Samenwerken aan klimaatvriendelijke koeling Beleid “Schoon & Zuinig” en de rol van het MJA / ROB programma Ir. Maus Dieleman, SenterNovem, ROB programma. www.senternovem.nl/rob Ing. Wouter Wienk, SenterNovem, MJA programma. www.senternovem.nl/mja 15 oktober 2008

Kabinetsdoelstelling Schoon & Zuinig 2020 CO2 reductie van 30% Duurzame opwekking: 20% Efficiency verbetering van 30% Gaat niet vanzelf! ACTIE Samenwerking tussen (rijks)overheid, bedrijfsleven en burgers. SenterNovem speelt hierbij een belangrijke rol door: kennis, informatie, financiële ondersteuning bedrijven, steun lagere overheden en burgers.

Mogelijkheden om koel/vriesinstallaties te verbeteren Mogelijkheden om koel/vriesinstallaties te verbeteren. Wat biedt SenterNovem? Nieuwe ideeën, zoals het energieneutrale vrieshuis van de toekomst (EOS programma) Energiebesparing, energie efficiency verbetering (MJA) Uitfasering R22, promotie natuurlijke koudemiddelen (ROB) Grondstofbesparing, schadelijke stoffen (M&T)

Convenant tussen Industrie en Overheid MJA: Meer Jaren Afspraken Energie-Efficiency MJA3 2005-2020 30% efficiency verbetering Convenant tussen Industrie en Overheid Vrijwillig maar niet vrijblijvend Effectief en efficiënt inzetten van energie Ondersteuning door o.a. Kennis en informatie (bedrijven en bevoegd gezag) Software Energiezorg Begeleiding ketenprojecten Gebruikersgroepen Bedrijvendagen Energie Efficiency Plannen (EEP)

Praktijkvoorbeeld Procesefficiency MJA Vleessector Gebruikersgroep Koeling (9 bedrijven) Potentieel besparing: 1,3 miljoen kWh (€130.000) 100.000 m3 aardgas (€40.000) Terugverdientijden van de investeringen 2-4 jaar. Koel- en vrieshuizen (Nekovri) Energy Alert invoeren + actieve ondersteuning bedrijfsvoering Handboek Energie Efficiency en de bouwwijzerBouwwijzer Actuele digitale versie van 1 en 2 ( webapplicatie)

Praktijkvoorbeeld Ketenefficiency MJA Reductie kwaliteitsverlies in de gesneden groenteketen Aanleiding Productuitval in de keten tot 20% tussen groentesnijder en supermarkt Doel 50% verlenging houdbaarheid gesneden groenten in de hele keten Afvalreductie van 35% Resultaat Keten-vers model (temperatuur, gassamenstelling, respiratie) Verlenging houdbaarheid mogelijk Afvalreductie mogelijk van 33% en stijging verkoop producten met 5% http://www.senternovem.nl/mja/dke/pilotprojecten/index.asp

CFK’s  HCFK’s  HFK’s  CO2/NH3 ROB: Reductie overige broeikasgassen (niet-CO2) Onderdeel koelen en vriezen Koudemiddelen: Uitfasering HCFK’s (ozon aantasting) Overstap naar HFK’s overslaan (broeikas effect) Voorkeur voor de natuurlijke koudemiddelen NH3, CO2 CFK’s  HCFK’s  HFK’s  CO2/NH3 ‘’Win-Win’’ situatie: energie-efficiënt en milieu vriendelijk. Nieuwe koel- en vrieshuizen met NH3-CO2 koelsystemen, succesvol vanaf 2000.

Het ROB programma subsidieert koel/vries-projecten die: HFK koudemiddelen vermijden Energievoordeel opleveren ROB website biedt: - Good Practice Guide Rapport Bouwwijzer voor koelvrieshuizen, incl TEWI rekenprogramma Koelen met ammoniak (uitgebreide brochure: regelgeving, ROB demonstratieprojecten) Informatieblad InfoMil L45 Regelgeving voor koelinstallaties

ROB programma Demonstratieproject: NH3-CO2 koel/vriesinstallatie Resultaten bij Kloosterboer 20% energiebesparing 48% CO2-reductie

ROB subsidievoucher: Indienen tot en met 15 oktober ROB subsidievoucher: Indienen tot en met 15 oktober. 50% subsidie (maximaal €5000) voor korte haalbaarheidsstudies naar vervanging R22 door natuurlijke koudemiddelen. Doelgroep: bedrijven met koel/vriesinstallaties, visserijschepen, supermarkten. SenterNovem Utrecht Bezoekadres Catharijnesingel 59 3511 GG Utrecht Telefoon: (030) 239 34 93 Telefax: (030) 231 64 91 Postadres Postbus 8242 3503 RE Utrecht Ir. Maus Dieleman Tel: 030 – 2393764 Mobiel: 06-53928948 E-mail: m.dieleman@senternovem.nl www.senternovem.nl