Landmarks voor beginnend dementerenden bij wayfinding Daniël Veldkamp 14 september 2007

Onderzoeksvraag “Leidt het gebruik van landmarks in route-instructies tot betere prestaties en een betere beleving voor beginnend dementerende wandelaars?”

Landmarks Landschapsobjecten Gebouwen Borden Wegen en kruispunten Natuurlijke elementen

Landmarks m.b.t. wayfinding Meest ‘low-level’-features bij wayfinding Moet een primair onderdeel zijn van route-informatie voor voetgangers Auto: minder fouten, grotere tevredenheid Landmarks als aanvulling, niet ter vervanging

Landmarks m.b.t. dementie Dementerenden presteren slechter dan ouderen bij wayfinding Dementerenden zijn nog even goed in staat om landmarks waar te nemen

Vereiste kennis Selectie van landmarks Metrische informatie Beslispunten en instructies Soort stem

Selectie van landmarks Aantrekkelijkheid Visueel Semantisch Structureel

Metrische informatie Wel voor automobilisten, niet voor wandelaars Niet noodzakelijk Verwarrend Moeilijk afstanden schatten

Beslispunten en instructies Enkel bij beslispunten, niet tussen twee punten in

Soort stem Mannenstem Natuurlijke stem Korte, eenvoudige instructies

Aanpak Methode Apparatuur Condities Locatie Proefpersonen Routes Instructies Dataverzameling Design

Methode Wizard of Oz-experiment

Apparatuur PDA & headset Bluetooth

Condities Route-instructies gebaseerd op richting (l/r) Route-instructies gebaseerd op richting (l/r) aangevuld met landmarks

Locatie Lisidunahof, Leusden Dagcentrum de Meent

Proefpersonen Beginnend dementerenden Jong dementerenden

Routes 2 routes Zo gelijkwaardig mogelijk 45 minuten Winkelgebied Woonwijk Natuur 45 minuten

Instructies Ga linksaf richting de Albert Heijn Ga linksaf bij de HEMA Ga rechtsaf richting de HEMA Ga rechtdoor de winkelstraat in Ga rechtsaf bij het Kruidvat Ga rechtdoor bij de rode paaltjes, daarna linksaf Ga rechtsaf bij het witte bord Ga rechtdoor richting de grote schutting Ga linksaf richting de witte paaltjes Ga rechtsaf richting de groene kast Ga rechtsaf langs de school Ga linksaf bij de parkeerplaats

Dataverzameling Prestatie Fouten Twijfel Beleving

Belevingsvragenlijst (1/3) De aanwijzingen (boodschappen, instructies) van het systeem zijn helder en duidelijk Ook met dit systeem zou ik kunnen verdwalen Het systeem brengt me snel en veilig waar ik zijn moet Het zou eng zijn om alleen met dit systeem, zonder iemand erbij, op pad te gaan De aanwijzingen van het systeem zijn duidelijk

Belevingsvragenlijst (2/3) Het is irritant als het systeem opeens weer met een boodschap komt Ik zou graag zo'n systeem zelf willen hebben Ik loop een beetje voor gek met dit systeem De meeste instructies van het systeem zijn overbodig Het systeem geeft me een prettig gevoel

Belevingsvragenlijst (3/3) Geheel mee eens Mee eens Een beetje mee eens Neutraal Een beetje mee oneens Mee oneens Geheel mee oneens

Design Elke proefpersoon loopt beide routes Leereffect

Impressie route

Resultaten

Resultaten - fouten Proefpersoon Links/rechts-conditie Landmarks-conditie P1 1 P2 2 P3 P4 P5 P6 Totaal 8 4

Resultaten - twijfel Proefpersoon Links/rechts-conditie Landmarks-conditie P1 2 1 P2 7 P3 P4 P5 P6 3 Totaal 11 6

Resultaten - beleving Proefpersoon Links/rechts-conditie Landmarks-conditie P1 67 69 P2 48 58 P3 68 P4 P5 P6 65 62 Gemiddelde 64 65,5

Uitgelicht: P2 Links/rechts-conditie Landmarks-conditie Fouten 2 1 Twijfel 7 Beleving 48 58

Nabespreking – meningen over landmarks ‘Geeft een prettig gevoel’ ‘Bevestiging van de juiste weg’ ‘Richtpunt’ en ‘herkenningspunt’ ‘Rustgevend’ ‘Maakt het makkelijker’

Niet-optimaal landmark ‘Ga rechtsaf bij het Kruidvat’

Niet-optimale instructie ‘Ga linksaf bij de HEMA’

Letterlijk interpreteren ‘Ga rechtdoor richting de grote schutting’

Conclusie Landmarks goede toevoeging Gebruik enkel optimale landmarks Instructies worden letterlijk geïnterpreteerd Extra aandacht vereist voor plaatsbepaling en richtingaanduiding

Future research Oversteken Veiligheid Full-scale experiment

Vragen?

Statistiek