VBW Asfalt Asfalt & Bituemendag op 8 dec 2009 sessie Uitvoering “ we kunnen steeds beter rekenen en testen aan asfalt en bitumen, maar hoe maken we het eigenlijk in de praktijk ?” • introductie André Dorée (UT/ASPARi) • ASPARi 2009 ontwikkelingen idem • ASPARi veldwerk Seirgei Miller (UT/ASPARi) • panel o.l.v. Hans Ramler (Bam Wegen); • panelleden; Rob Jansen (Bam), Ad Klompenmaker (Temmink), Gijs Burger (gepensioneerd), Corné Muilwijk (Bam), Marleen Boenders (Bam), Seirgei Miller (UT/ASPARi) procesverbetering

wat ziet de burger van de wegenbouw praktijk ….?

wat wordt er verwacht … ?

Waarom …? de praktijk staat onder druk door …. • risico overdracht (ontwerp & garantie) • boete systemen • afnemende ruimte & tijd (netto/bruto) • verzwarende arbeidsomstandigheden • zorg over ontwikkeling Kwaliteit & Kwantiteit personeel • meer inhuur en ZZP-ers in het proces • toestroom nieuwe technologieen • overdracht van R&D naar wegenbouwers • O&O over praktijk in de knel

Daarom … ! de praktijk richten op …. • risico overdracht (ontwerp & garantie) • boete systemen • afnemende ruimte & tijd (netto/bruto) • verzwarende arbeidsomstandigheden • zorg over ontwikkeling Kwaliteit & Kwantiteit personeel • meer inhuur en ZZP-ers in het proces • toestroom nieuwe technologieen • overdracht van R&D naar wegenbouwers • O&O over praktijk in de knel procesverbetering

asphalt paving research & innovation • van ervaring  naar methode • nwe technologieën toepassen (action research/learning) • inpassing in het proces centraal (bruikbaarheid) • continue monitoring proces & omstandigheden –feedback voor proces verbetering –proactiviteit en feed forward beheersing –de praktijk ontvouwen –aanzet tot monitoring op afstand –wetenschappelijk valideren en verankeren • richting: virtual road construction site

Virtuele wegenbouwplaats • monitoren met moderne middelen • visualiseren in animaties • analyseren met de ploegen • verbeteren en vernieuwen • richting  real time

resultaten relatie koeling, verdichting en walspassages koeling vs pavecool software aantal walspassages dwarsdoorsnede wegdek verdichting en walspassages aanvangstemperatuur asfalt animatie tool logisitiek planning

Permanente georeferencing

• verdichtingsvenster & walsregime (Frank Bijleveld bij Ooms) • asfalt logistiek simulatie (Robbert Koppenhagen bij BAM Wegen) • aandracht voor Vak- en Vaklieden (zie ook blad Asfalt) – toegenomen werkdruk; langer seizoen; doorwerken – zorg over instroom, begeleiding, ervaring & uitbesteding – er wordt minder zorg besteed aan voorbereiding – vragen om meer erkenning en waardering – vooruitgang: communicatie, veiligheid, arbo, machines • Cooling Curve Calibration Unit • Propave, ALSim, AsphaltOpen • Process Quality Improvement cyclus

hoe verder … (1) • monitoring: datarijker, gedetailleerder & directer • uitbouwen van simulatie  blended reality • feedback ploegen  inzicht in proceslogica • proces: organisatie, planning, logistiek en uitvoering • training met gaming & simulatoren

hoe verder … (2) • verdichting: invloed van temperatuur & walsregimes • koeling: invloed van laagdikte & weer • voorverdichting: invloed van snelheid, laagdikte & temperatuur • laagdikte: beheersbaar met oog op … – materiaalgebruik en aanvoer; koeling en (voor)verdichting

hoe verder … (3) • verhoging netto/bruto werktijd – hogere snelheid (zoals VS); zelfverdichtend asfalt; hoogverdichtende balk; robotisering wegafzettingen & verdichting; prefab asfalt • typologie werkaanpak & robuustheid • site-preparation & vlakheid frezen • kleinere ploegen; automatisering werkzaamheden • one-go processen: bijv. reparatie van lassen • invloed geometrie materieel • autonomie materieel

Dus … “de praktijk” verdient aandacht en zorg want dan kun je beter om gaan met … • EMVI aanbestedingen • risico’s van boete en garantie • afnemende ruimte & tijd om te werken • verzwarende arbeidsomstandigheden • ontwikkeling K&K personeel • afhankelijkheid van inhuur & ZZPers • toestroom nieuwe technologieen

Hans Ramler

BAM Wegen bv 16 Inleiding Hierarchisch model – Westers model

BAM Wegen bv 17 Inleiding Hierarchisch model – Japans model - Toyota

BAM Wegen bv 18 Inleiding Lean construction management Alle activiteiten binnen een organisatie die rechtstreeks bijdragen aan dat waar de klant voor betaalt is van waarde; al het overige is verspilling.

BAM Wegen bv19 Inleiding Uitvoeringswerkzaamheden zijn de kerncompetentie van de wegenbouw !!

meer zicht op de praktijk door Seirgei Miller • uitleg van Proces Quality Improvement cyclus • ontwikkeling Propave, ALSim, AsphaltOpen • proefprojecten • ervaringen & resultaten

• Verdere stappen – asfaltverwerkingsproces expliciet maken • AsphaltOpen • ProPave • Tweede fase data verzameling oefeningen • ALSim – Asfalt Logistiek Simulatie DEZE PRESENTATIE 21

Vorige situatie – asfalt temperatuur meten achter de balk 22 Handmatig meten Meten met een infrarood industriele camera

Vorige situatie – temperatuur contour plot (TCP) 23

Vorige situatie – visualiseren van materieel bewegingen 24

Typische 2D animatie en CCP 25

• data verwerking moeizaam • verwerking in verschillende stappen • data omschakeling met text bestanden en spreadsheets • verschillende software – Excel, MATLAB, GPS software 26 Dit kostte eerst veel tijd ….

PQI doelstelling Het doel van de PQI cyclus is verbeteren van de "proces kwaliteit" (Process Quality Improvement) – door in het proces op de bouwplaats nauwkeurig te registreren en in beeld te brengen – zodat een ploeg naderhand kan terugkijken, en – met elkaar kan bespreken en analyseren • wat ze hebben gedaan, en • wat ze de volgende keer beter zouden kunnen doen

globale opzet PQi Een PQi cyclus bestaat uit: –dag 1: voorbereiden = invoeren gegevens werk en locatie; bevestigingsmiddelen aanbrengen; uitleg aan de ploeg; –dag 2: meten = temperaturen, bewegingen van ASM en walsen, weersomstandigheden, (verdichting); –dag 3/4: analyse = meetgegevens verwerken naar overzichten zoals grafieken, schema's en animaties; –dag 5: terugkoppeling = bepreken van de overzichten, resultaten en animaties met de ploeg; – NB: De overzichtenen animaties worden naderhand ter beschikking gesteld aan het bedrijf

wat meten we ? • GPS om bewegingen van spreidmachine (ASM) en walsen vast te leggen • Op de ASM wordt een Infrarood line scanner gemonteerd om vast te leggen met welke temperatuur het verse asfalt. • Met infrarood camera's wordt de oppervlakte temperatuur gemeten en gelijktijdig met een digitale thermometer de temperatuur in het asfalt. Op vaste plaats in vast tijdsinterval. Op die wijze wordt de afkoeling van het asfalt in kaart gebracht. • Zomogelijk nucleaire verdichtingsmetingen (bijv na wals overgangen). • Een weerstation legt de weersomstandigheden vast, zoals temperatuur, neerslag, zonkracht, wind, luchtvochtigheid.

wat levert het op ? [1] Directe resultaten: 1. een 3D animatie van het proces; 2. overzichten/analyses van temperaturen (aanvang & afkoeling); 3. overzichten/analyses van voortgang ASM; 4. overzichten van aantal walsovergangen (per wals & cumulatief); 5. indicatoren van spreiding in werkwijze en resultaten; 6. kwetsbare punten (met oog op toekomstige schades) 7. aanwijzingen voor verbetering (na de terugkoppeling)

wat levert het op ? [2] Indirecte resultaten: A. dossier waarin werkverloop is vastgelegd (met oog op analyse latere schade); B. kwaliteits-bewustzijn bij de ploegen; C. communicatie binnen de ploeg verbeterd; D. meer inzicht in verschillen tussen ploegen E. "best practice" selectie --> uniforme werkwijze F. kwaliteitsverbetering & risicobeperking

Sinds …. linescanner toegevoegd 32

Sinds …. “koelingcurve calibratie” 33

ALSim – Asfalt Logistiek Simulatie Model 34 obv onderzoek: • Marleen Boenders • Robbert Koppenhagen

AsphaltOpen – het data naar visualitatie automatiseren 35 • Data verwerking veel makkelijker • Gestructueerde database • Ontwikkeld door dr. Timo Hartmann

AsphaltOpen – 2D visualitatie voor temperatuur en bewegingen 36 Visualiseren van asfalt temperatuur en materieel bewegingen

ProPave – ASPARi’s nieuwe 3D visualisatie tool 37

Van linescanner temperatuur data naar …. 38

Temperatuur achter de balk en afkoeling data …. 39

Waar en wanner om te verdicht …. 40

Van GPS data naar wals trajecten 41

Van GPS data naar verdichting CCPs 42

Tweede fase data verzameling oefeningen 43 • Bennekomsteeg, Wageningen • A2 Everdingen • Dirkshorn • Alkmaar (uitgesteld) • Tubbergen (uigesteld)

Voorlopige bevindingen … temperatuur … 44 Laatste asfalt in de hopper... en dan een nieuwe vracht Thermiese lijnen...

Stopplaatsen …. logistiek problemen? 45 Stopplaatsen... Hopper helemaal leeg draaien...

Variabiliteit in walsen.. 46

Observaties tijdens het werk 47 • alles klaar, toch snel tussendoor een andere klus • vaak gedoe met de centrale... logistiek... • overeenstemming op het werk? • (werk)druk aan het einde van de dag • spanning tussen kwaliteit en kwantiteit... aannemer focus op productiviteit! • weinig tijd voor feedback... maar expliciete informatie wordt wel gewaardeerd binnen de ploeg • er wordt heel hard gewerkt... trots op werk...

panelgesprek onder leiding van Hans Ramler (Bam Wegen); panelleden: • Rob Jansen (walsmachinist; Bam), • Ad Klompenmaker (walsmachinist; Temmink), • Gijs Burger (uitvoerder; gepensioneerd), • Corné Muilwijk (uitvoerder; Bam), • Marleen Boenders (procescoordinatie; Bam), • Seirgei Miller (onderzoeker; UT/ASPARi)