Kennisplatform Pensioenen 30 september 2013 Welkom-slide

Dagprogramma 10.00 – 10.30 uur Inloop met koffie/thee 10.30 – 10:35 uur Opening 10:35 – 11:30 uur ‘Pensioen aan de hand van life-events’ - Frank Jansen (Beleids- en Projectmedewerker pensioenen FNV Horeca & FNV Catering) 11.30 – 11.45 uur Korte pauze 11.45 – 12.30 uur Vervolg ‘Pensioen aan de hand van life-events’ - (Frank Jansen, Beleids- en Projectmedewerker pensioenen FNV Horeca & FNV Catering) 12.30 – 13.30 uur Lunch 13.30 – 14.00 uur Sven van der Hoorn (OR voorzitter Compass-Group/Voorzitter verantwoordingsorgaan Pensioenfonds Horeca & Catering) 14.00 – 14.30 uur Joris van Basten Batenburg (pensioenconsulent FNV Bouw) 14.30 – 14.45 uur Korte pauze 14.45 – 15.15 uur Kristine Noordergraaf (Blue Sky Group): ervaringen bij het op weg helpen van collega’s op de werkvloer van het Pensioen Informatie Team van KLM Pensioenfonds Cabinepersoneel 15.15 – 15.45 uur Simon Sturop en Fred de Jong (Mijn pensioenoverzicht.nl): de mogelijkheden van www.mijnpensioenoverzicht.nl, de website waar je alles vindt over jouw pensioen 15.45 – 16.30 uur Discussie aan de hand van diverse stellingen en ruimte voor vragen 16.30 – 17.30 uur Borrel Gewone slide

Agenda - Pensioen aan de hand van life-events’ Pensioenpijlers Verhoudingen wg, wn en pensioenuitvoerder Indiensttreding Trouwen/samenwonen/kinderen Onbetaald verlof Uitdiensttreding Ziekte en arbeidsgeschiktheid Echtscheiding Pensionering Gewone slide

via werkgever (Pensioenfonds Horeca & Catering) Pensioenpijlers € 3e pijler Huis zelf regelen Lijfrente via werkgever (Pensioenfonds Horeca & Catering) 2e pijler Gewone slide Pensioen overheid 1e pijler AOW, ANW, WIA

Pensioenpijler: 1e pijler AOW Algemene ouderdomswet vanaf 1 januari 2013 Als je in Nederland woont of werkt heb je recht op AOW Keert uit vanaf 65-jarige leeftijd plus één maand Recht op AOW wordt opgebouwd vanaf 15-jarige leeftijd plus één maand “Opbouw” 2% per jaar Uitkering gerelateerd aan het minimumloon Vanaf 1 april 2015 hebben nieuwe AOW-ers geen recht op de partnertoeslag Als een persoon na zijn 15e verjaardag in Nederland is komen wonen, is de AOW op 65-jarige leeftijd lager. Tegen dit AOW-tekort kan men zich vrijwillig verzekeren. (periode = 15e verjaardag tot de dag waarop u in Nederland kwam wonen of werken). Dit heet inkoop. Inkoop kan alleen als u voor de eerste keer in Nederland komt wonen of werken. Voor de Anw kunt u zich niet inkopen.

Pensioenpijler: 1e pijler AOW

Pensioenpijler: 1e pijler AOW Algemene ouderdomswet vanaf 1 januari 2013 In 2019 is de AOW-leeftijd is 66 jaar => opbouw vanaf 16 jaar In 2023 is de AOW-leeftijd is 67 jaar => opbouw vanaf 17 jaar In het regeerakkoord van PVDA-VVD gaat de AOW sneller omhoog. In 2018 is de AOW-leeftijd 66 jaar en in 2021 67 jaar. Dit is nog geen wet

Pensioenpijler: 1e pijler AOW Hoogte AOW Niveau AOW-uitkering (bruto p/mnd) juli 2013* Alleenstaande EUR 1.086,52 (EUR 69,73) Met partner EUR 750,93 (EUR 49,81 VT) Partnertoeslag vervalt vanaf 2015 Uitvoering door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) * Bron: http://www.svb.nl/int/nl/aow/hoogte_aow/bedragen/index.jsp

Pensioenpijler: 2e pijler Pensioen Pensioen is een arbeidsvoorwaarde en wordt via de werkgever geregeld Op pensioen is de omkeerregel van toepassing Pensioen is tijdens de opbouwfase niet belast is De premies zijn aftrekbaar van de belasting. De werkgever doet dit door de bijdrage van de werknemer op het bruto salaris in te houden De uitkering is ter zijner tijd belast Werkgever kan in principe de pensioentoezegging niet eenzijdig wijzigen!

Pensioenpijler: 3e pijler “Vermogen” Al hetgeen je aan waarde opbouwt en voor later (oude dag) kan gebruiken. Hierbij moet je denken aan huis, waarde beleggingen, gespaard geld, etc. Dit vermogen wordt belast in box 3 Lijfrente/banksparen Is een oudedaguitkering die je zelf opbouwt De premie is aftrekbaar van de belastingen. Dit loopt via de inkomstenbelasting. Je moet dus zelf aangifte doen De uitkering is belast

startbrief/ reglement Verhoudingen wg, wn en pensioenuitvoerder Pensioenwet (vanaf 2007/2008) werkgever uitvoeringsovereenkomst pensioenovereenkomst pensioenfonds/ verzekeraar werknemer startbrief/ reglement

Indiensttreding Werknemers bouwen vanaf 21 jaar ouderdomspensioen op Jaarlijks 1,5% van de pensioengrondslag Maximum pensioengevend jaarsalaris € 34.282 (2013) Franchise € 10.940 (2013) Opbouw in principe tot de 1e van de maand waarin je 65 jaar wordt (= richtpensioendatum) De keuzemogelijkheid om in de periode richtpensioendatum - AOW-leeftijd ouderdomspensioen op te bouwen Pensioenpremie is 16,8% van de pensioengrondslag Werkgever en werknemer betalen beide de helft Deel van de premie wordt gebruikt om opgebouwde pensioen te verhogen. Parttimers bouwen relatief evenveel pensioen op als fulltimers. 12

Indiensttreding Voorbeeld fulltime jaarsalaris € 20.940, 25 jaar en deeltijd 60% Pensioengevend jaarsalaris € 20.940 Franchise € 10.940 Pensioengrondslag € 10.000 Fulltimer OP p/j 1,5% * € 10.000 * 100% = € 150 Te verwachten OP = 40 * € 150 = € 6.000 Parttimer OP p/j = 1,5% * € 10.000 * 60% = € 90 Te verwachten OP = 40 * € 90 = € 3.600 Parttimers bouwen relatief evenveel pensioen op als fulltimers. 13

Indiensttreding 10000 1-1-2013 25 jaar 1-1-2053 65 jaar PG OP13 ev : 40 * 1,5% * 10.000 = 6.000 Gewone slide 1-1-2013 25 jaar 1-1-2053 65 jaar

Indiensttreding 1 * 1,5% * 10.000 = 150 10.200 10.000 150 1-1-2013 PG 1 * 1,5% * 10.000 = 150 10.200 10.000 OP14 ev : 39 * 1,5% * 10.200 = 5.967 OP13 : 150 Gewone slide 1-1-2013 25 jaar 1-1-2014 26 jaar 1-1-2053 65 jaar

Indiensttreding PG 1 * 1,5% * 10.200 = 153 10.400 10.200 OP15 ev : 38 * 1,50% * 10.400 = 5.928 10.000 OP14 : 153 OP13 : 150 Gewone slide 1-1-2013 25 jaar 1-1-2014 26 jaar 1-1-2015 27 jaar 1-1-2053 65 jaar

Indiensttreding – extra ouderdomspensioen Werknemers hebben de mogelijkheid om extra ouderdomspensioen op te bouwen: Extra opbouw 0,55% tot het maximum pensioengevend jaarsalaris Boven het maximum pensioengevend jaarsalaris 2,05% Werkgevers kunnen extra ouderdomspensioen voor alle werknemers regelen Parttimers bouwen relatief evenveel pensioen op als fulltimers. 17

Indiensttreding - nabestaanden Nabestaanden = partner en/of kinderen van de werknemer De eerste zes maanden is standaard een partnerpensioen van 10% van het salaris verzekerd Wil een werknemer daarna een partner- en wezenpensioen, dan dient een werknemer binnen zes maanden na indiensttreding dit aan te geven Partnerpensioen: is het pensioen dat de partner krijgt als een werknemer komt te overlijden Wezenpensioen: het pensioen dat een kind (wees) krijgt na het overlijden van een werknemer. Na overlijden van beide ouders wordt het wezenpensioen verdubbeld. De uitkering loopt tot 18 jaar. Als een wees studeert tot 27 jaar Parttimers bouwen relatief evenveel pensioen op als fulltimers. 18

Indiensttreding - nabestaanden Partnerpensioen bedraagt 10%, 20% of 30% van het salaris De hoogte van het wezenpensioen is gekoppeld aan het partnerpensioen en bedraagt 2%, 4% of 6% van het jaarsalaris Nabestaandenpensioenverzekering is een soort “brand”verzekering Werkgevers kunnen een nabestaandenpensioenverzekering voor alle werknemers regelen Nabestaandenpensioenverzekering = partnerpensioen + wezenpensioen! Parttimers bouwen relatief evenveel pensioen op als fulltimers. 19

Trouwen / samenwonen / kinderen Na indiensttreding kan een nabestaandenpensioenverzekering worden afgesloten => “natuurlijke” momenten Trouwen Geregistreerd partnerschap Samenwonen (notariële akte) + wonend op hetzelfde adres (GBA) Geboorte/adoptie van een kind Na drie maanden niet te hebben gewerkt in de horeca en/of catering a t/m d binnen zes maanden na gebeurtenis verzoek indienen e binnen twee loontijdvakken verzoek indienen Parttimers bouwen relatief evenveel pensioen op als fulltimers. 20

Trouwen / samenwonen / kinderen Stoppen van nabestaandenpensioenverzekering kan na: Overlijden van de partner Beëindiging huwelijk door echtscheiding / scheiding van tafel en bed Beëindiging geregistreerd partnerschap Beëindiging gezamenlijke huishouding (GBA) Overlijden van een kind Schriftelijk binnen een half jaar na de betreffende gebeurtenis Extra optie: Per 1 januari van het toekomstige kalenderjaar

Onbetaald verlof Ouderschapsverlof Werknemer die gebruikt maakt van ouderschapsverlof blijft deelnemer Kort zorgverlof Werknemer die gebruikt maakt van kort zorgverlof blijft deelnemer Voor beide mogelijkheden geldt dat de werkgever verplicht is om de relevante gegevens aan het pensioenfonds te verstrekken!

Uitdienst Bij uitdiensttreding zijn verschillende situaties te onderscheiden Direct aansluitend een baan in de horeca en/of catering Werken in een andere sector Nieuwe werkgever heeft pensioenregeling Nieuwe werkgever heeft geen pensioenregeling Werkloos

Uitdienst – aansluitend baan in horeca/catering De opbouw van ouderdomspensioen loopt bij het pensioenfonds door Afsluiten / voortzetten extra ouderdomspensioen en/of nabestaandenpensioenverzekering is afhankelijk wat vorige en nieuwe werkgever hebben geregeld: Werknemer: vraagt bij nieuwe werkgever na wat er is geregeld en neemt contact op met pensioenfonds Nieuwe werkgever: vraagt bij werknemer na of de werknemer bij de vorige werkgever extra dekking(en) had

Uitdienst – baan in andere sector Nieuwe werkgever heeft pensioenregeling Deelnemers hebben de mogelijkheid om hun ouderdoms- en partnerpensioen over te dragen naar de pensioenuitvoerder van de nieuwe werkgever (= waardeoverdracht) De mogelijkheid van waardeoverdracht is een wettelijk recht en herleeft bij elk nieuw dienstverband Geldt alleen voor dienstverbanden die na 8 juli 1994 zijn beëindigd

Uitdienst – baan in andere sector Geen gebruik van waardeoverdracht Deelnemer heeft de mogelijkheid om een deel van het ouderdomspensioen om te zetten in partnerpensioen en wezenpensioen Op pensioendatum kan een deelnemer het partnerpensioen weer omzetten naar ouderdomspensioen Mocht een persoon na uitdiensttreding een partner krijgen dan moet hij contact opnemen met het pensioenfonds

Uitdienst – baan in andere sector Nieuwe werkgever heeft geen pensioenregeling Vrijwillige voortzetting van de pensioenregeling Ten minste drie jaar deelnemer in de pensioenregeling Binnen drie maanden een werknemer verzoek indienen Maximaal drie jaar voortzetten Binnen drie jaar voor de pensioendatum alleen mogelijk als het dienstverband om medische redenen is geëindigd Je betaalt dan wel de volledige pensioenpremie (werknemers-+ werkgeversbijdrage)!!!

Uitdienst – werkloos De opbouw van het ouderdomspensioen stopt Deelnemer heeft de mogelijkheid om een deel van het ouderdomspensioen om te zetten in partnerpensioen en wezenpensioen Op pensioendatum kan een deelnemer het partnerpensioen weer omzetten naar ouderdomspensioen Als een nabestaandenpensioenverzekering voor uitdiensttreding was geregeld, dan heeft de partner als een deelnemer binnen 18 maanden overlijdt, recht op een partnerpensioen

Ziekte en arbeidsgeschiktheid Eerste twee jaar ziekte Tijdens ziekte betaalt de werkgever zolang het dienstverband doorloopt loon Percentage staat in de cao (maximaal in twee jaar 170%) Werknemer en werkgever zijn verplicht om samen er voor te zorgen dat werknemer weer zo snel mogelijk aan de slag gaat (re-integratietraject) Tijdens ziekte loopt de pensioenopbouw door

Ziekte en arbeidsgeschiktheid Na twee jaar arbeids(on)geschiktheid Gedeeltelijk en niet duurzaam arbeidsongeschikt => gedeeltelijk werken en WIA-uitkering van UWV Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt => IVA-uitkering van UWV Werkgever kan werknemer onder voorwaarden na 2 jaar ziekte ontslaan

Ziekte en arbeidsgeschiktheid Premievrijstelling bij arbeidsongeschikt Alleen als een werknemer volledig en duurzaam arbeidsgeschikt is (IVA-uitkering) De pensioengrondslag die wordt vrijgesteld bedraagt 75% die gold in het kalenderjaar voorafgaand aan de wachttijd van de WIA. Grondslag wordt verhoogd met de jaarlijkse verhoging (= toeslag) per 1 januari Werkgever en werknemer betalen beide geen premie meer

Echtscheiding / beëindiging partnerschap Ex-partner heeft recht op de helft van het opgebouwde ouderdomspensioen tijdens het huwelijk / geregistreerd partnerschap (= verevening) Ex-partner heeft recht op het opgebouwde partnerpensioen (= bijzonder partnerpensioen) Partner mogen afwijkende afspraken over verdeling maken Binnen twee jaar formulier mededeling van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen indienen

Echtscheiding / beëindiging partnerschap

Pensionering De richtpensioendatum is de 1e van de maand waarin een deelnemer 65 jaar wordt De keuzemogelijkheid om in de periode richtpensioendatum - AOW-leeftijd ouderdomspensioen op te bouwen De deelnemer heeft diverse flexibele keuzemogelijkheden Mogelijkheid om ingang te vervroegen Mogelijkheid om ingang uit te stellen Uitruil van een deel van het ouderdomspensioen in partner- en wezenpensioen Omzetten partnerpensioen in ouderdomspensioen Hoogte pensioen variëren (100 : 75)

Pensionering Vroegpensioen De opgebouwde aanspraken vroegpensioen zijn meestal omgezet in extra ouderdomspensioen. Dit is niet gebeurd voor deelnemers die mogelijk in aanmerking komen voor de Vut Vut Horeca: Sohor is gesloten Catering: oudere werknemers kunnen mogelijk nog gebruik maken van Sucon. Hiervoor kunnen zijn contact opnemen met Stichtingen Contractcatering

Handige websites Mijn pensioenoverzicht: www.mijnpensioenoverzicht.nl Weten hoe het zit: www.wetenhoehetzit.nl Sociale verzekeringsbank: www.svb.nl Pensioenkijker: www.pensioenkijker.nl Wijzer in geldzaken: www.wijzeringeldzaken.nl Ombudsman Pensioenen: www.ombudsmanpensioenen.nl AFM: www.afm.nl UWV: www.uwv.nl Pf. Horeca & Catering: www.phenc.nl Sucon I & II: www.stichtingencontractcatering.nl

Vragen