Hoofdstuk 4 Nederland: wateroverlast – De achterdeur lekt Paragraaf 1 t/m 7

Inhoud

Hoog water in Europa Toename aantal overstromingen in Europa De Moldau bedreigt het historische centrum van Praag

“Ik wil hoogwatervrij’’ Hoogwater in Nederland “Loop door, Jan. Juf wacht” “Ik wil hoogwatervrij’’

Wat is er aan de hand? december 1993 Steeds vaker treden Europese rivieren buiten hun oevers Om dit te verklaren moet je meer weten over de werking van een rivier

De indeling van de rivier Benoem de onderdelen van de rivier Middenloop Bovenloop ? Benedenloop ? ? ? Hoofdrivier ? ? Bijrivier Zijrivier

Wat is de volgorde van oorsprong tot monding? B D C

Antwoord C A D B

Typen rivieren Regiem A.Gletsjerrivier B.Gemengde rivier C.Regenrivier Regiem = het variëren van de waterafvoer in een jaar. Welk regiem hoort bij welk type en waarom?

Kenmerken van de rivier Vul legenda aan en verdeel de rivier. DELTA Minder verval Erosie en sedimentatie Groot verval Vooral verticale erosie Gering verval Sedimentatie Stroomstelsel Stroomgebied

II A B I Rivier in actie Gevolgen? Proces? Proces? Meanderhalsafsnijding Stroomgordelverlenging Gevolgen? Gevolgen?

Als de natuur zijn gang mag gaan Opbouw van een rivierlandschap in de delta Verklaar het ontstaan van de verschillende elementen.

Vlechtende rivieren Waarom ontstaan vlechtende rivieren vooral in laagland?

Het resultaat van duizenden jaren noeste arbeid uiterwaard stroomrug kom(kleiig) kom(venig) veengebied Wat is wat? Kleed de legenda aan!

Strijd tegen een oude vijand… Nederland is gewend te vechten tegen het water. Oud gezegde: ‘God schiep de aarde wereld, de Hollanders schiepen Holland’

… met een nieuw gezicht Oorzaak I: Het versterkte broeikaseffect Vaker een piekafvoer Relatieve zeespiegelstijging > geringer verval A+B= Grotere kans op overstromingen

Overstromingsgevaar stijgt ook door inrichting Hoe bevordert elk element de piekafvoer? Verstening stroomgebied kribbe Bebouwing in uiterwaard winterdijk zomerdijk

Omgeving Arnhem Arnhem IJssel Nederrijn Pannerdens kanaal 1830 2000 Vergelijk de kaartjes. Noem twee ontwikkelingen die het overstromingsgevaar hebben bevorderd. Antwoord: verstening. Rivier wordt ingesnoerd > ontstaan flessenhals

Maatregelen tot 1995 Stuw Dijken op Deltahoogte brengen Verdeling water Kanaliseren

Veilig achter de dijk? Waarom kun je een dijk niet blijven verhogen?

Aanpak na 1995: ruimte voor de rivier op nationaal niveau A Ga na hoe welke maatregelen bijdragen aan ‘ruimte voor de rivier’. B Wat hoort bij ’vasthouden’, wat bij ‘bergen’ en wat bij ‘lozen’?

Aanleg nevengeulen Hoe verminderen nevengeulen het overstromingsgevaar?

Nevengeulen in de Duursche Waarden Welk ander positief gevolg heeft de aanleg van nevengeulen?

Retentiegebied Retentiegebied Kleiput Nederrijn

Ruimte voor de rivier: fluviale schaalniveau Regiem Waterscheiding Nu Toekomst? Vaker piekafvoer in Nederland! Regel: klimaatverandering beïnvloedt regiem!

Versterkt broeikaseffect bedreigt de bevaarbaarheid van onze rivieren Versterkt broeikaseffect bedreigt de bevaarbaarheid van onze rivieren. Hoezo? Door zware neerslag en lange droge periodes zal waterstand sterk variëren.

Internationale afspraken Rijnconferentie Actieplan Hoogwater - drietrapsstrategie - meer ruimte voor rivier - waarschuwingssysteem hoogwater

Stroomgebied van de rivieren is steeds meer versteend Neerslag A B Welke situatie is van vóór de verstedelijking en waarom? Welke regel kun je afleiden?