Stad en streek duurzaam verbonden Antwerpen, 25 september 2009 ir Huibert Crijns Stad ‘s-Hertogenbosch Fondsenwerver directie Stadsbedrijven

•Symbiose stad-streek: Een wijze les uit het jaar 1340 •Militair erfgoed als ontwikkelingskans •Praktijkvoorbeelden uit ‘s-Hertogenbosch •Kansen voor regionale samenwerking •Conclusie

Palazzo pubblico Siena, Toscane

Ambrogio Lorenzetti, Effetti del buono e del cattivo governo in città e in campagna (1338 – 1340) Effecten van goed en slecht bestuur in de stad en in de regio

Ambrogio Lorenzetti, Effetti del buono e del cattivo governo in città e in campagna (1338 – 1340) Effecten van goed en slecht bestuur in de stad en in de regio

1999: cattivo governo / slecht bestuur?

•Symbiose stad – streek: een wijze les uit het jaar 1340 •Militair erfgoed als ontwikkelingskans •Praktijkvoorbeelden uit ‘s-Hertogenbosch •Kansen voor regionale samenwerking •Conclusie

Aanleiding tot herstel

Aanleiding tot herstel

Integrale benadering Militair erfgoed - Stoppen bouwkundig verval - Beleefbaar maken geschiedenis - Verbeteren stedenbouwkundige situatie - De vesting ontwikkelen als recreatiezone - Beschermen bijzondere planten en dieren - Toerisme meer ruimte geven - Ruimte bieden voor uitdagende architectuur - Bijdrage aan stedelijke / regionale ontwikkeling - Historie gebruiken in ontwerp

•Symbiose stad - streek: een wijze les uit het jaar 1340 •Militair erfgoed als ontwikkelingskans •Praktijkvoorbeelden uit ‘s-Hertogenbosch •Kansen voor regionale samenwerking •Conclusie

Situatie 2009

(1) Impuls aan het cultuurtoerisme Vaar-verbinding tussen vestinggracht en stadsrivier

Interieur Waterkamer in vaar-verbinding

Situatie 2009 Resultaten: • 37 miljoen publieke investeringen • 145 miljoen private investeringen • 1580 meter vesting gerestaureerd • toename bezoek van 1.1 → 1.8 miljoen • toename bezoeken 3.7 → 5.4 miljoen • gemiddelde dagbesteding €49,- • toename vestingvaart naar

(2) Geïntegreerde aanpak milieuprobleem

(3) Restauratie met behoud van beschermde plantensoorten

•Symbiose stad – streek: een wijze les uit het jaar 1340 •Militair erfgoed als ontwikkelingskans •Praktijkvoorbeelden uit ‘s-Hertogenbosch •Kansen voor regionale samenwerking •Conclusie

Militair erfgoed in de regio ‘s-Hertogenbosch

Spuisluis, redoute, schans

Bovenlokale samenwerkingsvormen

Militair erfgoed als flaneerzone

van Weren naar Welkom heten

Van Weren naar Welkom heten

Podium voor eigentijdse presentaties

Economische spin-off

Samenwerking cruciaal voor solide financiële basis

•Symbiose stad – streek: een wijze les uit het jaar 1340 •Militair erfgoed als ontwikkelingskans •Praktijkvoorbeelden uit ‘s-Hertogenbosch •Kansen voor regionale samenwerking •Conclusie