Handels- en Financiële Verrichtingen Lesgever: Stefaan Pauwels Contactgegevens: Assistent vakgroep Finance and Risk management Mail: stefaan.pauwels@hogent.be

Structuur cursus Cursus 2 delen Deel I Deel II Techniek van de handelsverrichtingen (p 9 – 105) Deel II Techniek van de geld- en wisselverrichtingen (p 106- 165)

TE KENNEN LEERSTOF EXAMEN wat je voor het eindexamen moet kennen Slides ex-cathedra lessen Cursus is een leidraad basisinformatie met als doel oriënterend te informeren

Verwachtingen multiple choice-examen 20 vragen over de gehele cursus. Werk volgens een rondesysteem Vul in de eerste ronde alleen de gemakkelijke vragen in. Sla over wat je niet weet. Vul in de tweede ronde de moeilijke vragen in. Sla de zeer moeilijke vragen over. Vul in de derde ronde de zeer moeilijke vragen in. Vul uiteindelijk alles in. Zoek het 'beste' antwoord en niet het 100% 'perfecte' antwoord. Eén van de vier is duidelijk onjuist. De tweede blijkt met enig nadenken niet juist te zijn. Bepaal nu welke van de twee de beste is. Bij twijfel: als je goed bent voorbereid is de eerste indruk meestal de beste. Bij multiple choice gaat het vaak om herkenning. Als je goed bent voorbereid en je hebt de vraag en de alternatieven zorgvuldig gelezen, dan is de eerste indruk vaak de beste. Verbeter alleen op grond van een nieuw inzicht

Hoofdstuk I : koop en verkoop BEHOEFTEN WAT ? BEHOEFTEN (veelvuldig) Middelen (schaars en nuttig) Keuzeprobleem = Met de gegeven middelen een maximale behoeftebevredeging bereiken = economisch principe

HOE WORDT IN DE BEHOEFTEN VOORZIEN ? individueel gesloten huishouding stadshuishouding arbeidsverdeling en specialisatie kooplieden volks- en wereldhuishouding Bv Brazilië: Koffie

directe ruil = goederen tegen goederen (ruil in natura) waarde moeilijk te schatten, kost tijd om juiste ruilpartner te vinden. indirecte ruil = * goederengeld = vee – slaven – vrouwen - schelpen * goud en zilver (zie Deel II) * chartaal en giraal geld : ruil van goederen wordt gesplitst in 2 transacties : een aankoopverrichting en een verkoopverrichting die kunnen gescheiden zijn in tijd

chartaal en giraal geld Geld heeft vier functies Algemeen aanvaard ruilmiddel (Conventioneel papiergeld) Een waardemeter Beleggingsmiddel Kredietmiddel

door arbeidsverdeling en specialisatie * nieuwe en betere producten 3. BELANG VAN DE HANDEL door arbeidsverdeling en specialisatie * nieuwe en betere producten * meer kwaliteit en kwantiteit * betere prijs * nieuwe afzetmarkten (schaalvoordelen)  Ook nadelen: Aliënatie definitie Handel = verrichtingen m.b.t. voortstuwen van de goederenstroom van producent naar verbruiker bedrijfskolom

bedrijfskolom brood producent landbouwer  molenaar industriële bakkerij groothandel kleinhandel verbruiker consument Tussen elke schakel in de bedrijfskolom vindt verkoop van een tussenproduct plaats! (er zit dus een markt tussen)

Een bedrijfskolom kan veranderen. Integratie Bedrijven kunnen - uit winstoverwegingen of om de marktpositie te versterken - overwegen om bewerkingen uit de vorige (of de volgende) schakel zelf te gaan doen. Differentiatie Bedrijven kunnen -wederom vaak uit winstoverweging - ook overwegen om zich toe te leggen op een deel van haar huidige bewerkingsactiviteiten. Specialisatie Een individueel bedrijf kan ook besluiten zich toe te leggen (specialiseren) op één van haar activiteiten (producten). Vaak gebeurt dat onder de noemer van "het bedrijf gaat zich beperken tot haar kernactiviteit".   Parallellisatie / Branchevervaging Het omgekeerde (van specialisatie) kan ook. In zo'n geval gaat een individueel bedrijf er extra dingen bij doen (die niet tot de normale activiteit van deze bedrijfskolom behoren). Bekende voorbeelden hiervan zijn de opening van supermarktafdelingen bij tankstations of het verkopen van reizen door banken.

Integratie Differentiatie

Specialisatie Parallellisatie

Indeling van handel Naar de functie van handel De hoeveelheid der verhandelde goederen De aard van de verhandelde goederen

Instellingen die handelsverrichtingen vergemakkelijken Handelsbeurzen Federaal agentschap voor de buitenlandse handel P12 tot en met P20 kennen!

* handelsagent (vb Fashion Garden) 4. WIE VOERT HANDEL ? kooplieden = daden van koophandel als beroep (sluiten van overeenkomst koop en verkoop) bemiddelaars (het verlenen van bemiddeling tot het tot stand brengen van een overeenkomst) * handelsagent (vb Fashion Garden) = zelfstandige die werkt in naam van en voor rekening van opdrachtgever * commissionair = werkt in eigen naam maar voor rekening van opdrachtgever * makelaar (vb in onroerend goed) = bemiddelaar tussen koper en verkoper

prijs betalen goed leveren in prijs = geld perfecte staat 5. KOOPCONTRACT KOPER VERKOPER rechten en plichten prijs betalen goed leveren in prijs = geld perfecte staat = ernstig goed = alles wat = bepaald of legaal in handel bepaalbaar is

Drie voorwaarden noodzakelijk opdat er een verkoop zou zijn: PRIJS ZAAK TOESTEMMING DER PARTIJEN

verplichtingen van de verkoper levering * waar ? * vorm ? * bij niet-levering : - ingebrekestelling - uitvoering contract - ontbinding contract * niet verplicht bij bv. overmacht – faling - ... vrijwaring voor uitwinning vrijwaring voor verborgen gebreken

verplichtingen van de koper betalen van de verkoopprijs zoniet * retentierecht (niet leveren) * revendicatierecht (terugvorderen) * ontbinding van de verkoop * tot betaling dwingen * voorrecht aanvaarden van de levering uitdrukkelijk of stilzwijgend

partijen bekwaam zijn om te kopen of verkopen soms mag men niet optreden als koper in bepaalde gevallen (vb voogd) gebreken in toestemming (vb bedrog) contract monderlinge overeenkomst onderhandse akte soorten verkoop vb verkoop op staal, op proef, bij de hoop, ...

international commercial terms opgesteld door 6. INCOTERMS international commercial terms opgesteld door de Internationale Kamer van Koophandel bepalen wie, koper of verkoper, verantwoordelijk is voor de levering, het risico, de tenlasteneming van transportkosten en verzekeringskosten en de douaneformaliteiten voorzien niet in een regeling voor wat betreft betaling van de verkoopprijs, eigendomsovergang, ... opgesteld in Engels en Frans

Incoterms EXW FCA FAS FOB CFR CIF …

verplicht tussen handelaars 7. HANDELSDOCUMENTEN factuur verplicht tussen handelaars niet verplicht tussen handelaar en particulier behalve : - verkoop auto’s, moto’s, ... - verkoop van huizen en werken i.v.m. onroerende goederen - verkoop op afbetaling - verkoop in groothandelszaken origineel is voor de koper aantal verplichte vermeldingen

bewijs van betaling * “voldaan” met handtekening op de factuur * kwitantie * rekeninguittreksel * .... noodzakelijk bij internationale handel centrale rol bij BTW-administratie creditnota moet goederen begeleiden dient vaak als basis voor transportdocumenten, verzekeringsdocumenten, oorsprongcertificaat

De koper kan indien de verkoper niet levert: 8. Voorbeeldvraag De koper kan indien de verkoper niet levert: de ontbinding van de koop vorderen de inbezitstelling te vorderen ofwel de ontbinding ofwel de inbezitstelling vorderen kan beide opties uitvoeren en soms een schadevergoeding eisen.