Construction Management Construction Cost Engineering the art of estimating Construction Management Construction Cost Engineering All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte the art of estimating Inhoud Analyse bouwsector To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte Nieuwe software ontwikkelingen Onderzoek bestaande normen - IWT (nr.080429) BouwData PB® : rekeningstelsel, werkmethodiek en database Project Dageraad All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Fasering klassiek bouwproces the art of estimating Fasering klassiek bouwproces Programma van Eisen Voorontwerp Ontwerp Aanbesteding Werkvoorbereiding Uitvoering BOUWPROCES DESIGN BID BUILD All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Werkwijze Geen eenduidige werksystematiek. Bij ieder project met nieuwe bouwpartners: Andere bestekindeling Andere meetcodes Andere vorderingsstaten Tijdverlies & communicatieproblemen Geen projectoverkoepelende kennisopbouw All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Geen transparantie m.b.t. de bouwkost door “indirecte" kosten: the art of estimating Prijsberekening Geen transparantie m.b.t. de bouwkost door “indirecte" kosten: Deel kost werfinrichting Kost werkvoorbereiding Kost projectopvolging Samen met Algemene Kosten + Winst/Risico: 18% tot 30% t.o.v. productiekost “oordeelkundig” te verdelen over productiekost Kennis beperkt tot uitvoerder Geen correcte prijsvergelijking mogelijk All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Negatieve marge op “foute” posten Alternatief scenario met hoge marge the art of estimating « Bid » in de praktijk Weinig uitgewerkte dossiers of dossiers met grote foutenlast selecteren Negatieve marge op “foute” posten Alternatief scenario met hoge marge Bij uitvoering: wijzigingen stimuleren Verrekeningen met grote winstmarges om initiële negatieve marge te corrigeren All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Bouwheer via verrekeningen Onderaannemer via slechte contracten the art of estimating Aannemingssom Reële bouwkost tot 30% Te betalen door: Bouwheer via verrekeningen Onderaannemer via slechte contracten Hoofdaannemer via verliesposten All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte the art of estimating Inhoud Analyse bouwsector To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte Nieuwe software ontwikkelingen Onderzoek bestaande normen - IWT (nr.080429) BouwData PB® : rekeningstelsel, werkmethodiek en database Project Dageraad All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Wettelijk kader voor bouwteam. Incentive voor goede samenwerking. the art of estimating Wettelijk kader voor bouwteam. Incentive voor goede samenwerking. Projectoverkoepelende technische specificaties Toetsing ontwerp/functie aan één wettelijk kader Projectoverkoepelende bouwspecificaties. Toetsing uitwerking/materialisatie aan één wettelijk kader Standaard kostenbeheersingsmethode. = IFRS voor de bouw = BouwData PB® Construction Cost Engineering als onafhankelijke, theoretisch onderbouwde en aan praktijk getoetste, discipline All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte the art of estimating Inhoud Analyse bouwsector To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte Nieuwe software ontwikkelingen Onderzoek bestaande normen - IWT (nr.080429) BouwData PB® : rekeningstelsel, werkmethodiek en database Project Dageraad All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Iedere bouwpartner andere kennisbehoefte the art of estimating Iedere bouwpartner andere kennisbehoefte Investeerder: prijs gesplitst in ondergrondse en bovengrondse bouwkost Ontwerper: prijs van bv. een raam, incl. alle bijhorende werkzaamheden zoals pleisterwerk dagkanten e.d. Uitvoerder: prijs van bv. een m² bekisting Elke bouwpartner andere top-down structuur Prijslijst met boomstructuur voldoet niet All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte the art of estimating Inhoud Analyse bouwsector To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte Nieuwe software ontwikkelingen Onderzoek bestaande normen - IWT (nr.080429) BouwData PB® : rekeningstelsel, werkmethodiek en database Project Dageraad All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating BIM BIM = virtueel bouwen BIM = een gebouw in een zeer grote database  tekeningen één “verschijningsvorm”, meetstaten een andere BIM = proces dat verder gaat dan veranderen van software  een verandering van de traditionele fasen van het bouwproces  delen van meer data dan architecten en ingenieurs gewend zijn All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

basisfilosofie bij het gebruik: kennis delen the art of estimating groupware Categorie software om met een groep gebruikers een gezamenlijk eindresultaat te bereiken basisfilosofie bij het gebruik: kennis delen Belangrijk communicatiemiddel ter ondersteuning van samenwerkingsprocessen All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Effect op bouwpraktijk the art of estimating Effect op bouwpraktijk Nieuwe sleutelbegrippen: samenwerking i.p.v. concurrentie openheid i.p.v. afscherming van knowhow Duidelijk afsprakenstelsel nodig Opbouw van kostenkengetallen én controle ervan bij uitvoering om snel ontsporingen te detecteren All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte the art of estimating Inhoud Analyse bouwsector To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte Nieuwe software ontwikkelingen Onderzoek bestaande normen - IWT (nr.080429) BouwData PB® : rekeningstelsel, werkmethodiek en database Project Dageraad All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

NBN B06-002 opp & inhoud gebouwen NBN B06-003 investeringskosten the art of estimating Beschikbare normen NBN B06-002 opp & inhoud gebouwen NBN B06-003 investeringskosten BB-SfB (Plus) NBN B06-001 standaard meetmethode NBN B06-004 uitbatingskosten NBN B06-005 gegevens beheer & gebruik = NEN 2630 = NEN 2631 Nl-SfB NEN 3699 = NEN 2632 = NEN 2633 Programma Ontwerp Uitwerking Realisering Gebruik B O U W P R C E S NEN 2634 termen, definities en regels i.v.m. kosten- en kwaliteitsaspecten voor bouwprojecten Bouwbesluit: NEN 2630  NEN 2580 STABU: bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

NBN B06-002 opp & inhoud gebouwen NBN B06-003 investeringskosten the art of estimating Beschikbare normen NBN B06-002 opp & inhoud gebouwen NBN B06-003 investeringskosten BB-SfB (Plus) NBN B06-001 standaard meetmethode NBN B06-004 uitbatingskosten NBN B06-005 gegevens beheer & gebruik = NEN 2630 = NEN 2631 Nl-SfB NEN 3699 = NEN 2632 = NEN 2633 Programma Ontwerp Uitwerking Realisering Gebruik B O U W P R C E S NEN 2634 termen, definities en regels i.v.m. kosten- en kwaliteitsaspecten voor bouwprojecten Bouwbesluit: NEN 2630  NEN 2580 STABU: bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

NBN B06-002 opp & inhoud gebouwen NBN B06-003 investeringskosten the art of estimating Beschikbare normen NBN B06-002 opp & inhoud gebouwen NBN B06-003 investeringskosten BB-SfB (Plus) NBN B06-001 standaard meetmethode NBN B06-004 uitbatingskosten NBN B06-005 gegevens beheer & gebruik = NEN 2630 = NEN 2631 Nl-SfB NEN 3699 = NEN 2632 = NEN 2633 Programma Ontwerp Uitwerking Realisering Gebruik B O U W P R C E S NEN 2699 - 2013 Investerings- en exploitatiekosten van onroerende zaken Begripsomschrijvingen en indeling NEN 2634 termen, definities en regels i.v.m. kosten- en kwaliteitsaspecten voor bouwprojecten Bouwbesluit: NEN 2630  NEN 2580 STABU: bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Complex = verzameling van meerdere bij elkaar horende bouwwerken the art of estimating Lexicon TU Delft Complex = verzameling van meerdere bij elkaar horende bouwwerken Bouwwerk = complete verzameling van functionelen/fysieke objecten die nodig zijn om aan een huisvestingsbehoefte te voldoen Elementencluster = groep van elementen met bepaalde bij elkaar horende kenmerken vb. Fundering All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Lexicon TU Delft Element = een functioneel object met een specifieke functie, gedefinieerd zonder de aard van de technische oplossing of constructiewijze vb. Vloeren op grondslag - belasting 3 ton/m², vlakheidsklasse 5mm/2m Bouwdeel = een fysiek object met een specifieke prestatie, gedefinieerd precies door de aard van de technische oplossing en constructiewijze vb. Vloeren op grondslag - 20cm beton C25/30 met 25kg/m³ staalvezels op PE-folie 0,2mm en op onderlagen 5cm zand en 30cm steenslag All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Lexicon TU Delft Component = een tot een bouwdeel behorend fysiek object met een specifieke prestatie, samengesteld uit bouwtoeleveringsproducten, met gebruikmaking van arbeid en materieel vb. Kelderwand, met grondwater Activiteit = het proces van de verwerking van bouwproducten met gebruikmaking van arbeid en materieel voor de realisatie van componenten vb. Beton storten Middel = generieke informatiedrager voor arbeid, materiaal, materieel vb. Levering beton C25/30-GB-EE2/EA1-S3-20mm All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Middel (arbeid, materiaal, materieel) AUK (algemene uitvoeringskost) the art of estimating De theorie Complex Bouwwerk Elementencluster Element Bouwdeel Component Activiteit Middel (arbeid, materiaal, materieel) AUK (algemene uitvoeringskost)  Niv 1 NEN 2633 rubrieken  Niv 2 NEN 2633 clusters Niv 3 NEN 2633 el.clusters Niv 4 NEN 2633 elementen = functionele omschrijving Kostenkengetallen vorige bouwprojecten Programma / ontwerp Prijzen m.b.t. dit bouwproject Uitwerking / realisatie = technische omschrijving Niv 5 NEN 2633 vrij technische oplossingen Niv 6 NEN 2633 vrij STABU / MAMO regels Apart vermeld in NEN 2699 vanaf Niv 2 All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Niv 5 NEN 2633 tabel 1 BB-SfB Plus Complex Bouwwerk Elementencluster the art of estimating De praktijk  Niv 1 NEN 2633 rubrieken  Niv 2 NEN 2633 clusters Niv 3 NEN 2633 el.clusters Niv 4 NEN 2633 elementen Niv 5 NEN 2633 tabel 1 BB-SfB Plus Complex Bouwwerk Elementencluster Element/bouwdeel Component = samenstellende delen van het bouwdeel/element Activiteit Middel (arbeid, materiaal, materieel) Gegevens uit BIM … Kostenkengetallen vorige bouwprojecten Programma / ontwerp Prijzen m.b.t. dit bouwproject Uitwerking / realisatie Niv 6 NEN 2633 omklappen ipv uitklappen o.b.v. STABU … in te voeren in calculatiepakket All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte the art of estimating Inhoud Analyse bouwsector To do lijst voor 21ste eeuw Kennisbehoefte Nieuwe software ontwikkelingen Onderzoek bestaande normen - IWT (nr.080429) BouwData PB® : rekeningstelsel, werkmethodiek en database Project Dageraad All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Gebaseerd op bestaande normen in België en Nederland the art of estimating BouwData PB® BouwData® is een werkmethodiek inclusief rekeningstelsel en database met steun van IWT (nr.080429) Gebaseerd op bestaande normen in België en Nederland Om de kosten, de kwaliteit en de communicatiestroom te beheersen Doorheen alle projectfasen (van haalbaarheid over ontwerp en uitvoering t.e.m. gebruik) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Verschil met « Design-Bid-Build » the art of estimating Verschil met « Design-Bid-Build » Selectie aannemer d.m.v. offertevraag waarbij technische knowhow en referenties even belangrijk zijn dan prijs Selectie aannemer bij indienen bouwvergunning zodat de aannemer betrokken wordt bij de uitwerking Geen indirecte kosten: AUK = behandeld zoals productiekosten AK+W/R = onderhandeling (cfr staartkosten NL) Budgetbeheer via open boek op groupware “Coach” bouwteam nodig All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC the art of estimating Afsprakenstelsels Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC Material code tbv uitvoerders Fasering Kostensoorten Dossier- en documentenbeheer Indeling groupware Groot- en eenheden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Invalshoek ontwikkelaars Handelt over vloeroppervlaktes the art of estimating Development Code Invalshoek ontwikkelaars Handelt over vloeroppervlaktes Mengeling Amerikaanse Uniformat Classes en ruimtebenamingen Nederlands Bouwbesluit Vormt leidraad voor analyse ontwerp voorbeeld: ACi5 – ondergronds, gemeenschappelijk, binnen, stallingsruimte voor fietsen All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

1ste letter Development Code A – ondergronds B – bovengronds the art of estimating Development Code 1ste letter Development Code A – ondergronds B – bovengronds 2de letter Development Code C – gemeenschappelijke ruimte P – privatieve ruimte 3de letter Development Code i – binnen e – buiten (ee uitkragend, ei inpandig, er dakterras) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

Cijfer Development Code = gedefinieerde ruimtes Bouwbesluit Nederland the art of estimating Development Code Cijfer Development Code = gedefinieerde ruimtes Bouwbesluit Nederland 1 – toiletruimte 2 – badruimte 3 – technische ruimte 4 – verkeersruimte 5 – stallingsruimte voor fietsen 6 – opslagruimte voor huishoudelijk afval 7 – liftschacht 8 – verblijfsruimte All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

the art of estimating Development Code Onderverdeling verblijfsruimte = gedefinieerde verblijfsfuncties Bouwbesluit Nederland 8.01 – woonfunctie bv. vrijstaande woning, woongedeelte van bejaardentehuis, kamer in studentenhuis, … 8.02 – bijeenkomstfunctie bv. tribune in een sportgebouw, kinderopvangruimte van een creche, kantine, vergaderzaal, bibliotheek, … 8.03 – celfunctie bv. kamer in tehuis voor dwangmatige opvang, cel in een stationsgebouw, … 8.04 – gezondheidsfunctie bv. operatiekamer, behandelingskamer huisarts, EHBO ruimte, … All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

8.08 – onderwijsfunctie bv. klaslokaal, leraarskamer, … the art of estimating Development Code 8.05 – industriefunctie bv. magazijn, werkplaats, stallen, keuken van een restaurant, … 8.06 – kantoorfunctie bv. kantoor bij winkel of woning (vrij beroep), gemeentehuis, … 8.07 – logiesfunctie bv. hotel, asielverblijf, opvangcentrum voor tijdelijk verblijf, … 8.08 – onderwijsfunctie bv. klaslokaal, leraarskamer, … 8.09 – sportfunctie bv. manege, overdekte wielerbaan, … 8.10 – winkelfunctie bv. reisbureau, stationsloket, verkoopsruimte bij tankstation, … All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

8.11z – overige gebruiksfunctie the art of estimating Development Code 8.11 – overige verblijfsfunctie  waar niet permanent mensen aanwezig zijn 8.11a – parkeergarage 8.11b – bergruimte 8.11c – kleedruimte 8.11z – overige gebruiksfunctie All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

BTO: bebouwde terreinoppervlakte ATO: aangelegd terreinoppervlakte the art of estimating Development Code Opmeting volgens NBN B06-002 dd. juni 1983 ISO norm in Nederland niet aanvaard: NEN 2580 blijft aangehouden bij NEN 2699 Begrippen: BTO: bebouwde terreinoppervlakte ATO: aangelegd terreinoppervlakte BVO: bruto vloeroppervlakte NVO: netto vloeroppervlakte CO: constructieoppervlakte = BVO – NVO Ieder begrip eigen kleurcode op vlekkenplan All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC the art of estimating Afsprakenstelsels Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC Material code tbv uitvoerders Fasering Kostensoorten Dossier- en documentenbeheer Indeling groupware Groot- en eenheden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Invalshoek ontwerpers Handelt over objecten the art of estimating Object Code Invalshoek ontwerpers Handelt over objecten Tabel 1 BB-SfB Plus ingeschreven in diverse tabellen NEN 2699 Vormt leidraad voor life cycle cost All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

Object Code - Niv 1 Rubrieken NEN 2699 the art of estimating Object Code - Niv 1 Rubrieken NEN 2699 A GRONDKOSTEN B BOUWKOSTEN C INRICHTINGSKOSTEN D BIJKOMENDE KOSTEN E ONVOORZIEN F BELASTINGEN G FINANCIERING X EXPLOITATIEKOSTEN Z BATEN All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Object Code - Niv 2 Clusters NEN 2699 the art of estimating Object Code - Niv 2 Clusters NEN 2699 Bouwkundige werken Installaties in tabel 1 BB-SfB : kolom (5-) technische uitrusting hfdz fluïda kolom (6-) technische uitrusting hfdz elektrisch Vaste inrichting en voorzieningen in tabel 1 BB-SfB : kolom (7-) vaste inrichting m.u.z. van bedrijfsinstallaties productie Terrein in tabel 1 BB-SfB : kolom (9-) elementen buiten het gebouw Algemene uitvoeringskosten / diversen All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Object Code - Niv 3 elementenclusters NEN 2699 the art of estimating Object Code - Niv 3 elementenclusters NEN 2699 A fundering Dit is « kuip » van het ondergronds bouwvolume - in tabel 1 BB-SfB: kolom (1-) B skelet Dit zijn alle dragende elementen, ook deze in de ondergrondse bouwlagen in tabel 1 BB-SfB : kolom (2-) C dakafbouw / dakafwerkinge Dit zijn afwerkingen aan bovenzijde gebouw, ook niet-dragende primaire elementen, ook spuwers & goten - in tabel 1 BB-SfB: rij (-7) D gevelafbouw / gevelafwerking Dit zijn afwerkingen aan buitenzijde gebouw, ook niet-dragende primaire elementen, ook afwerkingen rond bv inrijpoort ondergrondse parking - in tabel 1 BB-SfB: rij (-1) E binnenwandafbouw / binnenwandafwerking Dit zijn niet-dragende primaire wandelementen en bijhorende afwerkingen, ook binnenzijde van binnenspouwbladen - in tabel 1 BB-SfB: rij (-2) F vloerafbouw / vloerafwerking Dit zijn alle afwerkingen bovenop dragende vloeren, ook terrasafwerkingen (ee, ei en er) in tabel 1 BB-SfB: rij (-3) en conform BB-SfB Plus: ook borstweringen (38) G trappen en hellingsbanen Dit betreft zowel de constructie, als de leuningen en handgrepen, ook de afwerking boven en onder van trappen en hellingen - in tabel 1 BB-SfB: rij (-4) H plafonds binnen / buiten Dit zijn alle afwerkingen onder dragende vloeren, ook verlaagde plafonds - in tabel 1 BB-SfB: rij (-5) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Object Code - Niv 4 elementen NEN 2699 the art of estimating Object Code - Niv 4 elementen NEN 2699 (11) Bodemvoorzieningen (13) Vloeren op grondslag (16) Funderingsconstructies (17) Paalfunderingen All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Object Code - Niv 5 componenten NEN 2699 / BB SfB (Plus) the art of estimating Object Code - Niv 5 componenten NEN 2699 / BB SfB (Plus) 1a verwijdering bomen en beplanting 1b ontzoden 1c afgraven teelaarde – dikte … cm – excl behandeling en/of afvoer 1d uitgravingen met stapeling – excl behandeling en/of afvoer 1e aanvullingen vanuit stapeling – incl verdichting 3a behandeling grond t.b.v. aanvulling 3b afvoer uitgegraven grond 4a grondwaterverlaging en tijdelijke drainage, installatie 4b grondwaterverlaging en tijdelijke drainage, huur en verbruik 9a werfinstallatie t.b.v. recupereerbare beschoeiing 9b recupereerbare beschoeiing 9c reiniging omliggende wegenis All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Object Code - Niv 2 Clusters NEN 2699 the art of estimating Object Code - Niv 2 Clusters NEN 2699 Bouwkundige werken Installaties in tabel 1 BB-SfB : kolom (5-) technische uitrusting hfdz fluïda kolom (6-) technische uitrusting hfdz elektrisch Vaste inrichting en voorzieningen in tabel 1 BB-SfB : kolom (7-) vaste inrichting m.u.z. van bedrijfsinstallaties productie Terrein in tabel 1 BB-SfB : kolom (9-) elementen buiten het gebouw Algemene uitvoeringskosten / diversen All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

In BB-SfB in tabel 4 kolom B en D In NEN 2699 the art of estimating Object Code AUK = Algemene UitvoeringsKosten AK = Algemene Kosten W/R = Winst / Risico Bij klassieke aanbesteding in België: AUK, AK en W/R = indirecte kosten In BB-SfB in tabel 4 kolom B en D In NEN 2699 vanaf niv 2 clusters apart benoemd Uitsplitsing in AUK, AK en W/R vanaf niv 3 elementenclusters In praktijk: vaste kost versus variabele kost belangrijk All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Object Code - Niv 1 Rubrieken NEN 2699 the art of estimating Object Code - Niv 1 Rubrieken NEN 2699 A GRONDKOSTEN B BOUWKOSTEN C INRICHTINGSKOSTEN D BIJKOMENDE KOSTEN E ONVOORZIEN F BELASTINGEN G FINANCIERING X EXPLOITATIEKOSTEN Z BATEN All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

1 bedrijfsinstallaties indeling los van BB-SfB A bedrijfsinstallaties the art of estimating Object Code – niv 2,3 en 4 NEN 2699 1 bedrijfsinstallaties indeling los van BB-SfB A bedrijfsinstallaties B bouwkundige werken tbv bedrijfsinstallaties C installaties tbv bedrijfsinstallatie 2 losse inrichtingen basis indeling idem 1 bedrijfsinstallaties onderverdeling A inventaris: kolom (8-) van BB-SfB All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Analyse life cycle cost bv. Wtb.: klimaatinstallaties B2B Bouwkost the art of estimating Object Code Analyse life cycle cost bv. Wtb.: klimaatinstallaties B2B Bouwkost W1D4a Kosten preventief onderhoud W1D4b Kosten curatief onderhoud W1D4c Kosten vervanging W1D4d Kosten herstel na schade X1F1a Energiekost klimaatinstallaties: gas X1F2a Energiekost klimaatinstallaties: elektriciteit X1F3a Energiekost klimaatinstallaties: overig All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC the art of estimating Afsprakenstelsels Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC Material code tbv uitvoerders Fasering Kostensoorten Dossier- en documentenbeheer Indeling groupware Groot- en eenheden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Invalshoek uitvoerders Handelt over materialen the art of estimating Material Code Invalshoek uitvoerders Handelt over materialen STABU bestekindeling gevolgd door lettercombinatie Vormt trefwoordenlijst en basis voor middelen- en activiteitencodering Voorbeelden middelencodering o.b.v. material code 21.50.BET stortbeton 21.50.BET.10.xxx arbeid categorie xxx storten beton 21.50.BET.20.xxx levering stortbeton met specificatie xxx 21.50.BET.30.xxx huur betonpomp met specificatie xxx afsprakenstelsel kostensoort All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC the art of estimating Afsprakenstelsels Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC Material code tbv uitvoerders Fasering Kostensoorten Dossier- en documentenbeheer Indeling groupware Groot- en eenheden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Initiatief / haalbaarheid Projectdefinitie Structuurontwerp the art of estimating NEN 2699 Initiatief / haalbaarheid Projectdefinitie Structuurontwerp Voorlopig ontwerp Definitief ontwerp Technisch ontwerp/bestek Prijs/contractvorming Uitvoering/uitvoeringsgereed ontwerp Uitvoering/directievoering Nazorg Gebruik INTIATIEF ONTWERP UITVOERING EXPLOITATIE All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating BREEAM All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating RIBA 2013 WORKPLAN All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Fasering IWT onderzoek - conclusie the art of estimating Fasering IWT onderzoek - conclusie F1 projectdefinitie F2 structuurontwerp F3 ontwerp F4 uitwerking F5 uitvoering F6A oplevering F6B onderhoudsperiode aannemer F6C waarborgperiode aannemer F6D 10-jarige aansprakelijkheid aannemer F7A exploitatie – in eigendom hebben F7B exploitatie – in beheer hebben F7C exploitatie - gebruik All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Fasering IWT onderzoek - schema the art of estimating Fasering IWT onderzoek - schema All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Fasering - projectdefinitie the art of estimating Fasering - projectdefinitie Raming = hoev x EH prijzen conform niv 3 NEN 2699  hoev uit massastudie architect  EH prijzen zijn KKG elementenclusters bv B1A fundering Programma van Eisen bv “de sondering wijst uit dat een fundering op sokkels mogelijk is” All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Fasering - projectdefinitie the art of estimating Fasering - projectdefinitie Doelstelling: leidraad ten behoeve van ontwerp Vergt grondige analyse van de site en bijhorende reglementering inzake stedenbouw, RWA/DWA, … Vergt grondige begeleiding van klant (vermijden van wijzigingen in volgende fasen) Raming = maximum investeringsbudget All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

Fasering - structuurontwerp the art of estimating Fasering - structuurontwerp Budget = hoev x EH prijzen conform niv 4 NEN 2699  hoev uit “voorlopig” ontwerp architect:  EH prijzen zijn KKG elementen bv B1A(13) vloeren op grondslag Prestatiebestek bv “de laag op grond betreft een vloer op grondslag zonder buiging en moet bestand zijn tegen belasting 3 ton/m² met een vlakheidsklasse 5mm/2m” All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Fasering - structuurontwerp the art of estimating Fasering - structuurontwerp Doelstelling: afchecken van vlekkenplan met PvE bepaling hoofddraagstructuur inplanting technische kokers Losse conceptnota’s  één prestatiebestek Controle kosten: budget < raming projectdefinitie All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

the art of estimating Fasering - ontwerp Begroting = hoev x EH prijzen conform tabel 1 BB-SfB (Plus), ingeschreven in niv 4 NEN 2699 (= niv 5 technische oplossing)  hoev uit ontwerp architect  EH prijzen zijn KKG componenten bv B1A(13)1b grond- en/of steenlagen t.b.v. lagen op grond Technische specificaties bv “onder de vloer op volle grond wordt de ondergrond bijgewerkt zodat een K-waarde groter dan 0,03 N/mm³ bereikt wordt” All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Doelstelling: top-down bouwheer meets bottom-up uitvoerder the art of estimating Fasering - ontwerp Doelstelling: top-down bouwheer meets bottom-up uitvoerder Prestatiebestek  technische specificaties = alle uitgangspunten van Concept bv. gevelsteen mod 50 HW 0,40/st Studie stabiliteit bv. betonkwaliteit C25/30 Studie EPB en akoestiek bv. zwevende vloeropbouw Studie installaties bv ventilatie type C Controle kosten: begroting < raming projectdefinitie All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

Calculatie = terrein construction cost engineer the art of estimating Fasering - uitwerking Calculatie = terrein construction cost engineer 1 KKG component wordt  (hoev x EH prijzen) Bijhorende material/middelen code in aparte kolom én hersortering kosten t.b.v. uitvoerder Twee mogelijkheden Interne aangelegenheid aannemer Open boek met extra cost controller All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Fasering - uitwerking Activiteit = het proces van de verwerking van bouwproducten met gebruikmaking van arbeid en materieel voor de realisatie van componenten = onderaanneming of eigen werk bv 12.50.REC.204 - ongebonden steenslagfundering type I (0/40), betonpuin, 30cm dik Middel = generieke informatiedrager voor een bouwproduct: materiaal, arbeid of materieel bv 12.50.REC.20.001 – levering betonpuin 0/40, excl transport All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC the art of estimating Afsprakenstelsels Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC Material code tbv uitvoerders Fasering Kostensoorten Dossier- en documentenbeheer Indeling groupware Groot- en eenheden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Kostenkengetallen voor Projectdefinitie – KKG elementenclusters the art of estimating Kostensoorten Kostenkengetallen voor Projectdefinitie – KKG elementenclusters Structuurontwerp – KKG elementen Ontwerp – KKG componenten Middelen (MAMO) 00 – algemene middelen bv ABR verzekering 10 – arbeid 20 – levering 30 – materieel 40 – onderaanneming Algemene kosten (AK) en Winst / Risico (%) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Arbeidskosten = aantal uren x uurtarief the art of estimating Kostensoorten Arbeidskosten = aantal uren x uurtarief Uurtarief = kosten per uur voor het verlenen van diensten. D.i. zowel uren voor arbeiders als uren voor bedienden. D.i. zowel uren voor productie als voor AUK Voorbeeld: 21.50.BET.10.xxx arbeid categorie xxx t.b.v. het storten van beton All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Kostensoorten Materiaalkosten zijn kosten van bouwstoffen of materialen, franco werk, die in een bouwwerk worden verwerkt of verder onbruikbaar zijn. D.i. zowel materiaal voor productie als voor AUK Voorbeeld: 21.50.BET.20.xxx levering stortbeton met specificatie xxx All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Kostensoorten Materieelkosten zijn kosten van hulpmiddelen voor de uitvoering van werken en die na oplevering daarvan niet achterblijven. D.i. zowel materieel voor productie als voor AUK Voorbeeld: 21.50.BET.30.xxx huur betonpomp met specificatie xxx All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Kostensoorten Onderaannemer zijn kosten van derden m.b.t. zowel arbeid, materiaal als materieel. Onderaannemers voeren dus een bepaalde activiteit uit op de werf en laten een afgewerkt product achter. Voorbeeld: 21.50.BET.40.xxx prijs onderaannemer betonwerk voor product xxx All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC the art of estimating Afsprakenstelsels Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC Material code tbv uitvoerders Fasering Kostensoorten Dossier- en documentenbeheer Indeling groupware Groot- en eenheden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Hoofdcategorie documenten Status participatie in project Aard project the art of estimating Documentmanagement Hoofdcategorie documenten Status participatie in project Aard project Projectfase project All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Hoofdcategorie documenten the art of estimating Hoofdcategorie documenten All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Status participatie in project the art of estimating Status participatie in project Prospectie vanaf het ogenblik dat er uren geboekt worden Offerte versiebeheer op datum van afgifte Contract datum vermeld op het contract Verloren datum waarop de gemaakte kosten afgeboekt worden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Aard project Nieuwbouw Renovatie enkel design enkel construct Enkel maintenance / facility management Design & construct Design, construct & maintenance Finance, design, construct & maintenance (DBFM) Renovatie Enkel design Enkel construct All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

F6B onderhoudsperiode aannemer F6C waarborgperiode aannemer the art of estimating Projectfase project F1 projectdefinitie F2 structuurontwerp F3 ontwerp F4 uitwerking F5 uitvoering F6A oplevering F6B onderhoudsperiode aannemer F6C waarborgperiode aannemer F6D 10-jarige aansprakelijkheid aannemer F7A exploitatie – in eigendom hebben F7B exploitatie – in beheer hebben F7C exploitatie - gebruik All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC the art of estimating Afsprakenstelsels Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC Material code tbv uitvoerders Fasering Kostensoorten Dossier- en documentenbeheer Indeling groupware Groot- en eenheden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Van haalbaarheidsstudie tot oplevering the art of estimating Groupware Van haalbaarheidsstudie tot oplevering Van individuele koper tot onderaannemer Zeer complex gegeven Gebruik vereenvoudigen door instellen rechten All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Stakeholders / projectgroups the art of estimating Stakeholders / projectgroups Definiëring stakeholders en verdeling in project groups o.b.v. kolom A tabel 4 BB-SfB A1 eigenaar grond/bestaand gebouw A2 ontwikkelteam A3 overheid en nutsmaatschappijen A4 ontwerpteam A5 uitvoeringsteam A6 toekomstige eigenaars All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Voorbeeld projectgroup the art of estimating Voorbeeld projectgroup A2a projectontwikkelaar A2b financieringsinstelling A2c construction manager A2d jurist A2e notaris A2f makelaar All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Mappenindeling groupware the art of estimating Mappenindeling groupware Hoofdindeling: gericht op organisatie en beheer bouwproces codering o.b.v. kolom A tabel 4 BB-SfB 1ste subindeling: gericht op diverse projectfasen: zie documentmanagement codering o.b.v. RIBA workplan 2013 2de subindeling: gericht op technische uitwerking codering o.b.v. STABU All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Mappenindeling groupware the art of estimating Mappenindeling groupware A1 organisatie A2 financiering A3 ontwerp A4 kostenbeheersing A5 werfbeheer A6 verkoop A7 kwaliteitscontrole A8 oplevering A9 arbitrage verzekering All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Mappenindeling groupware the art of estimating Mappenindeling groupware A3g communicatie ontwerpfase A3j wetgeving en vergunningen A3r kwaliteitseisen A3r_F1 projectdefinitie_PvE A3r_F2 structuurontwerp_prestatiebestek A3r_F3 ontwerp_technische_specificaties A3r_F4 uitwerking_bouwspecificaties A3r_F4_05 bouwplaatsvoorzieningen A3r_F4_10 stut- en sloopwerk A3r_F4_12 grondwerk Etc. All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC the art of estimating Afsprakenstelsels Development code tbv ontwikkelaars Object code tbv ontwerpers en LCC Material code tbv uitvoerders Fasering Kostensoorten Dossier- en documentenbeheer Indeling groupware Groot- en eenheden All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

the art of estimating Groot- en eenheden SI-eenheden Uitbreiding met afspraken t.b.v. kostgerelateerde eenheden vb. m²-d = een kost / m² / dag te gebruiken bij bv. stoeptaksen vb. t-km = een kost / ton / kilometer te gebruiken bij bv. transport van grond All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

Onderzoek bestaande normen - IWT (nr.080429) BouwData PB® the art of estimating Inhoud Curriculum Analyse bouwsector Kennisbehoefte Onderzoek bestaande normen - IWT (nr.080429) BouwData PB® Project Dageraad All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

PB calc & consult betrokken partij voor aankoop grond the art of estimating Project Dageraad Bouwheer = OIKO NV PB calc & consult betrokken partij voor aankoop grond Beoogde ontwikkeling: 1000m² BVO voor ca 15 woongelegenheden 200m² BVO achterbouw met parkeergelegenheid voor ca 5 wagens te bereiken via garage rechterbuur Vraag: bouwkost t.b.v. investeringsplan ? Codering gebaseerd op NEN 2634 (nu deel van NEN 2699) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating 2. Bouwkundig: 1000m² x € 500,-/m² (incl 1C bouwrijp maken) 3.A Werktuigbouwkundige installaties: 15st x € 11.000,- 3.B Elektrotechnische installaties: 15st x € 3500,- 3.C Lift: 30.000,- 4. Vaste inrichting: 15st x 5000,- 5. Terrein: 200m² x € 350,-/m² m.b.t. parkeergebouw Productiekost excl AUK aannemer: € 892.500,- AUK aannemer: 15% op PK  € 135.000,- (6) Totale kost aannemer: € 1.027.500,- (KP) AK + W/R aannemer: 10% van VP Totale bouwkost KP/0,9  € 1.145.000 of 1200m² BVO à € 954/m² All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Ontwikkelaar: focus op return on investment Architecten: focus op concept PB calc & consult : administratie op groupware (meetstaten, prestatiebestek/BS, verslagen, calculatie en budgetbeheer) & coaching bouwteam Studiebureaus: constante feedback en bijsturing Maximale inschakeling know how uitvoerders Bijhorende responsabilisering door vroegtijdige selectie op basis van vakkennis en openheid All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Architect = B-Architecten Ratio’s ontwerp:  GO/BVO  85%  P/GO  85% Bijstelling doelstelling:  Parkeergebouw: deel op te vullen terrein, deel bergingen  Budget bouwkosten € 1.050.000,- of 1200m² BVO à € 875,-/m² Risico: 5% bij de bijkomende kosten  Nodig vlgs PB calc & consult  Te vermijden vlgs bouwheer  In hoofdstuk 8 geplaatst  druk op bouwteam  opgenomen in investeringsbudget All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Vrije onderdoorgang naar tuin Glv: technische ruimtes en bergingen (doorlopend in achterbouw) 1ste verd: gezinsappartement met daktuin 2de tem 7de verd: 12 bachelorappartementen 8ste verd: penthouse All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Development Code Terreinoppervlakte TO = 278,40m² Bebouwde terreinoppervlakte BTO = 203,10m² Hoofdgebouw = 136,6m²  op palen Achterbouw = 66,5m²  op algemene funderingsplaat Aangelegd terreinoppervlakte tbv gemeenschap (gelijkvloers) ATO_C = 39,80m² Aangelegd terreinoppervlakte tbv individuele koper (daktuin) ATO_P = 35,50m² All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Development Code – BTO, ATO_C en ATO_P op plan All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Development Code – BVOi en BVOe op plan All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Development Code – NVO op plan All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Development Code Bruto vloeroppervlakte BVO = 1422m² Hoofdgebouw: BVOi = 1197m² en BVOe = 93m² (terrassen) Achterbouw: BVOi = 66,50m² en BVOe = 66,50m² (daktuin) Gebruiksoppervlakte NVO = 1186m² Eerste ratio: NVO/BVO = 83,4% Gemeenschappelijke delen C = 188m² Privatieve delen P = 998m² Tweede ratio: P/NVO = 84,2% All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Object Code All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Material Code – cost engineering All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Material Code - Activiteiten of « recepten » All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Material Code - Middelenlijst All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Eandis komt terug op afspraak: stroomkabel ipv werfstroom via net Grondafvoer ipv stapeling achteraan Riolering: pompput ipv gravitair Extra gevelelementen door brandoverslag Elektriciteit en vast meubilair: te laag budget Lift: doorgetrokken tot boven 8ste Bewuste budgetverhoging: Houten design ipv stalen industriële terrasleuningen Schilderwerk ipv zichtmetselwerk in hal noodtrap All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating basis bouwkost: € 1.050.000 + € 3.200 extra schilderwerk hal noodtrap + € 14.970 houten design i.p.v. stalen industriële terrasleuningen (€ 340,00 / m ipv € 150,00 / m) Voor opwaardering vast meubilair en elektriciteit: geen verhoging + 5% risico in deel 8 = € 52.500 Gewijzigd budget: € 1.120.670 Motivatie: locatie lokt meer trendy publiek dan studenten Resultaat:  alle units verkocht tijdens ruwbouwwerken  lagere financieringskosten All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating 1C. Bouwrijp maken: € 7.207 of € 25,6/m² TO 2. Bouwkundig hoofdgebouw: € 625.064 of 1290m² BVO à € 485/m²  € 500,-/m² 3.A werktuigbouwkundige installaties: € 117.105  € 165.000 3.B elektrotechnische installaties: € 66.544  € 52.500 3.C lift: € 32.385  € 30.000 4 vaste inrichtingen: € 87.427 (excl opties klanten)  € 75.000 5 terrein (incl achterbouw): € 51.003  € 70.000 6 AUK: € 130.116  € 135.000 Totale bouwkost: € 1.116.851  € 1.120.670 All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Lessons Learned Onafhankelijke cost controller = “extra ogen” = gevaar op laksheid inzake verantwoordelijkheid bij bouwpartners Nevenaannemers met totaalprijs  achteraf uitleg m.b.t. meerprijs Verslagen bouwteam vergadering: zeer belangrijk  vastleggen gemaakte afspraken tijdens voorbereiding/uitvoering Werkvoorbereiding ontoereikend (BIM op dit vlak dwingender dan CAD) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC gezinsappartement Dageraad – app A1 Kenmerken appartement: BVO = 128,43m² GO = 111,65m² Gezinsapp. = 2 “enkele” bachelorapp. = 2/16de project Uitgangspunten LCC: Periode = 30 jaar Intrest = 5% Inflatie energie = 2,85% (nominale intrest = 2,15%) Inflatie maintenance = 2% (nominale intrest = 3%) Prijs elektriciteit = € 0,1814 / kWh (= 2,7 primair) Prijs gas = € 0,0578 / kWh (= 1,1 primair) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 kopersbegeleiding the art of estimating Object code LCC gezinsappartement Dageraad – app A1 1C bouwrijp maken = € 901 (2/16de project) 2 bouwkundige werken = € 62.289 (ratio m² BVO) 3A werktuigbouwkundige installaties 3A.52 afvoer = € 2.399 (ratio m² NVO) 3A.53 toevoer = € 2.381 (ratio m² NVO) 3A.56 verwarming = € 5.518 (specifiek app) 3A.57 ventilatie = € 2.055 (ratio m² NVO) 3B elektrotechnische installaties 3B.21 primair = € 2.208 (ratio m² NVO) 3B.62 secundair = € 3.350 (specifiek app) 3B.63 verlichting = € 883 (ratio m² NVO) 3B.68 beveiliging & controle = € 1.174 (ratio m² NVO) 3C lift = € 3.517 (ratio m² NVO) 4 vaste uitrusting (excl opties) = € 8.034 (specifiek app) Omslag Dev. code Totaal = € 94.709 exclusief daktuin All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – bouwkost verwarming Object code 3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel Gasketel Elco Thision 0,9-9kW incl driewegventiel en voeler 3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen Gemidd. 10 meter per radiator 3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat 3A.56.4d CV, warm water of stoom, radiator Superia radiatoren, type 22, standaard wit GO_BPi2 Badkamer: 600/600 – 1043W – 1 stuk GO_BPi8.01a Leefruimte: 900/600 – 1564W – 2 stuks GO_BPi8.01b Slaapruimte: 400/600 – 695W – 1 stuk/slpk (2) Dev. code All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – bouwkost verwarming Material code 60.51.GAS.20.46001 lev. gaswandketel Thison 9kW ELCO € 2558,56 / st 35% korting 1 stuk 60.51.GAS.20.12018113 lev. 3 wegventiel ELCO € 135,39 / st 35% korting 1 stuk 60.51.GAS.20.12032875 lev. boilervoeler ELCO € 28,11 / st 35% korting 1 stuk 60.51.GAS.20.6189 lev. buitensensor ELCO € 189,09 / st 35% korting 1 stuk 60.51.GAS.20.900 lev. expansievat 18l incl toebehoren budget € 481,00 / tp 1 tp 60.51.GAS.20.910 lev. gasleiding (meter-ketel) budget € 250,00 / tp 1 tp 60.51.GAS.20.920 lev. leiding (sensor-ketel) budget € 2,20 / m 10 m 60.51.GAS.10.000 arbeid gaswandketel budget € 42,00 / h 13,5 h 60.51.GAS.40.000 OA keuring gasinstallatie budget € 125,00 / tp 1 tp kostensoort Nr. leverancier Nr. bibliotheek All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – bouwkost verwarming 3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel Gasketel Elco Thision 0,9-9kW incl driewegventiel en voeler 3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen Gemidd. 10 meter per radiator 3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat 3A.56.4d CV, warm water of stoom, radiator Superia radiatoren, type 22, standaard wit Badkamer: 600/600 – 1043W – 1 stuk Leefruimte: 900/600 – 1564W – 2 stuks Slaapkamer: 400/600 – 695W – 1 stuk/slpk (2 slpk) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Material code opgesplitst per Dev. code LCC – bouwkost verwarming GO_BPi2 badruimte: 60.31.LEID.20.000 lev. leiding (ketel-radiator) budget € 2,50 / m 10 m 60.31.LEID.10.000 arbeid leiding budget € 42,00 / h 1,5 h GO_BPi8.01a leefruimte: 60.31.LEID.20.000 lev. leiding (ketel-radiator) budget € 2,50 / m 20 m 60.31.LEID.10.000 arbeid leiding budget € 42,00 / h 3 h GO_BPi8.01b slaapruimte: All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – bouwkost verwarming 3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel Gasketel Elco Thision 0,9-9kW incl driewegventiel en voeler 3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen Gemidd. 10 meter per radiator 3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat 3A.56.4d CV, warm water of stoom, radiator Superia radiatoren, type 22, standaard wit Badkamer: 600/600 – 1043W – 1 stuk Leefruimte: 900/600 – 1564W – 2 stuks Slaapkamer: 400/600 – 695W – 1 stuk/slpk (2 slpk) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – bouwkost verwarming GO_BPi2 badruimte: 60.83.THER.20.000 lev. thermostaat budget € 20,00 / st 1 st 60.83.THER.10.000 arbeid thermostaat budget € 42,00 / h 0,5 h GO_BPi8.01a leefruimte: 60.83.THER.20.000 lev. thermostaat budget € 20,00 / st 2 st 60.83.THER.10.000 arbeid thermostaat budget € 42,00 / h 1 h GO_BPi8.01b slaapruimte: Opmerking: hier toevallig 1 material code per object code All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – bouwkost verwarming 3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel Gasketel Elco Thision 0,9-9kW incl driewegventiel en voeler 3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen Gemidd. 10 meter per radiator 3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat 3A.56.4d CV, warm water of stoom, radiator Superia radiatoren, type 22, standaard wit Badkamer: 600/600 – 1043W – 1 stuk Leefruimte: 900/600 – 1564W – 2 stuks Slaapkamer: 400/600 – 695W – 1 stuk/slpk (2 slpk) All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – bouwkost verwarming GO_BPi2 badruimte: 60.41.RAD.20.600/600 lev. radiator 600/600 – 1043W SUPERIA € 104,83 / st 40% korting 1 st 60.41.RAD.20.900 lev. toebehoren radiator budget € 75,00 / st 1 st 60.41.RAD.10.000 arbeid radiator budget € 42,00 / h 0,5 h GO_BPi8.01a leefruimte: 60.41.RAD.20.900/600 lev. radiator 900/600 – 1564W SUPERIA € 157,25 / st 40% korting 2 st 60.41.RAD.20.900 lev. toebehoren radiator budget € 75,00 / st 2 st 60.41.RAD.10.000 arbeid radiator budget € 42,00 / h 1 h GO_BPi8.01b slaapruimte: 60.41.RAD.20.400/600 lev. radiator 400/600 – 695W SUPERIA € 69,89 / st 40% korting 2 st All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – bouwkost verwarming 3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel Gasketel Elco Thision 0,9-9kW incl driewegventiel en voeler 3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen Gemidd. 10 meter per radiator 3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat 3A.56.4d CV, warm water of stoom, radiator Superia radiatoren, type 22, standaard wit Badkamer: 600/600 – 1043W – 1 stuk Leefruimte: 900/600 – 1564W – 2 stuks Slaapkamer: 400/600 – 695W – 1 stuk/slpk (2 slpk) Productiekost = € 4.798 + 15% AK+W/R aannemer Totaal bouwkost in jaar 0 = € 5.518 All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – preventief onderhoud 9B.4A.3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel 2 jaarlijkse inspectie door aannemer eerste inspectie in begin jaar 3, na 2 jaar gebruik jaar 21: geen preventief onderhoud want nieuwe ketel 9B.4A.3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen Geen preventief onderhoud 9B.4A.3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat 9B.4A.3A.56.4d CV, warm water of stoom, radiator All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating Net Present Value C = bouwkost in jaar 0 t = jaartal waarvan men de NPV berekent s = inflatie, uitgedrukt in decimalen (0,02 ipv 2%) r = nominale intrest, uitgedrukt in decimalen (0,03 ipv 3%) NPV in jaar t = C x (1+s)t / (1+r)t 2 jaarlijkse inspectie door aannemer NPV in jaar 3 = € 138 x (1+0,02)3 / (1+0,03)3 = € 134,02 All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – preventief onderhoud 9B.4A.3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel NPV tbv begin jaar 3 = € 134,02 NPV tbv begin jaar 5 = € 131,43 NPV tbv begin jaar 7 = € 128,89 NPV tbv begin jaar 9 = € 126,40 NPV tbv begin jaar 11 = € 123,96 NPV tbv begin jaar 13 = € 121,56 NPV tbv begin jaar 15 = € 119,21 NPV tbv begin jaar 17 = € 116,91 NPV tbv begin jaar 19 = € 114,65 NPV tbv begin jaar 21 = € 0,00 wegens vervanging NPV tbv begin jaar 23 = € 110,26 NPV tbv begin jaar 25 = € 108,13 NPV tbv begin jaar 27 = € 106,04 NPV tbv begin jaar 29 = € 103,99 Totaal NPV preventief onderhoud in jaar 0 = € 1.545 of 28% van bouwkost All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – curatief onderhoud 9B.4B.3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel 5 jaarlijkse vervanging pomp, klep, etc eerste vervanging in begin jaar 6, na 5 jaar gebruik jaar 21: geen curatief onderhoud want nieuwe ketel 9B.4B.3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen Geen curatief onderhoud 9B.4B.3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat 9B.4B.3A.56.4d CV, warm water of stoom, radiator All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – curatief onderhoud 9B.4B.3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel C in jaar 0 = € 172,50 NPV tbv begin jaar 6 = € 162,59 NPV tbv begin jaar 11 = € 131,43 NPV tbv begin jaar 16 = € 128,89 NPV tbv begin jaar 21 = € 0,00 wegens vervanging NPV tbv begin jaar 26 = € 110,26 Totaal NPV curatief onderhoud in jaar 0 = € 599 of 11% van bouwkost All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – vervanging 9B.4C.3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel Vernieuwing na 20 jaar (gasleiding moet niet vernieuwd worden) jaar 21: geen preventief of curatief onderhoud 9B.4C.3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen Vernieuwing na 20 jaar 9B.4C.3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat 9B.4C.3A.56.4d CV, warm water of stoom, radiator Vernieuwing na 30 jaar d.i. begin jaar 31 en valt buiten de beschouwde LCC periode All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – vervanging 9B.4C.3A.56.4a CV, warm water of stoom, ketel C in jaar 0 = € 3.406,59 (excl gasleiding) NPV tbv begin jaar 21 = € 2.775,50 9B.4C.3A.56.4b CV, warm water of stoom, leidingen C in jaar 0 = € 506 NPV tbv begin jaar 21 = € 412,26 9B.4C.3A.56.4c CV, warm water of stoom, thermostaat C in jaar 0 = € 235,75 NPV tbv begin jaar 21 = € 192,08 Totaal NPV vervanging in jaar 0 = € 3.380 of 61% van bouwkost All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating LCC – energiekost t.b.v. verbruik 9C.3.3A.56 verwarming Verbruik:  5859 kWh primaire energie  5326 kWh gas (1 gas = 1,1 primair) Prijs gas: € 0,058 / kWh Inflatie energie: 2,85% Nominale intrest: 5% - 2,85% = 2,15% Totaal NPV verbruik in jaar 0 = € 9.177 of 166% van bouwkost All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be

opleiding CCM 20 & 27 november 2009 the art of estimating NPV totale LCC – 3A.56 verwarming Intrest Inflatie energie Inflatie 5% 2,85% 2% 5% 5% 2% 5% 7,5% 2% 3A.56 bouwkost € 5.518 9B.4A.3A.56 prev.onderhoud € 1.545 9B.4B.3A.56 cur.onderhoud € 599 9B.4C.3A.56 vervanging € 3.380 9C.3.3A.56 energie verbruik € 9.177 € 13.490 of +47% € 22.235 of +142% TOTAAL € 20.219 € 24.532 of +21% € 33.277 of +65% All rights reserved by PB calc & consult, 2012 www.bouwdata.net www.bouwdata.net www.pbcalcenconsult.be