Zelfeducatie, werkt dat? Een campagne voor de algemene bevolking, dat kan toch niet! Is die vragenlijst wel valide en betrouwbaar? Heeft men echt iets aan dergelijke adviezen? Fit in je hoofd, evidence based? Wat als mensen met klinische problemen op deze website verzeild geraken? E- mental- health, is dat niet gewoon weer een of andere hype? 10 stappen, is dat niet tè simpel? Kan een online test klachten screenen? Wat doen protectieve factoren dan wel?

Campagne: Fit in je hoofd Website - Zelfbeoordelingstest - 10 stappen Publiekscampagne Lokale acties

De campagne Website Test Publiekscampagne Lokale acties

De campagne Fit in je hoofd gebruikt drie soorten preventie- campagnes voor depressie: Universele campagnes: preventie die zich richt op de algemene bevolking → Fit in je hoofd is gericht aan alle mensen met een goede en licht verminderde veerkracht Geïndiceerde campagnes: preventie die zich richt op mensen die reeds enkele symptomen van depressie vertonen → Mensen met ernstige klachten worden onmiddelijk doorverwezen naar de hulpverlening, mensen met matige klachten krijgen advies op maat gelinkt aan de tien stappen Selectieve campagnes: preventie die zich richt op mensen met een verhoogd risico op depressie → Implementatie van Fit in je hoofd bij specifieke doelgroepen met een verhoogd risico

De campagne Beste resultaten door combinatie van 3 soorten preventie-campagnes: 1) Reductie risicofactoren 2) Bevordering protectieve factoren Toename kennis i.v.m. geestelijke stoornissen Stigma rond geestelijke stoornissen aanpakken Positieve sociale & economische effecten Verbetering fysieke gezondheidstoestand Verhinderen ontwikkeling van mentale stoornis Vermindering psychiatrische symptomen

De campagne De combinatie van universele, geïndiceerde en selectieve preventie-campagnes werkt: Draagkracht Draaglast

De website Zelfbeoordelingstool 10 stappen: E-mental health Vragenlijsten Advies 10 stappen: Internationale campagnes Protectieve factoren E-mental health

E- mental- health De website en de test werken aan de hand van het concept zelfeducatie Zelfeducatie rond geestelijke gezondheid via het internet = e-mental health

E- mental health Zelfeducatie = zelfzorg = zelfhulp = zelfinstructie = zelfmanagement Vb. Zelfhulpboeken, zelfhulpgroepen, audio- en videotapes Populariteit van zelfzorg neemt toe Plaats verworven binnen het format van een behandeling en/of een preventiecampagne

E- mental- health Voordelen zelfeducatie: Vrijheid voor de gebruiker: je kan waar en wanneer je zelf wilt werken aan je geestelijke gezondheid Anonimiteit voor de gebruiker: stap naar hulpverlener moet niet meer worden gezet → Drempelverlagend! Zelfhulpmateriaal gebaseerd op cognitieve gedragstherapie blijkt effectief Filosofie van stepped care: eerst autonoom problemen trachten te overwinnen, later eventueel stap naar professionele hulpverlener zetten

E- mental- health Relatief nieuw en weinig onderzocht → Eerste resultaten wijzen op enorm potentieel Vb. Moodgym (cognitieve gedragstherapie) Vermindering depressieve symptomen, toename kennis depressie en effectieve behandelingen Vb. Bluepages (psycho-educatie) Vermindering disfunctionele denken en depressieve symptomen

E- mental- health: voordelen Kostenbesparing Facilitering van de conventionele hulpverlening → anonimiteit en combinatie met professionele hulpverlening Vernieuwende manier van hulp- en adviesverlening → nieuwe mogelijkheden voor geven van informatie, behandelingen, feedback en gelijktijdig vele mensen bereiken

E- mental- health: voordelen Democratisering van hulpverlening en versterking algemene samenleving → Groot aanbod en daarmee gepaard gaande keuzevrijheid → Andere kanalen blijven nodig voor bereiken van alle doelgroepen Mogelijkheid tot evaluatie en informatieverzameling Garantie van anonimiteit en privacy

E- mental- health: nadelen Verhoging wachtlijsten mogelijk Verkeerd opnemen en gebruiken van informatie Geen garantie voor inhoudelijke kwaliteit Niet iedereen bereiken via internet Vb. Senioren Onduidelijk of er iets mee gedaan wordt → Hoe mensen op een gezondheidsbevorderende website krijgen? → Hoe zorgen dat ze erop blijven en ook terugkeren? → Hoe zorgen dat het tot gedragsverandering leidt? Mag niet te belastend zijn →voor de computer → voor de gebruiker

Zelfbeoordelingsinstrument Evidentie voor de vragenlijst Een validiteitsonderzoek bij 2000 personen bewijst de psychometrische kwaliteit van de test Onderzoek toont aan dat online vragenlijsten valide en betrouwbaar zijn en kunnen screenen op aanwezigheid van onder andere depressie (vb.GHQ-28 en SCL-90-R) Procesevaluatie levert positieve resultaten op

Zelfbeoordelingsinstrument Evidentie voor het advies Onderzoek in de gezondheidspromotie toont aan dat advies op maat effectiever is dan een generiek advies Gebruik van internet in de context van hulpverlening heeft vele voordelen Educatief voordeel: → internet kan zelfeducatie in de hand werken Evaluatiestudies (ISW Limits – Trimbosinstituut) → Over het algemeen positieve resultaten → Suggesties tot verbetering opgevolgd

10 stappen: internationaal Internationale campagnes: Oorsprong in Engelse campagne, die ook in Ysland en Canada werd uitgevoerd Tien stappen van ‘Fit in je hoofd’ komen inhoudelijk overeen met de stappen in de buitenlandse campagnes Centrale inhoud = protectieve factoren

Campagne in Engeland The Sainsbury Centre for Mental Health

10 stappen: protectieve factoren Protectieve factoren bevorderen de geestelijke fitheid: weerbaarheid = de mogelijkheid om een moeilijke situatie snel te boven te komen zelfredzaamheid = het gevoel van controle over het eigen leven Evidentie voor positieve invloed protectieve factoren: persoonlijk welbevinden stijgt gezondheid verbetert levenskwaliteit neemt toe voorkomen van mentale stoornissen

10 stappen: protectieve factoren Theoretische kaders voor protectieve factoren: Salutogenic model (Antonovsky) Positieve psychologie (Seligman) Gezondheid is niet afwezigheid van ziekte, Maar aanwezigheid van gezondheid → oorzaak van gezondheid centraal risico’s (=oorzaak van ziekte) niet centraal

10 stappen: protectieve factoren Soorten protectieve factoren: Psychologische protectieve factoren Sociale protectieve factoren Protectieve factoren op het structurele niveau Aard van de protectieve factoren: Indivueel Familiegerelateerd Sociaal Economisch Omgevingsgericht

10 stappen: protectieve factoren Verschillende protectieve factoren komen tot uitdrukking in de 10 stappen Vb. Beschermende factor ‘sociale steun van familie en vrienden’ komt o.a. tot uitdrukking in: stap 2, praat erover stap 5, reken op vrienden stap 8, durf hulp vragen Tien stappen pogen mensen te informeren en aan te moedigen om op eigen initiatief te investeren in de protectieve factoren Effectiviteit van inhoud 10 stappen

Surf naar www.fitinjehoofd .be en neem een kijkje bij ‘voor professionelen’