Projectplanning - Valorisatie - 26 maart 2013

Inhoud Communicatie Disseminatie Exploitatie

Valorisatie “Valorisatie is het verspreiden van informatie over je projectresultaten naar de doelgroepen (disseminatie) en het effectieve gebruik ervan door hen (exploitatie).” Doel: lange-termijn duurzaamheid: Impact en integratie in de praktijk. Het projectresultaat mag niet stoppen bij het einde van je project. Verzeker uzelf dat uw werk na het einde van het project NIET ergens in een schuif blijft liggen.

Hoe valoriseren? Gaat niet vanzelf Draagvlak bij alle partners, medewerkers Continu proces Maak een valorisatieplan!

Inhoud valorisatieplan 1. Algemene communicatie “bewustmaking: we bestaan” 2. Disseminatie “promotie naar de doelgroepen: overtuigen van de voordelen” 3. Exploitatie “zorgen dat de doelgroepen het ook effectief gebruiken”

1. Communicatie Promotie en sensibilisering vanaf projectbegin Bekendmaken van het bestaan van het project voor en tijdens de uitvoering: “We zijn er mee bezig” Netwerk sensibiliseren, nieuwsgierig maken Intern: collega’s worden “ambassadeur” Extern: “marketingdoelgroep” Partners betrekken Er hoeft nog geen concreet resultaat te zijn. “Buzz” Valorisatie We bestaan! We hebben dit gemaakt! Dit is iets wat voordelen voor u gaat hebben! Je mag dit gebruiken op die manier, onder die voorwaarden en wij kunnen nog dit en dat voor u doen.

Middelen Elevator talk Zichtbaarheid van basisinformatie (meestal via website): doelstellingen, activiteiten, resultaten, partners, contactgegevens projectleider Huisstijl Slogan Noot: Elke projectmedewerker is op de hoogte en draagt dezelfde boodschap uit

Zorg voor een “elevator talk”, “pitch” Benoem hierin 3 zaken die je absoluut moet vermelden over je project als je maar 2 minuten tijd hebt? Kan je ze in een zin gieten? Hallo ik ben Jan van organisatie X en ik … Ieder krijgt 2 minuten om 3 zaken op te schrijven, daarna pennen neer en beurt om beurt overlopen . Wat vinden we ervan?

Voorbeeld “Goeiedag, mijn naam is Elke Gubbelmans en ik behoor tot de onderzoeksgroep Lab4U van de Khlim. Momenteel werk ik aan het project “Ultrasoon geassisteerd uitlogen van (an)organische polluenten uit bodemfracties”. Wat we willen bereiken met ons onderzoek is een betere zuivering van verontreinigde grond door het toepassen van de ultrasoontechniek in combinatie met het toevoegen van additieven. De grondreinigingscentra zijn vragende partij om hun installaties te upgraden met innoverende technieken om tegemoet te komen aan hun beperkingen. De combinatie van ultrasone golven en additieven biedt hiervoor een oplossing.”

Uitdaging bij geven van basisinformatie bv op website, persbericht, mailing, presentatie, elevator talk Zender die zelf veel kennis van zaken heeft moet een complexe boodschap overbrengen aan een kritische niet-specialist (via een medium dat beperkend is en dat geen feedback toelaat.)

Basisprincipes Schrijf duidelijk Schrijf bondig Schrijf correct < ontvanger = niet-specialist < geen mogelijkheid tot vragen stellen Schrijf bondig < meer woorden over om te verduidelijken < wollig = meer kans op ruis Schrijf correct < incorrect => onduidelijk < incorrect => attitude

Alineastructuur 1 “kernzin” een aantal uitwerkzinnen essentie van alinea voorkeurspositie: begin alinea een aantal uitwerkzinnen uitleg, argumentatie, voorbeelden,… herformulering van kernzin (optioneel) Kernzin vooraan is aangepast aan communicatieve situatie van PA: meteen essentie geven ipv de spanning erin te houden . In een roman kan dit wel.

Kernzin drukt precies één idee uit = kernidee, hoofdgedachte functies: alinea omsluiten (afbakenen) alinea ontsluiten (vraag oproepen) vorm: “onderwerp” + “uitspraak” “uitspraak” = oordeel/bewering over onderwerp kernzin kan daarna uitgewerkt worden in de alinea Bijvoorbeeld: “De financiële crisis treft nu ook de bouwsector”, “De oude verbrandingsoven is dringend aan vervanging toe” Die vraag is vaak niet meer dan “hoe? Leg me dat eens verder uit.” Je stuurt de lezer in een bepaalde richting: comfortabel voor de lezer, hij moet niet zelf op zoek naar hoofdgedachte, maar hoofdgedachte wordt hem meteen aangeboden.

Voorbeeld inleidende tekst project website De geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen behoort tot de beste ter wereld. Althans wanneer het om genezing gaat. De overheid levert al flink wat inspanningen op het vlak van wonen en werken maar naar vrijetijdsbesteding niet. Voor wat het sociale herstelproces van (chronisch) psychiatrische patiënten betreft; is er nog veel werk aan de winkel. Zeker voor wat betreft geïnterneerden, deze personen hebben vaak jaren in de gevangenis gezeten en werden met leegtes geconfronteerd. Nu ze met mondjesmaat terug richting maatschappij gaan, blijven deze leegtes vaak bestaan. Ze hebben inderdaad wel een woning en een dag invulling maar hoe kunnen zij hun vrije tijd doorbrengen? In het kader van dienstverlening willen wij een vorming ontwikkelen die wij aan het ziekenhuis aanbieden. We willen deze vorming doorlopen, evalueren en vervolgens de verpleegkundigen opleiden om deze op zich te nemen. ??? Lezer moet zoeken naar essentie van alinea Lezer op verkeerde been gezet: van “beste”, maar blijkbaar toch lacunes: alleen genezing gaat goed Opnieuw op verkeerde been gezet: wonen en werken gaan blijkbaar ook goed, terwijl die toch buiten “genezing” vallen, dus zijn er toch nog zaken buiten genezing die goed gaan Dan: voor sociale herstelproces is nog veel werk aan de winkel, maar wonen was wel goed, en wonen valt toch ook onder sociaal, of niet? Dan pas over wie het eigenlijk gaat: de geïnterneerden Essentie pas achteraan, en de lezer heeft al die zich afgevraagd in welk groter kader de info die hij kreeg past = moeilijker voor hem

+ Geïnterneerden die terugkeren naar de maatschappij weten vaak niet hoe om te gaan met hun vrije tijd. De overheid zorgt wel voor een woning en voor werk, maar zij levert verder geen inspanningen om het sociale herstelproces van (chronisch) psychiatrische patiënten te bevorderen. Nochtans kan een geslaagde vrijetijdsbesteding één van de sleutels zijn tot een succesvolle maatschappelijke reïntegratie. + Dit project beoogt dan ook een vormingspakket te ontwikkelen dat geïnterneerden aanleert hoe om te gaan met hun vrije tijd. Wij willen het vormingspakket proefdraaien, evalueren en vervolgens verpleegkundigen opleiden die de vorming zullen toepassen in ziekenhuizen.  Meer geschikt als ELEVATOR TALK of als inleidende tekst op een website of interne briefing

Inhoud Communicatie Disseminatie Exploitatie

2. Disseminatie Doelgerichte publiciteit van concrete resultaten Informatie over de projectresultaten aan de doelgroepen geven  overtuigen van de voordelen Voorzie tijd in het begin van je project om dit te plannen: afbakenen doel, informatie, doelgroepen, kanalen Verscheidenheid aan kanalen ter beschikking. Bestaande kanalen: zoals nieuwsbrieven, de netwerken waarin je zit. Projectspecifieke kanalen: affiches e.d. promotiespotje

Bron: http://www.voorbeeldvinden.nl/communicatieplan/ “Een communicatieplan is een plan waarin een organisatie vastlegt hoe zij boodschappen uitdraagt naar de doelgroepen. In een communicatieplan wordt beschreven op welke wijze deze boodschap uitgedragen wordt en welke middelen de organisatie daartoe ter beschikking stelt.” Bron: http://www.voorbeeldvinden.nl/communicatieplan/

Disseminatieplan Wat wil je promoten, aan wie, via welke methode en kanaal, wanneer en wie zal dit uitvoeren? Wat? doelgroep methode kanaal wanneer Door wie Boek over Limburgs design Volwassenen geïnteresseerd in kunst en design -Schriftelijke persberichten -netwerking -Nieuwsbrief Design Vlaanderen -Cumulus conferentie jan2012 MAD, Z33, DPL XXXX YYY ZZZ Maak van deze tabel ook een vast gespreksonderwerp op projectmeetings: wat is er al gebeurd? Wat kan er nog gedaan worden met betrekking tot disseminatie?

Welke resultaten? Wat is het belangrijkste projectresultaat dat je wil promoten en waarom? Mogelijke redenen: Opbouwen van een imago Nieuwe technologie introduceren Nieuw product introduceren Verkoop opdrijven van een bestaand product Verbeteren van relatie met klanten Weerstand wegnemen t.o.v. iets nieuw Beïnvloeding en opbouwen van imago bedrijf/bedrijfstak : Voorbeelden hier van zijn o.a. de rondleidingen op luchthavens, bezoek aan brouwerijen, enz. waarbij telkens een positieve boodschap uitgedragen wordt. De bedoeling kan zijn om bijvoorbeeld een negatief imago om te buigen naar een positief beeld of om de relatie met de buitenwereld te verbeteren. Introductie nieuwe technologie : Producten die de afgeleiden zijn van een nieuwe technologie worden op een andere manier in de markt geïntroduceerd dan producten waarvan de technologie reeds in de markt bekend is. Bij producten met een nieuwe technologie zijn het meestal de innovators en de early adopters die als eerste tot aanschaf overgaan. Introductie nieuw product/productlijn: Oude, vertrouwde producten zijn niet altijd gemakkelijk te vervangen door nieuwere. Zelfs een veranderde verpakking kan leidden tot communicatieproblemen. Daarom moet dit soort veranderingen ook goed gecommuniceerd worden naar de markt toe. Verkooppromotie bestaande producten: De bekende reclame uitingen. In een volwassen markt moeten de diverse producten met elkaar concurreren. Hier is sprake van een ander soort communicatie dan in het geval van een introductie van een nieuw product. Verbeteren relatie met klanten: Bijvoorbeeld de begeleidende brieven of uitleg van de vertegenwoordigers bij de presentatie van een verkoopactie. Er wordt dan nadruk gelegd op de voordelen voor de wederverkopers, de win-win situatie  en het belang dat de producent hecht aan de goede relatie met de andere partij..

Naar wie? Ken uw doelgroep! Wie wil je bereiken? Soort ontvanger => aard en communicatiemiddel/kanaal. De soort ontvanger bepaalt ook de aard van de communicatie. Eindgebruikers worden meestal via reclame benadert en bijvoorbeeld winkeliers via persoonlijk contact (mondeling, brief, mail). Kennis van de doelgroep is dan onontbeerlijk. Vooral in de export gaat het hier nog al eens mis. Veel producenten communiceren met al hun klanten in de hele wereld op min of meer dezelfde manier. Dit kan soms tot onaangename verrassingen leiden. Wanneer onze doelgroep bestaat uit eindverbruikers is het nog moeilijker. De producent kent immers zijn klant/distributeur meestal goed, maar de eindverbruiker is anoniem. Een ander probleem is dat feedback krijgen van consumenten niet vanzelfsprekend is. Zelfs klachten worden niet direct zichtbaar waardoor een leverancier soms te laat reageert met alle gevolgen van dien. Daarom moeten product, positionering en communicatie zo goed op elkaar afgestemd zijn.

Welke kanalen heb jij? Project specifieke kanalen: Eigen nieuwsbrief, mailinglist, blog, wedstrijd, uniek partnerschap, iets heel nieuw… Bestaande aanwezige kanalen (vb FB, linkedin) Intern versus extern Welke zijn de “typische” kanalen voor jouw doelgroep? Congressen, social media, kranten …? Opgepast: Zelfs een nieuw social mediaplatform moet nog bekend gemaakt worden via bepaalde kanalen

Interne communicatie “Veel bedrijven vergeten te zorgen voor intern draagvlak. Zorg ervoor dat uw ideeën intern gedragen en opgevolgd worden. Zeker bij grotere organisaties is het lastig om het personeel op de hoogte te houden van het beleid. Door het personeel te betrekken zullen zij zich veel beter inzetten. Wat weer positieve effecten heeft op de resultaten. Intern draagvlak is essentieel voor een succesvolle uitvoering. Hoe bereikt u dat? Met interne communicatie. Interne communicatie is geen tijdelijk iets, maar is voortdurend van belang. Informeren, enthousiasmeren en aansturen. En niet alleen als eenrichtingsverkeer, maar ook als wisselwerking.” Bron: http://www.managementsite.nl/6912/organisatiecultuur/interne-communicatie-bepaalt-succes.html

Uitbreiding? Zijn er nog andere mogelijke projectresultaten of uitkomsten die je kan promoten en zo ja naar wie? Bv. De samenwerking op zich, de gebruikte methodes … Hoe?

Voorbeeld Projecttitel: Optimalisatie van de beeldvorming en beeldverwerking voor een 3D-ROBOTBINPICKING systeem

Wat Doelgroep Methode/materiaal Kanaal Wanneer Door Wie Vooruitgang Kenniskring Mondelinge presentatie Vergadering Halfjaarlijks Presentatie van de stand van zaken door KHLim Kenniskring geeft feedback Overzicht van bestaande technieken met voor- en nadelen en toepassingsgebieden Kenniskring, externe bedrijven collega’s, studenten die hun stage doen op ACRO Schriftelijk Rapport -Ondersteuning van de bedrijven in de zoektocht naar een geschikt 3D Robot Binpicking systeem - Email, server Acro, visiecursussen   Na WP2.1 Roel Van Even Bart Jacobs Publicatie van de onderzoeks-resultaten: bevindingen van het rapport over de bestaande technieken en hun voor- en nadelen alsook toepassings-gebied, onderzoeksmethodiek en resultaten, voorstelling expertise ACRO Onderzoekers binnen het domein Robotica&Visie Publicatie Technologisch wetenschappelijk magazine – nog te bepalen Voor symposium Field & Robotics 2013 Voorstelling van de onderzoeks-resultaten: bevindingen van het rapport over de bestaande technieken en hun voor- en nadelen alsook toepassings-gebied, onderzoeksmethodiek en resultaten, voorstelling expertise ACRO Deelname en lezing aan wetenschappelijk symposium “Field&service robotics 2013” Mondeling – Conferentie To be announced Demodag in de deelnemende bedrijven: gedurende de eerste twee jaar twee bedrijven (Phaer en Pullmaflex), bij een eventuele verlenging van het project in het derde jaar nog twee: Hupico en XRE Bedrijven, kenniskring, collega onderzoekers en docenten binnen het domein Robotica &Visie 1 testopstelling per bedrijfscase Mondeling Visueel Einde Project Demo-opstelling Bezoekers beurzen, bezoekers ACRO Demo-opstelling = test opstelling -Visueel -Beurzen met als onderwerp Robotica en Visie: o.a.Vision 2014, …, zowel nationaal als internationaal Demo opstelling beschikbaar na afloop project ACRO Lessenpakket Studenten Theoretisch cursusmateriaal en labo opdrachten Hoorcolleges Practica Na het einde van het project Docenten KHLim -Algemene Informatie over het project -Beschrijving van de projectresultaten Bezoekers website (bedrijven die actief zijn binnen robotica en visie, andere kennisinstellingen) Website (Zie Bijlage 1) Internet Vanaf de start van het project, projectresultaten kunnen gaandeweg toegevoegd worden Webbeheerder ACRO Demo/promo filmpje Bezoekers website, bezoekers beurzen, bezoekers ACRO promofilmpje - Op beursen laten zien op grote tv - link naar youtube op website - link doormailen naar geinteresseerden Einde project

Oefening Maak nu een actieplan voor jullie project, dit is het startpunt van je disseminatieactiviteiten. Mogelijk sjabloon: Wat? doelgroep Methode/ materiaal kanaal wanneer Door wie X Y 10 minuutjes voorbereidingstijd op laptop, daarna beurt om beurt voorstellen + discussie

Origineel zijn mag!

Project “Fabricare” Het maken van een E-shop maken Limburgse ambachten hun unieke producten kunnen verkopen en promoten. “ De print-promotie wordt op een originele manier gedaan. We willen het papier vervangen door hout. Hierop willen we ons logo/ website branden. Dit zal de kosten beperken: Geen drukkosten, werken met afvalhout. Dit is ook zeer milieuvriendelijk. Dit wekt interesse op.”

Project WWF-Delhaize Projectdoel: sensibiliseren van de consument over de impact van wat ze verbruiken. Door een partnerschap met Delhaize bereikt WWF een enorme groep consumenten. Win-win: hype, verzamelwoede, meer klanten

Budget Bij verzending van een mailing per post: Bij affichage: Ontwerp Drukkosten Papier Verzendingskosten Omslagen Bij affichage: Hoeveel posters of borden, formaat, kleur? Bij advertenties: Welke tijdschriften/kranten? Formaat? Hoe vaak verschijnen? Bij inzetten van internet: Banners, advertenties of fan page op social media? Webhosting Bij het organiseren van een congres: Zaalhuur Uitrusting: audio, video, ICT, stoelen, tafels Catering Mapjes of tassen, badges, print materiaal sprekersvergoedingen na afloop: web hosting en onderhoud, bijkomend drukwerk.

Je hebt nu een draagvlak gecreëerd en interesse opgewekt bij je doelgroepen voor je project (d.m.v. communicatie en disseminatie) maar hoe ga je er voor zorgen dat je projectresultaten blijven voortbestaan?

Inhoud Communicatie Disseminatie Exploitatie

3. Exploitatie Duurzaam en veerkrachtig op lange termijn? Economisch (vermarkten) Financieel (betaalmodellen) Juridisch Maatschappelijk Ecologisch Wat zorgt voor een feitelijke “ingebruikname”? Toegang vinden tot beleidsmakers / directie Voorzie tijd in laatste fase van je project om exploitatieplan te maken over deze aspecten

Exploitatieplan - inhoud Wat zijn de exploiteerbare resultaten? Zijn er op basis van deze resultaten nieuwe initiatieven mogelijk? In hoeverre zijn je resultaten bruikbaar voor andere doelgroepen (personen, interne diensten, instellingen, landen, talen)? Commerciële aspecten: Heb je een marktstudie gedaan? Wie wil jouw product? Hoeveel gaat je basisproduct kosten? Hoeveel moet je verkopen voor je uit de kosten bent? Welke verkoopkanalen ga je gebruiken? Hoe verloopt de toegang tot de resultaten? Gratis, betalend, op aanvraag? Anoniem? Op naam? Ingebouwde reclame? Zijn er juridische zaken die in de toekomst belangrijk kunnen worden? Bijvoorbeeld Gisteren het voorbeeld van een omgeving voor mondelinge taalbeheersing: we hebben die gemaakt voor engels, duits, nederlands en frans. Ook interesse uit Italie. Aanpassingen gedaan. Hoe omgaan met eigendom/voorkennis van samenwerkende bedrijven???

Best-Practices GPS Software SurveyMonkey: Streaming video technologie: uitbreiding doelgroep: leger burger Software SurveyMonkey: Verschillende betaalmodellen voor diverse soorten klantengroepen: light versie : gratis, full version: betalend Streaming video technologie: Nieuwe sector: oorspronkelijk porno-industrie  nu ook voor entertainment, onderwijs, informatief Benidorm Bastards Nieuw land: België  VS (mits aangepaste grapjes, respecteren andere opnameregels)

KHLim voorbeelden IWT Edict Niet alle exploitatie moet financieel economisch zijn  maatschappelijk! Vakdidactiek: handboek voor nieuwe didactische modellen: herdruk wegens succes in onderwijs

KMO-Innovatie project met Gielen Recycling Hout sorteren uit MDF met een camera  hergebruik  minder afval Commercialisering door Finse firma Transfer naar ander domein: Zelfde toepassing werd ontwikkeld voor Ford Genk (camera die op basis van beeldanalyse ziet waar nagels zitten) Nieuw projectidee: hoe beton en steen scheiden (KMO-Innovatie)

De nieuwe intelligente voorleesloep Toepassing voor slechtzienden Camera op post/krant/boek  projectie naar TV Commercialisering door firma i.s.m. ziekenfonds www.kobavision.be

Mobile Solar Power Trailer Elektriciteit opwekking op festivals door middel van mobiele zonne-energie Resultaat van TETRA

Good-practice? Reactie projectteam: CEF project: Geweldig projectresultaat! Interesse: Commerciële uitgever Diverse Europese onderwijsinstellingen Reactie projectteam: “OEI! WAT DOEN WE MET DIE INTERESSE???” Er was geen exploitatieplan gemaakt dat kon helpen een beslissing te nemen hierover…

Oefening Denk eens na over de lange termijn duurzaamheid van je project? Zie je bijvoorbeeld mogelijkheden voor transfer naar andere domeinen, talen, landen, interne diensten of doelgroepen? Zie je mogelijkheden voor een vervolgproject of een netwerk? Is commercialisering mogelijk? Hoe? Heb je genoeg mensen/middelen voor onderhoud van de resultaten Wie heb je daarvoor nodig? 5minuutjes nadenken en dan daar over vertellen + discussieren

Exploitatie:ook plichten en rechten … Intellectuele Eigendomsrechten Auteursrecht: let op: enkel voor tastbare en originele zaken. Niet voor ideeën! Morele rechten: niet overdraagbaar Vermogensrechten: overdraagbaar Patenten en octrooien Geheimhoudingsplicht? (Non-disclosure agreement) Voorwaarden rond voorkennis Alternatieve modellen: MOOC, Creative Commons Betaalmodellen Royalties: pay-per-use Shared revenue Op basis van offerte Op basis van werkelijke prestatie Verduidelijk deze aspecten steeds in een overeenkomst! Bron: http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/valorisation/ipr_en.htm If you want to give people the right to share, use, and even build upon a work you’ve created, you should consider publishing it under a Creative Commons license. CC gives you flexibility (for example, you can choose to allow only non-commercial uses) and protects the people who use your work, so they don’t have to worry about copyright infringement, as long as they abide by the conditions you have specified. Specifiek over digitale beelden: http://www.jiscdigitalmedia.ac.uk/stillimages/advice/copyright-and-digital-images/ Meer bronnen op: Useful links WIPO, World Intellectual Property Organisation EU Intellectual Property Rights Helpdesk European Audiovisual Observatory Survival Kit for European project management UNESCO's Copyright Laws Database Intellectual Property Institute The Copyright website (commercial site) EU Single Market

Voorbeeld: opdracht voor automerk Een KMO deed een project in opdracht van een zeer bekend automerk. De KMO was hier zeer trots over en zette een nieuwtje hierover op zijn website onder “lopende projecten”. Er kwam een fikse klacht van het automerk. De opdracht moest GEHEIM blijven !!!

IPR Complex Verandert voortdurend Professioneel advies inschakelen Vooral in geval van commercialisering of aanlevering van materiaal door derden

Zijn er vanuit juridische standpunt zaken waar je mee rekening zal moeten houden? Onmiddellijk vragen, geen bedenktijd

Risico management bij valorisatie

(Quote van een projectleider) “In a perfect world, projects would be delivered on time, under budget and with no major obstacles. But we dont live in a perfect world – projects have problems. Consider it interesting, and remember … never let them see you sweat” (Quote van een projectleider)

Risicomanagement Onzekerheid is eigen aan een project Risicomanagement is het identificeren en beoordelen van de onzekerheden of risico's en het vaststellen van beheersmaatregelen. Met beheersmaatregelen worden activiteiten bedoeld waarmee de kans van optreden of de gevolgen van risico's worden beïnvloed. Risico wordt vaak als volgt "gedefinieerd": Risico = kans x gevolg

Maak een analyse van de… Nadelen, valkuilen, belemmeringen Welke mogelijke problemen, risico’s, weerstanden zien we (technologisch, organisatorisch, markt…)? Schat voor elk probleem de grootte van het risico in Oplossingen of beheersmaatregelen Welke oplossingen zien we daarvoor of hoe anticiperen? Onzekerheid (risico's) Kenmerkend voor een project is dat het niet van tevoren vaststaat of het allemaal gaat lukken. Als het gewenste doel al bereikt wordt, is het daarnaast ook onzeker of dit zal lukken met het beschikbare budget of binnen de gestelde tijd. Een project brengt per definitie meer onzekerheid (= Risico) met zich mee dan de dagelijkse lijnactiviteiten. Risico's kunnen zowel kansen als bedreigingen zijn. Binnen het project moet voortdurend oog zijn voor het beheersbaar houden van die risico's. Risicomanagement heeft als doel het opsporen van risico's die het project bedreigen en deze vervolgens te beheersen. Het is niet per sé nodig het elimineren van een risico (of alle risico's) na te streven, dat zal waarschijnlijk onevenredig veel inspanning kosten. Risico kan worden omschreven als het product van de Kans dat een gebeurtenis zich voordoet en de Impact die die gebeurtenis heeft R = I * K Een kleine kans met een grote schade levert een laag risico op (evenals een grote kans op een kleine schade). Een grote kans gecombineerd met een hoge schade zal een groot risico vormen voor het project. Een leverancier die in het verleden grote moeite heeft gehad op tijd te leveren kan dus bijvoorbeeld een groot risico opleveren, zeker als de schade die optreedt als er niet op tijd geleverd wordt groot is. De projectmanager moet zich vanaf het begin van het project (initiatiefase) bewust zijn van de risico's en dient zich niet te beperken tot 1 fase, maar heeft zijn blik steeds vooruit gericht tot het einde van het project. Doordat er beslissingen worden genomen, nemen de risico's in de loop van het project af. Echter kan er in elke fase zich een nieuw risico voordoen, dat ook moet worden beheerst. Risicomanagement houdt dus in dat de risico's die het project bedreigen beheerst worden en het inspelen op deze risico's indien nodig. De schade die het eindproduct kan oplopen heeft vaak betrekking op één van de vier beheersaspecten tijd, geld, kwaliteit en scope. Omdat deze aspecten elkaar beïnvloeden worden ze ook wel het duivelsvierkant genoemd. Er zijn vijf soorten acties die ondernomen kunnen worden met betrekking tot de risico's: acceptatie, preventie, reductie, overdracht en calamiteit. Enkele veel voorkomende projectrisico's zijn: geen duidelijke opdrachtgever een onduidelijk doel geen goed projectplan

Infokit risk management: http://www. jiscinfonet. ac http://www.projectmanagementguru.com/risk.html

Oefening per twee Oplijsting risico’s, grootte, mogelijke oplossingen Bespreking in groep

Veel voorkomende risico’s geen duidelijke opdrachtgever een onduidelijk doel geen goed projectplan veroudering technologie te optimistische tijdsinschatting wegvallen van een partner bankroet software supplier vernieling hardware dor brand teveel partners en afhankelijkheden frequente personeelswissels stedenbouwkundige voorschriften juridische en ethische aspecten (bv. Bij projecten met kinderen, personen met een handicap, bejaarden …) Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/PRINCE2#Risk

Bedankt! helena.bijnens@khlim.be