften Voor een zwakke rekenaar Zie opdracht 1

Handelingsmodel

Drieslagmodel reflectie aanpak uitvoering context bewerking oplossing Betekenis verlenen aan info Analyseren van info uit context en Omzetten naar rekenwiskundige bewerking Oplossing terug koppelen naar contextprobleem reflectie aanpak bewerking oplossing uitvoering Voor probleemoplossend handelen Uitvoeren van bewerking Komen tot een oplossing Op basis van eigen kennis en vaardigheden (zie handelingsmodel) 9

Zwakke rekenaars: algemene tips Vanuit drieslagmodel en handelingsmodel bewust kiezen voor het niveau van de instructie en je op de juiste fase van het drieslagmodel richten Verhogen van handelingsniveau stimuleren door veel te verwoorden en als tussenstap het ‘kijken’ naar het materiaal te gebruiken Veel aandacht voor het proces en weinig voor de uitkomst

Laat de kinderen het werk doen, als je merkt dat je constant aan het woord bent, dan klopt er iets niet Maak gebruik van horizontale interactie Eerlijke feedback geven en corrigeren waar nodig. Altijd meest efficiënte strategie terugkoppelen Aandacht voor generaliseren

Zoveel mogelijk aansluiten bij de leerstof van de groep. Maar evt Zoveel mogelijk aansluiten bij de leerstof van de groep. Maar evt. met kleinere getallen, op een lager handelingsniveau, met meer tussenstappen etc. Een goede voorbereiding van de verlengde instructie: wat is essentieel? (kijk niet per opgave, maar per doel) Denk ook aan pré-instructie! Balans tussen inoefenen en instructie op inzicht

Verlengde instructie Zie bijlage: do’s en don’ts voor een effectieve rekeninstructie

Aanbod zwakke rekenaars Materialen: Maatwerk Met sprongen vooruit Laat eens zien! Cedicu Leermiddelenplein.nl

Uitwerking oefeningen getallenlijn en automatiseren Zie bijlage

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars Onderscheid sterke rekenaar en de hoogbegaafde rekenaar

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars De meerbegaafde leerling; Heeft minder behoefte aan instructie Heeft nauwelijks tot geen behoefte aan herhalingsstof Kan doen met veel minder oefenstof Kan grotere leerstappen nemen Heeft een hoog werktempo Zie ook kwaliteitskaart Effectief omgaan met goede rekenaars

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars Aandachtspunten bij bepalen onderwijsbehoeften: Wat wordt het doel van het uitdagende werk? Open vragen stellen Leerling betrekken bij het proces Aansluiten bij interesses Laten ervaren dat er ook aan hen eisen worden gesteld

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars Zes hoogbegaafdheidsprofielen De succesvolle leerling De uitdager De onderduiker De drop-out De leerling met leer- en/of gedragsproblemen De zelfstandige leerling

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars De succesvolle leerling Werkt hard en levert goede prestaties Zoekt bevestiging van de leerkracht en is afhankelijk Herkenning eenvoudig door bijvoorbeeld gebruik van het leerlingvolgssysteem

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars De Uitdager Vertoont irritant gedrag en kan behoorlijk lastig zijn Herkenning moet meer indirect gebeuren, omdat de scores op LVS onvoorspelbaar zullen zijn

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars De onderduiker Probeert niet als hoogbegaafd te worden herkend Zoekt sociale verkeer als een vluchtweg. Bij de groep horen is een belangrijke doelstelling

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars De Drop out Is behoorlijk ver van het goede spoor geraakt Isoleert zichzelf en bekritiseert zowel zichzelf als anderen Uiteenlopende resultaten laten zien dat hij/zij wel meer kan, maar het niet altijd laat zien

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars De leerling met leer- en/of gedragsproblemen Valt ook op door inconsistenties Is storend en kan zich afreageren op anderen Vaak ook in intelligentieprofiel grote schommelingen

Onderwijsbehoeften – sterke rekenaars De zelfstandige leerling De meest evenwichtige van allemaal Herkent men gemakkelijk Goede sociale vaardigheden Komt op voor eigen opvattingen

Aanbod sterke rekenaars Uitgangspunten: Open opdrachten en vragen waarbij creatief denken een belangrijke rol speelt Het waarom van een leerdoel duidelijk maken Extra doelen formuleren Zoeken naar mogelijkheden tot samenwerking Leerling betrekken bij het proces Instructietijd plannen

Aanbod sterke rekenaars Compacten Verrijken Versnellen

Compacten De leerling maakt minimale basisstof, maar alle leerdoelen worden wel behaald Door compacten kan de leerkracht de reguliere leerstof meer afstemmen op de leerbehoeften van de leerling en kunnen problemen als demotivatie en onderpresteren voorkomen worden

Compacten Maak evt. gebruik van het routeboekje. Hierdoor voorkom je dat leerlingen zichzelf verkeerde strategieën aanleren of cruciale onderdelen missen. Routeboekje SLO

Verrijken Iets extra aanbieden aan de leerling ten opzichte van de basisstof Verbredingstof: aanvullend op de kerndoelen Verdiepingsstof: verdieping van de reguliere leerstof

Verrijken Materialen Rekenmeesters Kien Rekentijgers

Aanbod sterke rekenaars Reflectie: Hoe goed lukt het mij op dit moment het aanbod aan de sterke rekenaars te realiseren? Denk aan: Signaleren De leerling betrekken bij het proces Extra instructietijd organiseren Goede verrijkingsopdrachten aanbieden Extra doelen formuleren Open vragen stellen

Formuleer onderwijsbehoeften Voor een sterke rekenaar Zie opdracht 2

Na afloop van deze bijeenkomst Literatuur Gijzen, W. (2010) ‘Handelingsgericht werken met groepsplannen’. JSW 95 (2), p. 12-15 Groenestijn, M. (2011). Protocol ERWD hoofdstuk 6 (p 162-183). Kwaliteitskaart effectief omgaan met sterke rekenaars Huiswerkopdracht Noteer twee leerervaringen Lever het formulier met leerervaringen in bij de Ib-er

Evaluatie