15 augustus 2003

in de Polder van Biesland

Inhoud Verstedelijking Bodem en water Een cursus ecologie van 3 minuten Natuur in het cultuurlandschap Duurzame veehouderij Financieel-economische kanten

1. Verstedelijking in de streek 1830-1957

Vinex 1990-2015

Bevolkingsdichtheid

De overblijvende groene kamer Polder van Biesland Bieslandse Bovenpolder

2. Bodem en water Doorsnede Zuid-Holland Polders en droogmakerijen Neerslag

Zuid-Holland doorgezaagd

Waarom zou de ene dieper zijn dan de andere? Twee soorten polders Waarom zou de ene dieper zijn dan de andere? ? ? ?

Gemiddelde maandelijkse neerslagoverschot

3. Een cursus ecologie in drie minuten grootschalige technieken en de gevolgen voor: bermen oevers en water versnippering verzuring vermesting (vervlakkende invloed van de menselijke activiteiten); “Mest is toch goed voor plant en dier?” verdroging weinig overtuigende resultaten met ‘traditioneel agrarisch natuurbeheer’ en ‘programma beheer’

4. Natuurontwikkeling in het cultuurlandschap Diversificatie van graslandvegetatie Plekken met slikachtige bodems en waterondiepten Aquatische ecologie in oevers en sloten Poelen Slootkanten en moeras Bosjes en bosranden perceelscheidingen met houtrillen

Plant en dier aan de Thijssevaart

Bieslandse Bovenpolder

Zicht op Klein Delfgauw langs het Kerkepad

Aanleg van een biezenveld

5. Duurzame veehouderij Koeien die tegen een stootje kunnen Low input low output aanpak Kansen voor de ondernemer met groene en blauwe diensten: levering van natuur, recreatie, streekproducten, waterberging en -conservering e.a.

Input van biologische veehouder ... Drastische extensivering Geen voedingsstoffen van externe bron (betekent o.a. (Zuinig) gebruik van eigen mest, bagger, oever- en watervegetatie, ontbinding van oxiderende stoffen Geen preventieve medicijnen voor het vee Eigen productie van krachtvoer

Output ... Melkopbrengst per koe veel lager (tot 50%) Hogere prijs voor melk en vlees

Maar ook … Kansen voor de ondernemer met groene en blauwe diensten: Landschaps(beleving), Natuur (extensivering betekent ook: bodemverschraling), Recreatie, Streekproducten, Waterdiensten: waterberging, -conservering en zuvering e.a. Onderwijs en zorg

6. Financieel-economische kanten

Kosten natuur- en landschapsbeheer Huidige praktijk Aankoop DLG Beheer: “programma beheer” betaalt beheerders (SBB, NM, landschappen, boeren met ‘pakketten’, e.a.) Scheiding van functies BvN model Betaling van de boer uit rendement fonds: lange termijn Fonds 50% LNV plus regionale partijen Geïntegreerde ontwikkeling Meer regionale betrokkenheid Sturing op lokale mogelijkheden Ontbureaucratisering van de natuurdoelen

Medefinanciering Regionale overheden: gemeenten, stadsgewest, Hoogheemraadschap van Delfland (zie hiernaast) Groepen burgers die belang hechten aan natuur en landschap in de directe omgeving

Pilot: vragen voor boer en wetenschap Wat zijn de effecten van de natuurgerichte bedrijfsvoering op de huidige problemen bij het vee met de mineralenvoorziening en –benutting (m.n. de matige eiwitbenutting)? Welke mogelijkheden zijn er om meer eiwitrijke grasproducten te oogsten? Hoeveel gras kan er bij de verminderde bemesting nog worden geoogst? Welke melkproductie per koe en per hectare zijn nog mogelijk?

Gaat de graanteelt lukken (i.v.m. onkruiden, vogelvraat)? In de huidige situatie wordt veel stro aangevoerd voor de potstal waarin het jongvee is gehuisvest. De 15 hectare graan levert naar verwachting hiervoor te weinig stro. Is hooi van het natuurland (8 ha) als strooisel te gebruiken? Is de aanvoer van fosfaat en kali via slootbagger op de lange termijn voldoende voor de grasproductie? (Stikstof is er voldoende in de natuurlijke stikstofbronnen op het bedrijf, zoals via mineralisatie en depositie.) Moet aanvullend daarop compost uit naastgelegen natuurgebieden worden aangevoerd?