Deelnemers bijeenkomst November

agenda Het bestuur heeft diverse vragen ontvangen. Dank daarvoor!! Deze vragen komen aan bod in deze presentatie 2

AGENDA 3  Rol BPOA en Rol SPOA  Kenmerken van de regeling  Deelnemers aantallen en verplichtstelling  Toekomst van het fonds  Kosten van het pensioenfonds  Dekkingsgraadontwikkeling en verwachtingen  ALM studie: vastleggen Beleggingsbeleid

BPOA en SPOA  4 Deelnemers BPOA: -bepaald inhoud v.d. pensioenregeling. -Stelt de pensioenpremie vast en het onvoorwaardelijk indexatie beleid SPOA: -Stelt het beleggingsbeleid en voorwaardelijk indexatie beleid vast -Voert de pensioenregeling uit. Uitvoerings- overeenkomst Pensioen reglement Ledenvergadering met stemrecht

Kenmerken SPOA regeling  De pensioenregeling is een regeling waarbinnen een premietoezegging is gedaan. Dit betekent dat alleen de premie is vastgesteld en niet de uiteindelijke hoogte van het pensioen.  De Beschikbare Premieregeling biedt dus geen zekere, van tevoren vaststaande, pensioenuitkomsten.  De premie die de deelnemer inlegt, wordt op het moment van inleg omgezet in aanspraken op ouderdomspensioen. Ieder jaar krijgt de deelnemer een overzicht van de opgebouwde pensioenaanspraken. De uiteindelijke pensioenuitkomsten zijn afhankelijk van:  De premies die betaald zijn gedurende het deelnemerschap  De rentestand en levensverwachting op het moment van omzetten van de premie in pensioen  Eventuele kortingen en variabele toeslagen binnen SPOA  De pensioenaanspraken worden tot de reguliere pensioendatum jaarlijks verhoogd met een vaste toeslag (onvoorwaardelijke toeslag). Voor deelnemers geboren voor 1 januari 1950: onvoorwaardelijke toeslag 2% tot de leeftijd van 62 jaar. Na: 3% tot 65 5

Uitvoering van de pensioenregeling Vraag: En blijft het SPOA zelfstandig? Of samenvoegen met andere groter pensioenfonds om te overleven?  Bij overgang naar een ander fonds: DNB ziet toe dat bij beide fondsen de deelnemers geen nadeel ondervinden: in de praktijk: indien er een dekkingsgraadverschil is tussen fondsen zal dit door korting of bijstorting gelijkgetrokken moeten worden alvorens rechten kunnen worden overgedragen.  SPOA is een beroepspensioenfonds. Bij overgang naar een groot fonds als Z&W gaat de zeggenschap verloren. Z&W een bedrijfstakpensioenfonds (branche gebonden)  de regeling van een beroepspensioenfonds is moeilijk bij een middelloonregeling in te passen. 6

Deelnemersaantallen 7  Het aantal deelnemers van het pensioenfonds is redelijk stabiel zelfstandigLoon dienst Actieve deelnemers (31%) (69%) Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Totaal

Toekomst van het fonds Vragen: Visie over de toekomst, wat gaat er gebeuren? Verplicht of vrijwillig? Wordt het een verplicht of vrijwillig fonds?  Werkgroep evaluatie pensioenregeling Dit is een platform van BPOA waarin verschillende organisaties van apothekers zitting hebben.  BPOA ledenvergadering 3 december 8

Kosten van het pensioenfonds  Vragen: Wat zijn de kosten? Kunnen deze omlaag? Reguliere kosten€ 298/ deelnemer€ 298 (excl. verrekening 2010) Extra kosten 2012 € 60 (*) Kosten 2012€ 358/ deelnemer 0,11 % van het belegd vermogen Vermogensbeheerkosten Transactiekosten 0,35% (waarvan 0,13% verrekend in rendement) 0,13% (in vorige presentatie te hoge vermelding transactiekosten) Brief aan tweede kamer 27 feb 2013: De kosten pensioenbeheer: 243 euro/deelnemer (grote fondsen goedkoper, kleine fondsen duurder, tot euro/deelnemer) De gemiddelde kosten voor vermogensbeheer bedragen 0,43%. Hierbij de kanttekening dat CEM de transactiekosten en prestatieafhankelijke vergoedingen van zogenaamde alternatieve beleggingen niet in de vergelijking heeft meegenomen.

SPOA: Ontwikkeling Pensioen Voorziening 10

Rendementen vergeleken 11 Als 2008 =100, nu: 2013 t/m sept Rendement SPOA 129,8-2,0%11,6%9,9%11,5%5,2%-7,9% Fondsen NL131,8 0,2%13,6%8,9%12,1%16,4%-18,5% Stel per jaar 2,5% 115,9 Bron Rendementen : Rapport DNB beleggingsopbrengst pensioenfondsen (in het kader van de motie Van den Besselaar c.s.) Bron Rendement 2011: Uit Brief aan “Voorzitter vd 2e Kamer”, Datum 27 februari 2013 (Betreft Beantwoording vragen van de leden van de vaste commissie voor SZW over rekenrente en uitvoeringskosten ) Het gemiddelde bruto rendement van Nederlandse fondsen over 2011 was 8,9% Bron Rendement 2012: LCP Netherlands: Nederlandse pensioenfondsen hebben in 2012 gem. 13,6% rendement gemaakt. Bron 2013: AON: Aon Hewitt berekent de gemiddelde dekkingsgraad mbv van een voorbeeldportefeuille die represen- tatief is voor pensioenfondsen. Daaruit blijkt dat in het eerste halfjaar van 2013 een rendement is behaald van 0,2%

Dekkingsgraad 12

Samenvattend  Kosten zijn in lijn met andere pensioen en zijn NIET hoog  Rendementen zijn in lijn met andere fondsen  Waarom toch kortingen?  Omdat in het verleden te snel is geindexeerd en geen buffer is gevormd. Dit paste voorheen goed bij de beroepsgroep 13

ALM studie: leidend voor premie-, toeslag- en beleggingsbeleid 14 Deelnemersbestand, Leeftijdsverwachting, SPOA: bepaalt voor- waardelijk toeslag beleid en beleggingsbeleid vast. Afweging rendement en risico in ALM studie Bestuur wil kans op een dekkingsgraad < 90% de komende 3 jaar laag houden Pensioen BPOA: Bepaalt Premie beleid en zo mogelijk Onvoorw. toeslag

ALM studie: Beleggingsmi x: obligatie + bedrijfs = totaal obligatie Aandeel opkomende fund markten op fund Vast- goed % rente afdekking van de dekkingsgraad Basis 38% 26% = 64%16% + 7% + 6% = 29%7%64% Defensieve56% 37% = 93% 0%7%100% Offensieve32% 21% = 53%22%+ 10% + 8% = 40%7%53% 15 Onderzochte beleggingsmix: Resultaten: Beleggingsm ix: D.Graad na 15 jaar Kans < 90% komende 3 jaar Kans < 95% komende 3 jaar Basis135%1,1%6,1% Defensief114%0,0%0,2% Offensief144%3,2%9,1%

ALM studie  Voor alle varianten is ook gekeken naar:  Deflatie scenario  Stagflatie scenario (geen groei, inflatie)  Eurocrisis scenario  De ALM studie bevestigt dat  de basis beleggingsmix de meest optimale variant is waarbij dekkingsgraad ontwikkeling op lange termijn en risico op korte termijn in evenwicht is 16

Pensioenplanning  Inzicht in inkomenspositie  Vaststellen of dit toereikend is  Mogelijkheden die U heeft om dit bij te stellen  Aanpassing pensioenleeftijd  bijsparen 17

Ten slotte  Elke maand dekkingsgraad op de website  Eind 2013 zal het fonds een dekkingsgraad moeten bereiken van minimaal 104,3%.  Mocht de dekkingsgraad lager zijn dan is een nieuwe kortingsmaatregel in 2014 noodzakelijk.  BPOA vergadering 3 december 18

Toelichtingsdia’s 19

Levensverwachting 65-jarige  20 Resterende levensverwachting 65-jarige Aantal jaren CBS Mannen CBS Vrouwen AG 2010 Mannen AG 2010 Vrouwen AG 2012 Mannen AG 2012 Vrouwen 1957 – (6%) 2010 – (15%) 2020 – (20%) 2040 – (25%) Vrouwen Mannen Prognose 2010 Man Prognose 2012 Man Prognose 2010 Vrouw Prognose 2012 Vrouw

Rente weer omhoog?? 21

Toelichting sheet bij kosten 22 (*) (circa de helft structureel) Project verbetering communicatie: advies, website ontwerp en onderzoek € Extra werkzaamheden beroepspensioenvereniging en ondersteuning € Kosten directie en uitvoeringskosten € Kosten verzekering en verbouwing € Total €