Stiltegebieden in Vlaanderen Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

Waarom zorg dragen voor stille gebieden? Continue blootstelling aan geluid zowel buitenshuis als binnenhuis Vervlakking van het geluidsklimaat door concentratie van geluidsbronnen op relatief kleine oppervlakte door spreiding van bronnen om belasting te verminderen Bedreiging voor van nature stille plekken Nood aan rustgebieden om te ontkomen aan het stresserende leven

Wat verstaan we onder een stiltegebied? Een gebied met een goede akoestische kwaliteit Stilte geen totaal gebrek aan geluid wel een aangenaam geheel van waargenomen geluiden Landelijk gebied natuurlijke geluiden overheersen ruimte voor gebiedseigen geluiden van bewoners, gebruikers en bezoekers Stedelijk gebied rustige eilandjes in een zee van geluid

Kwetsbaarheid van een stiltegebied Lokale bronnen hebben meestal minder invloed op de algemene geluidskwaliteit te verwachten in een gebied natuurlijke geluiden kunnen ook luid zijn maken deel uit van aantrekkelijk geluidslandschap in een gebied Verkeerslawaai (auto-, vlieg- en treinverkeer) zorgt voor een permanente verstoring wordt vaker als storend ervaren © B&K

Overzicht beleid Term ‘Stiltegebied’ overgenomen uit Nederland Engelse term: Quiet areas >1990 : beleidsbrieven – milieubeleidsplannen Akoestisch onderzoek van potentiële stiltegebieden geluidskaarten – potentiële stiltegebieden geen limitatieve lijst proefproject Dender-Mark Ontwikkeling beleidskader geen wetgeving geen verplichtingen maar ook geen houvast studie INTEC-Vectris

Overzicht beleid Leidraad Samenwerking IPO Europa beleidsondersteuning stiltegebieden op het platteland Samenwerking IPO Europa * Europese RL omgevingslawaai 2002/49/EG actieplannen * andere Europese landen wetgeving: Nederland onderzoek: Noord-Europa, Verenigd Koninkrijk, Italië, Frankrijk

Doel van het stiltegebiedenbeleid Het in stand houden en mogelijk verbeteren van de akoestische kwaliteiten van stille gebieden, zowel voor bewoners als voor bezoekers en dit voor huidige en toekomstige generaties. antwoord bieden aan de vraag van de mens naar rust en stilte extra dimensie voor beleving omgeving en landschap behoud van milieukwaliteitsnormen

Kwaliteitslabel stiltegebied Geen wetgeving stiltegebieden + Nood aan behoud van stille gebieden  Kwaliteitslabel Stiltegebied behoud en erkenning van akoestisch aangename gebieden stiltegebieden bewaren en actief stiltebeleid stimuleren engagement om stilte in beleid mee op te nemen stimulans en geen beperking voor een gebied initiatief gemeenten en/of provincie

Kwaliteitslabel Stiltegebied Elk stiltegebied is uniek en vergt een eigen aanpak niet alle gebieden hebben dezelfde akoestische kwaliteit niet enkel voor ‘groene’ gebieden op het gewestplan in een plattelandsgemeente of in een natuurgebied Criteria voor stiltegebieden objectief voornamelijk akoestische criteria landelijk en stedelijk stiltegebied met of zonder recreatie (landelijk) kwaliteitsniveaus van 1 tot 3 sterren geluidsmeting of enquête niet heel de tijd stil

Stappenplan kwaliteitslabel Stiltegebied Inventarisatie geluidsbronnen luidruchtige (recreatieve) activiteiten toekomstige ontwikkelingen pluspunten van het gebied taak provincies en gemeenten Controle inventarisatie snelle screening om overbodig werk te vermijden departement LNE - gewest

Stappenplan kwaliteitslabel Stiltegebied 3. Toetsing akoestische criteria metingen met gespecialiseerde apparatuur: deskundige – provincie – gewest bevraging bewoners en bezoekers: kan uitgevoerd worden door gemeente evaluatie: al dan niet stiltegebied Uitreiking kwaliteitslabel Stiltegebied goedkeuring MINA-raad en gemeenteraad inspraak moment burgers ondersteuning door gewest en provincie indienen dossier ondertekening overeenkomst mogelijkheid tot plaatsen bordjes

Samen naar een gemeenschappelijk doel Stilte hoeft geen doel op zich te zijn, maar kan ingepast worden in een ruime integrale benadering landschapsontwikkeling de landschapsopbouw heeft niet alleen fysische gevolgen voor het geluid maar beïnvloedt ook de beleving ervan natuurprojecten stiltegebieden voor mens maar ook natuur kan er van profiteren toeristische en recreatieve activiteiten Vlaming gaat steeds meer op zoek naar rust en stilte beleidsmatig omkaderen stilstaan bij promotie ervan want recreatie kan ook schaden cultureel-maatschappelijke projecten

Samen naar een gemeenschappelijk doel Belang van communicatie tussen beleidsniveaus – voldoende overleg participatie: bewoners betrekken vanaf beleidsvisie om sterker te overtuigen van de achterliggende motieven en maatregelen lokale initiatieven van onder andere burgers betekenen meerwaarde voor project sterke trekker bijvoorbeeld politieke mandataris leren uit fouten duidelijk aanspreekpunt

Samen naar een gemeenschappelijk doel Potentiële partners: gemeente of stad provincie gewest VLM regionale landschappen en andere vzw’s … toeristische diensten private verenigingen eigenaars, bewoners, bezoekers …

Leidraad stiltegebieden in Vlaanderen Voor iedereen die aan de slag wil gaan in een stil gebied of op zoek is naar informatie erover Waarom zorg dragen voor stille gebieden Een kwaliteitslabel voor stiltegebieden Kwetsbaarheid van een stiltegebied Het stiltegebied in een bredere maatschappelijke context Aan de slag

Leidraad stiltegebieden in Vlaanderen Bijlagen: meetprotocol enquête maatregelen ter illustratie van mogelijke acties infrastructuur (grote budgetten) mogelijk subsidie via projecten nieuwe samenwerkingsovereenkomst akoestische waarden ter illustratie (niet optellen) andere maatregelen bijvoorbeeld sensibilisatie, acties om bewoners te betrekken

gilke.pee@lne.vlaanderen.be – 02 553 78 32 M EER INFORMATIE? www.stiltegebieden.be Gilke Pée gilke.pee@lne.vlaanderen.be – 02 553 78 32 Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer en Milieu & Gezondheid