VLAAMS WOONBELEID OP NIEUWE SPOREN

ELKE INWONER VAN VLAANDEREN HEEFT RECHT OP EEN BETAALBARE EN KWALITATIEVE WONING

Wonen in Vlaanderen •Stimuleren aankoop eigen woning •77% huiseigenaars •6% sociale woningen •12.5% heeft recht op sociale woning •In steden: 50% huurders

Betaalbaar wonen? •Gemiddelde huurprijs op private huurmarkt 470 euro per maand = dubbel van sociale woning •Jaarlijks gezinnen uit huis gezet • mensen wachten op sociale woning •Jonge gezinnen die kopen, torsen aflossing die helft van inkomen bedraagt

Kwalitatief wonen? •Geen band tussen kwaliteit woning en huurprijs •Noodkopers •Segregatie huurmarkt in de steden •Ongezonde woonomgeving •Slecht geïsoleerd woningpark •Gebrek aan sociale cohesie

kwalitatief en betaalbaar wonen voor iedereen? •Demografische evolutie: woongelegenheden extra tegen 2030 •Behoud open ruimte - geen verdere betonnering van Vlaanderen

Wonen in Vlaanderen op nieuwe sporen Na staatshervorming krijgt Vlaanderen •bevoegdheid over de huurwetgeving •de besteding van het budgettaire volume van de fiscale aftrek

Vlaams woonbeleid op nieuwe sporen •Evaluatie bestaande Vlaamse en federale instrumenten •Zelfde middelen anders en beter inzetten •Hefbomen voor woonbeleid dat kwalitatief en betaalbaar wonen voor iedereen garandeert

Hefbomen voor betaalbaar wonen grond- en pandenbeleid op nieuwe sporen

De lokale besturen voeren een actief grond- en pandenbeleid •Overheidsgronden en -patrimonium worden niet verkocht maar ter beschikking gesteld om ze via het systeem van erfpacht of recht van opstal te (ver) bouwen. •De lokale overheid verwerft grond op strategische plaatsen (voorkooprecht of onteigening)

Hefbomen voor betaalbaar huren

Investeren in sociale huurwoningen Meer sociale huurwoningen Nieuwe rol van de sociale huisvestingmaatschappijen en lokale besturen via enveloppefinanciering bij uitvoering van lokaal woonbeleid.

Betaalbaar huren Mix van maatregelen: - huren wordt betaalbaar - verhuren wordt aantrekkelijk - relatie tussen prijs en kwaliteit van de woning

Maximumfactuur voor huur •gezin heeft recht op sociale woning •moet wegens tekort aan sociale woningen huren op de veel duurdere private huurmarkt. >>> opent recht op huursubsidie als eigenaar zich houdt aan richthuurprijs

Hefbomen voor betaalbaar kopen

Meer mensen eigenaar door recht van opstal Door een actief grond- en pandenbeleid kan de gemeente betaalbaar wonen voor haar inwoners garanderen. Wie een woning koopt, koopt enkel de woning, niet de grond

Meer mensen eigenaar door Community Land Trust •Niet verder investeren in sociale koopwoningen •52 miljoen die jaarlijks gaat naar sociale koopwoningen heroriënteren naar Community Land Trust.

De Vlaamse woonpremie •Ook morgen als Vlaanderen volledig bevoegd is willen we verwerven van een gezinswoning financieel ondersteunen via een Vlaamse woonpremie. •Die Vlaamse woonpremie zal beperkt zijn in tijd.

De Vlaamse woonpremie •We werken met het ‘rugzakprincipe’ en beperken die niet tot de eerste en enige woning. Iemand heeft bijvoorbeeld een rugzakje van 15 jaar woonpremie. Hij verkoopt de eerste enige woning na vijf jaar als gevolg van een echtscheiding, en behoudt nog een recht van 10 jaar woonpremie voor de aankoop van een volgende enige eigen woning.

Hefbomen om compacter en socialer te wonen Slimmer verdichten

•Villaparken herbestemmen en herverkavelen zodat er meer mensen op dezelfde plek kunnen wonen vraagt een totaalvisie die rekening houdt met economische, ruimtelijke, sociale en mobiliteitsaspecten.

Slimmer verdichten •Naast een systeem van planschade (vergoeding voor eigenaars wier grond minder waard wordt) ook de uitvoeringsbesluiten maken om planwinst te activeren ( de vergoeding die de eigenaar betaalt aan de overheid als zijn grond meer waard wordt).

Slimmer verdichten Stadsherwaarderingsgebieden voor de 20 ste -eeuwse gordel. Totaalconcept ontwikkelen via •verdichting •energiebesparende investeringen • maatregelen voor het versterken van de sociale cohesie..

Slimmer verdichten •Herwaarderingsgebieden voor het hertekenen van dorpskernen. •Bewoners betrekken bij wijzigend dorpsgezicht •Meebouwen aan alternatief voor de ‘zonevreemde’ villa-appartementen

Slimmer verdichten •Zoals de Nederlanders destijds door de inpoldering land wonnen op het water, zo kunnen wij door de overkapping van snelwegen ‘stad’ terugwinnen op het verkeer. Dit verbetert de kwaliteit van leven, minder fijn stof, minder lawaai en creëert ruimte voor nieuwe woningen en recreatiegebieden. Wijken die nu door verkeer worden doorsneden worden weer verbonden.

Slimmer verdichten •De auto de plaats geven die hij verdient. Als het openbaar domein terug van de bewoners is, dan kan het privé domein compacter. •Samen met de bewoners kan de wijk heringericht worden zodat er permanente speelstraten en veilige ontmoetingsplekken zijn. Een huis met een tuin hoeft dan niet echt. Spelen kan immers op het openbaar domein.

Slimmer verdichten •Van zo lang mogelijk in eigen huis naar zo lang mogelijk in eigen buurt. •Een ouderenbeleid dat inzet op wonen in eigen buurt verhoogt de kwaliteit van wonen voor ouderen en kan den extra woongelegenheden creëren.

Zo lang mogelijk in eigen buurt •Kwalitatief en betaalbaar wonen voor ouderen vraagt maatwerk, dat het best kan worden uitgetekend door de lokale besturen. De Vlaamse subsidies kunnen beter in enveloppe worden toegekend aan de gemeente om er een wijkgebonden woon- zorgplan mee te realiseren.

Hefbomen om compacter en socialer te wonen Samen huizen, compact betaalbaar en sociaal

Samen huizen: compact, betaalbaar en sociaal Een label ‘samen huizen’ voor wie samen huurt of koopt •De woning heeft deels private, deels collectieve ruimtes. •opent recht op apart adres bij de dienst bevolking van de gemeente •heeft geen effect op uitkeringen

Samen huizen, compact betaalbaar en sociaal •Vandaag weigeren banken projecten van samen huizen te financieren. Wie een project samen huizen wil realiseren als nieuwbouw, hernieuwbouw of renovatieproject kan hiervoor een lening aangaan bij het rollend overheidsfonds voor collectieve woonprojecten.

Samenhuizen, compact, betaalbaar en sociaal •De bestaande premies voor renovatie, hernieuwbouw of rationeel energieverbruik voor de (enige) gezinswoning gelden ook voor wie kiest voor collectief wonen.

Hefbomen voor duurzaam wonen en bouwen Vlaamse alliantie voor werk en milieu

•Als er moet bespaard worden zijn het de steunmaatregelen voor investeringen in rationeel energieverbruik die het eerst sneuvelen. Een win- win- win situatie wordt omgezet in een verlies- verlies- verlies situatie. De energiefactuur voor de burger wordt niet verder verlaagd, de CO2 uitstoot vermindert niet verder en de tewerkstelling in de bouw komt in het gedrang.

Vlaamse alliantie werk en milieu •Het is tijd voor een Vlaamse alliantie voor werk en milieu, een samenwerkingsverband tussen vakbond, overheid en bouwsector, een solide meerjarenprogramma dat de doelstellingen uitvoert die Vlaanderen heeft geformuleerd om ons woningpark tegen 2020 te vergroenen en om zo 5000 extra jobs te creëren.

Vlaams woonbeleid op nieuwe sporen •Huidige verdeling middelen

Huidige budgetten woonbeleid Bron: Vlaamse Woonraad 2011 Budget in €1000 (korting) Aandeel % incl. fiscale korting Aandeel % enkel Vlaams budget KOPEN 73% 18,5% Federale fiscale korting (2004) ,8% Sociale koop en sociale leningen ,7% 17,3% Verzekering gewaarborgd wonen ,4% 1,2% HUREN 18,8% 56,6% Sociale huur ,4% 52,6% Huursubsidie ,9% 2,8% Sociale verhuurkantoren ,4% 1,2% RENOVEREN8,2% 24,9% Renovatiepremie ,6% 23,0% Verbeteringspremie ,6% 1,9%

Huidige budgetten woonbeleid Bron: Vlaamse Woonraad 2011 Budget in €1000 Aandeel % incl. fiscale korting Aandeel % Vlaams budget kopen 73% 18,5% huren 18,8% 56,6% renoveren8,2%24,9% TOTAAL (incl. fiscale korting) TOTAAL budget Vlaanderen

Budget in €1000 Aandeel % KOPEN Vlaamse woonpremie ,75% Community Land Trust ,03% Verzekering gewaarborgd wonen 65470,40% HUREN Sociale huur ,9% Maximumfactuur voor huur ,9% Sociale verhuurkantoren 64110,4% RENOVEREN Vlaamse alliantie werk en milieu ,2% TOTAAL Budgetten Vlaams beleid op nieuwe sporen

Middelen van fiscale aftrek herorienteren •Systeem van fiscale aftrek helpt niet meer mensen aan eigen woning •Houdt de prijzen van de huizen kunstmatig hoog •Kost de overheid en de koper steeds meer

Middelen fiscale aftrek herorienteren •Maakt vooral de banken rijker •Wordt maar voor de helft besteed aan woonkosten en maakt rijken rijker •Is in de meeste landen afgebouwd wegens te duur en niet efficiënt

Middelen fiscale aftrek herorienteren •het is ethisch niet te verantwoorden om nog overheidssteun te verlenen voor het verwerven van tweede verblijven/woningen. Dit is een kwestie van solidariteit tussen rijk en arm en jong en oud!

Middelen fiscale aftrek herorienteren •De Vlaamse regering moet duidelijk maken dat er na de overheveling van de bevoegdheden, geen compensatie zal zijn voor de lopende fiscale aftrekken voor hypothecair kredieten afgesloten voor een tweede verblijf/tweede woning.

De Vlaamse woonpremie •We willen de engagementen voor de enige eigen woning honoreren maar stellen een sociale correctie voor. De hoogte van het belastingkrediet is omgekeerd evenredig met het inkomen. Op die manier heroriënteren we de middelen naar wie ze het meest nodig heeft.

Vlaams woonbeleid op nieuwe sporen Het debat is geopend!