Het verschil tussen het oude en het nieuwe verbond Ds. Jasper Klapwijk Het verschil tussen het oude en het nieuwe verbond Voorganger Thema Gez. 104 : 1, 4, 5, 8 E&R 386 Ps. 51 : 1, 5 Ez. 36 : 26 – 27 Gez. 106 : 3, 4 Gez. 103 : 1, 4, 5 E&R 312 Hand. 1, 2 Gez. 167 LB 477 LB 249

Preek Gez. 104 : 1, 4, 5, 8 E&R 386 Ps. 51 : 1, 5 Ez. 36 : 26 – 27 Gez. 106 : 3, 4 Gez. 103 : 1, 4, 5 E&R 312 Hand. 1, 2 Gez. 167 LB 477 LB 249

Gods relatie met de zijnen: verbond. Preek vorige week: Vooral eenheid van het verbond benadrukt> doorlopende lijn. Met steeds aan de ene kant slangenzaad aan de andere kant vrouwenzaad Gen.3 Op.12 Gods relatie met de zijnen: verbond.

één verbond Babel Alle volken Alle volken Het volk Israël Preek vorige week vervolg: Wel verschillende fases op die lijn. Na torenbouw Babel versmalling tot één volk; maar wel: in uw nageslacht zullen alle volken gezegend worden Alle volken Alle volken Het volk Israël

en niet twee: Oude verbond Nieuwe verbond Vleselijk lid door geboorte kinderen besneden Geestelijk lid door wedergeboorte alleen geloofsdoop aardse beloften: land, volk geestelijk beloften: vergeving, eeuwig leven wet Geest Die eenheid benadrukt tgov een scherma dat op deze manier spreekt van twee verbonden. Risico: zoveel nadruk op eenheid dat we vergeten dat de Bijbel zelf spreekt over het betere van het nieuwe verbond >

Het verschil tussen het oude en nieuwe verbond thema Het verschil tussen het oude en nieuwe verbond Zou het eerste verbond zonder gebreken zijn geweest, dan zou er geen tweede voor in de plaats hebben hoeven komen. … Op het moment dat hij spreekt over een nieuw verbond heeft hij het eerste al als verouderd bestempeld. Welnu, wat verouderd is en versleten, is de teloorgang nabij. Hebreeën 8: 7 en13 Thema: verschil oude –nieuwe verbond > Daarvoor naar tekst die het sterkst spreekt over verschil oude- nieuwe verbond > Hebr 8 (vaak als bewijstekst gebruikt om aan te geven dat oude verbond met Abraham echt van een totaal andere orde is dan nieuwe verbond) - Hebrëeën citeert uitgebreid (vers 8 t/m 12) Jer 31 > eerst kijken naar die profetie, gelijk oefening hoe lees je profetieën.

jeremia Jeremia 30-31 Jeremia 31 salomo david Assur Babel israël juda Even Jeremia plaatsen op tijdlijn. Troostboek (hfst 30-31) kern van het boek; geschreven toen eerste groep al in ballingschap was 1000 800 700 900 600 500 juda salomo david jeremia Jeremia 30-31

Israël en juda komen terug Jeremia 31 Het troostboek Israël en juda komen terug Troostboek> op absoluut dieptepunt (graf van de ballingschap), een profetie over een toekomst die beter zal zijn dat die ooit geweest is. 1) Israël en Juda komen terug NB tijdlijn in gedachten > volk van Israël al 100 jaar weg! 30: 3 > ze zullen terugkeren naar het land De dag zal komen – spreekt de HEER – dat ik met het volk van Israël en het volk van Juda een nieuw verbond sluit Jeremia 31: 31 en Hebreeën 8: 8

Israël en juda komen terug David zal weer regeren Jeremia 31 Het troostboek Israël en juda komen terug David zal weer regeren Nooit meer wordt Jakobs volk de slaaf van vreemden, maar het dient mij, de HEER, zijn God, en David, de koning die ik over hen heb aangesteld. Jer 30: 9 2) David zal weer regeren > dat was hoogtepunt; daar lagen beloften >> dan nooit meer slaven

Israël en juda komen terug David zal weer regeren Jeremia 31 Het troostboek Israël en juda komen terug David zal weer regeren Absolute vrede en geluk 3) Absolute vrede en geluk Na terugkeer beeld van het absolute vrederijk> geen tekort en geen verdriet meer. Zij komen juichend naar de Sion, stralend van vreugde...nooit meer zal het hun aan iets ontbreken. … Hun rouw verander ik in vreugde, ik troost hen, hun verdriet vergeten zij. … Ik overstelp mijn volk met al het goede – spreekt de HEER. Jeremia 31:12-14

Israël en juda komen terug David zal weer regeren Jeremia 31 Het troostboek Israël en juda komen terug David zal weer regeren Absolute vrede en geluk Jeruzalem groot en nooit meer verwoest 4) Jeruzalem hersteld Oude muren, maar heel stuk groter >> nooit meer verwoest en afgebroken De dag zal komen – spreekt de HEER – dat Jeruzalem wordt herbouwd en aan mij wordt gewijd. Dan loopt de muur ……….. Heel dit gebied zal aan de HEER zijn gewijd, en Jeruzalem zal nooit meer worden afgebroken en verwoest.’ Jeremia 31:38-40

Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Jeremia 31 Het troostboek Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Absolute vrede en geluk Jeruzalem groot en nooit meer verwoest Nieuw verbond Ik jullie God, jullie mijn volk De wet in het hart gelegd God kennen 5) In dat kader: nieuw verbond NB huwelijk was stukgelopen op ontrouw> ballingschap einde relatie >> en dan toch: maar ik ga verder Hoe lees je nou dit soort profetiën? 1) terugkeer > na 70 jaar niet helemaal > moet dus nog een keer vervuld > 1948? 2) David > kan toch niet letterlijk > Jezus (Lk1) 3) Terugkeer en dan nooit meer verdriet > moet nog komen 4) Jeruzalem > letterlijk: moet nog? 5) Nieuw verbond >> verbond met de kerk >> warboel Hoe wel lezen: Op dieptepunt geschiedenis: graf van de ballingschap. Zegt God: ik ga herstel brengen, een totaal nieuwe start, en het zal veel beter zijn dan het ooit geweest is, en al jullie verwachtingen overstijgen: 1) heel mijn volk; 2) als in de tijd van David 3) maar totale vrede en geluk 4) mijn woonplaats, de plek waar ik jullie ontmoet nooit meer verwoest 5) want mijn verbond een totaal nieuwe fase in

Hoe vervuld? Jeremia 31 Het troostboek Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Absolute vrede en geluk Jeruzalem groot en nooit meer verwoest Nieuw verbond 5) In dat kader: nieuw verbond NB huwelijk was stukgelopen op ontrouw> ballingschap einde relatie >> en dan toch: maar ik ga verder Hoe lees je nou dit soort profetiën? 1) terugkeer > na 70 jaar niet helemaal > moet dus nog een keer vervuld > 1948? 2) David > kan toch niet letterlijk > Jezus (Lk1) 3) Terugkeer en dan nooit meer verdriet > moet nog komen 4) Jeruzalem > letterlijk: moet nog? 5) Nieuw verbond >> verbond met de kerk >> warboel Hoe wel lezen: Op dieptepunt geschiedenis: graf van de ballingschap. Zegt God: ik ga herstel brengen, een totaal nieuwe start, en het zal veel beter zijn dan het ooit geweest is, en al jullie verwachtingen overstijgen: 1) heel mijn volk; 2) als in de tijd van David 3) maar totale vrede en geluk 4) mijn woonplaats, de plek waar ik jullie ontmoet nooit meer verwoest 5) want mijn verbond een totaal nieuwe fase in Hoe vervuld?

God: Ik maak een totaal nieuwe start, en het zal beter zijn dan ooit! Jeremia 31 Het troostboek Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Absolute vrede en geluk Jeruzalem groot en nooit meer verwoest Nieuw verbond Hoe wel lezen: Op dieptepunt geschiedenis: graf van de ballingschap. Zegt God: ik ga herstel brengen, een totaal nieuwe start, en het zal veel beter zijn dan het ooit geweest is, en al jullie verwachtingen overstijgen: 1) heel mijn volk; 2) als in de tijd van David 3) maar totale vrede en geluk 4) mijn woonplaats, de plek waar ik jullie ontmoet nooit meer verwoest 5) want mijn verbond een totaal nieuwe fase in God: Ik maak een totaal nieuwe start, en het zal beter zijn dan ooit!

Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Jeremia 31 Het troostboek Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Absolute vrede en geluk Jeruzalem groot en nooit meer verwoest Nieuw verbond Fase 1: bij terugkeer uit ballingschap

Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Jeremia 31 Het troostboek Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Absolute vrede en geluk Jeruzalem groot en nooit meer verwoest Nieuw verbond Fase 2: na de komst van Christus

Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Jeremia 31 Het troostboek Israël en Juda komen terug David zal weer regeren Absolute vrede en geluk Jeruzalem groot en nooit meer verwoest Nieuw verbond Fase 3: na de wederkomst van Christus

Vragen?

Niet: Hebreeën 8 Oude verbond Nieuwe verbond Het verbond met Abraham Het verbond met de kerk Het vleselijke verbond met het volk Israël Het geestelijke verbond met de gelovigen

Wel: Hebreeën 8 Oude verbond Nieuwe verbond De fase van het Sinaï verbond met z’n regels en bepalingen De fase van het nieuwe verbond in Christus De levitische priester-dienst Jezus als dé Hogepriester

Het nieuwe verbond is veel beter! Geen schaduw, maar werkelijkheid Hebreeën 8 Het nieuwe verbond is veel beter! Geen schaduw, maar werkelijkheid Oude verbond Nieuwe verbond De Sinaï-fase: - veel offers - veel priesters - aards heiligdom Door Christus: - Eens voor al offer Priester-Koning hemels heiligdom

Het nieuwe verbond is veel beter! Geen schaduw, maar werkelijkheid Hebreeën 8 Het nieuwe verbond is veel beter! Geen schaduw, maar werkelijkheid Oude verbond Nieuwe verbond De Sinaï-fase: - veel offers - veel priesters - aards heiligdom Door Christus: - Eens voor al offer Priester-Koning hemels heiligdom

Hebreeën 8 Artikel 25 NGB Christus de vervulling van de wet Wij geloven dat de schaduwachtige eredienst van het oude verbond en de gebruiken die door de wet waren voorgeschreven, met de komst van Christus hebben afgedaan en dat zo aan al deze schaduwen een einde is gekomen. Daarom moeten de christenen die niet langer handhaven.

Hebreeën 8 Toch blijft voor ons de waarheid en de inhoud ervan in Christus Jezus, in wie zij hun vervulling hebben. Wel maken wij nog gebruik van de getuigenissen uit de Wet en de Profeten, om ons in het Evangelie te bevestigen en ook om overeenkomstig Gods wil ons leven in alle eerbaarheid in te richten tot zijn eer.

Hebreeën 8 Laat niemand u iets voorschrijven op het gebied van eten en drinken of het vieren van feestdagen, nieuwemaan en sabbat. Dit alles is slechts een schaduw van wat komt – de werkelijkheid is Christus. Kolossenzen 2: 16-17

Het nieuwe verbond is veel beter! Duidelijk onvoorwaardelijk Hebreeën 8 Het nieuwe verbond is veel beter! Duidelijk onvoorwaardelijk Oude verbond Nieuwe verbond “Doe dit en gij zult leven” “Jezus heeft het voor jou gedaan” God ziet de zonde, en kan daarom jou niet zien God ziet jou en kijkt niet naar je zonde

Hebreeën 8 Het Sinaï verbond (vrs 9) Niet een verbond zoals ik dat sloot met hun voorouders toen ik hen bij de hand nam om hen weg te leiden uit Egypte, want aan dat verbond zijn ze niet trouw gebleven. Daarom heb ik mijn handen van hen afgetrokken – spreekt de Heer. Het nieuwe verbond (vrs 12) Ik zal hun wandaden vergeven en aan hun zonden zal ik niet meer denken.

Het nieuwe verbond is veel beter! Intiemer en persoonlijker Hebreeën 8 Het nieuwe verbond is veel beter! Intiemer en persoonlijker Oude verbond Nieuwe verbond Ze moeten elkaar onderwijzen: “Leer de HEER kennen!” (Jer.31:34; Hebr 8:11) “Allen zullen ze mij kennen, van klein tot groot”. (Jer.31:34; Hebr 8:11)

Het nieuwe verbond is veel beter! Dieper en radicaler Hebreeën 8 Het nieuwe verbond is veel beter! Dieper en radicaler Oude verbond Nieuwe verbond De wet in steen gegrifd De wet in het hart gelegd

Het nieuwe verbond is veel beter! Dieper en radicaler Hebreeën 8 Het nieuwe verbond is veel beter! Dieper en radicaler Overweldigende genade De geboden veel dieper Minder duidelijke voorschriften Jezus volgen (onvoorwaardelijke liefde) De Heilige Geest

Vragen?

Hebreeën 8 Het nieuwe verbond is veel beter! Geen schaduw, maar werkelijkheid Duidelijk onvoorwaardelijk Intiemer en persoonlijker Dieper en radicaler Hoe sta jij in dit verbond?