ZEEFDRUK

ZEEFDRUK 1 WAT IS ZEEFDRUK ? Zeefdruk is de grafische werkwijze waarbij drukinkt door een gedeeltelijk afgedekt weefsel (drukvorm) heen op een drukdrager wordt aangebracht. Zo ontstaat een afdruk. Het is een verbeterde sjabloneertechniek waarbij een rakel, de mazen met inkt opvult en het gaas in contact brengt met de drukdrager. Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 2 PRINCIPE Een sjabloon met de hand gesneden of fotografisch vervaardigd wordt ondersteund door een vlechtwerk van synthetische vezels of metaal (het gaas). Oorspronkelijk werd hiervoor zijde gebruikt. Vandaar de Engelse benaming “Silkscreen printing”. Dit vlechtwerk wordt strak in een houten of een metalen raam gespannen en daarop wordt de inkt gespreid door middel van een rubber rakel, die de inkt door de mazen in de beeldpartijen overdraagt. De sjabloon voorkomt dat de inkt door de niet-drukkende delen van het gaas wordt gedrukt. Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 3 Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 4 DRUKTECHNISCHE KENMERKEN Drukkende delen liggen in zelfde vlak als niet-drukken delen Zeefdrukvorm is leesbaar, drukvorm wordt door de drukvorm gedrukt Alle fundamentele drukhandelingen gebeuren op hetzelfde moment (tijdens drukmoment). Lage druksnelheid Handbediening 50 – 400 st/u Halfautomaat 250 – 500 st/u Cilinderautomaat 1000 – 2500 st/u Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 5 KENMERKEN AFDRUK Voelbare inktlaag (dikte 5µm à 270µm) Inktlaagdikte wordt bepaald door de afstand tussen de drukdrager en de rakel, de gaasdikte, het procentueel open gaasoppervlak, de sjabloonopbouw, de vloeieigenschappen van de inkt en de aard van de drukdrager. Onmogelijk om een pas gedrukt werk zonder hulpmiddelen te drogen De randen van de afbeelding vertonen een zeefstructuur Gebruik van dekkende kleuren Glanzend uitzicht van de inkt Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 6 VOORDELEN NADELEN Dikke, dekkende inktlagen mogelijk Economisch voor kleine oplagen, zelfs voor oplagen <100 ex. Vrijwel elk materiaal is met het zeefdrukproces bedrukbaar NADELEN Fijne details zijn moeilijk te verwezenlijken Vrij langzaam procédé Moeilijke droging Milieubelastend Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 7 VERSCHILLENDE ELEMENTEN Gazen Kopieervorm Sjabloon Rakel Drukinkt Droging Zeefdrukmachine Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 8 GAZEN Wat ? Functies Het zeefdrukgaas is de drager van het sjabloon en is een onderdeel van de zeefdrukvorm. Zeefdrukgaas is in verschillende soorten en kwaliteiten te verkrijgen. Zo bestaan er zeefdrukgazen uit kunsstof, metaal en organdie (lichtkatoenen weefsel). De gazen worden geweven met 12 tot 200 draden per strekkende centimeter. De gaaskeuze is afhankelijk van het soort drukwerk dat moet gedrukt worden . Functies Sjabloon dragen Inkt doseren Bepalen van de inktlaagdiktec Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 9 GAZEN Soorten Natuurzijden gazen Polyamide (nylon) gazen Polyestergazen Gemetalliseerde polyestergazen Roestvrijstalen gazen Fosforbronsgazen natuurzijde roestvrijstalen polyester Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 10 GAZEN Weefwijze Linnenbinding Inslagdraad afwisselend boven en onder 1 kettingdraad Keperbinding Inslagdraag afwisselend boven en onder een of meerdere kettingdraden Non-Woven Niet geweven : okaten met honinggraat-vormige vijf –of zeshoekige gaten Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 11 GAZEN Technische Gegevens Aantal draden N [draden/cm] Draaddikte D [µm] Weefseldikte Ds [µm] Maasopening W [µm] Theoretisch inktvolume Vm [cm³/m²] Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 12 KOPIEERVORM Wat ? Een kopieervorm is een manueel of fotografisch vervaardigd masker dat gebruikt wordt voor het overbrengen van het ontwerp op de fotosjabloon. Op een kopieervorm wordt steeds een indeling gemaakt. Deze indeling bestaat uit paskruisjes, snijtekens en eventueel aanlegtekens 2 soorten - manuele kopieervorm - fotografische kopieervorm Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 13 SJABLOON Wat ? Op het gaas wordt een sjabloon aangebracht om het gedeelte dat het gaas dat niet tot het beeld behoort, geen inkt mag doorlaten. Daarom dekt men dat gedeelte van het gaas af met een sjabloon. Dit kan manueel of fotografisch gebeuren. Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 14 SJABLOON Soorten Manuele sjabloonmethoden Afdekmethoden (gom, lijm of celluloselak) Uitwasmethoden (vetkrijt, daarna uitwassen) Uitsnijmethoden (snijsjabloon) Fotochemische sjabloonmethoden Directsjabloon (fotosjabloon met directfilm) Indirectsjabloon (fototsjabloon met indirectfilm) Combisjabloon Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 15 RAKEL Functies Doseren van de inkt in de open mazen Opvullen van de mazen met inkt Inkt in contact brengen met drukdrager Soepelheid en veerkracht rakel Wegwerken van kleien oneffenheden Voorkomen van beschadiging aan het gaas Vorm van de rakelstip scherp rasterwerk afgerond volvlakken rond bedrukken van textiel zacht harde drukdragers RKS voorwerpbedrukking Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 16 DRUKINKT Wat? Drukinkt is het medium waarbij, met behulp van een drukvorm, een afbeelding op het bedrukken materiaal wordt aangebracht. Door de eenvoud van het zeefdrukproces kunnen de meest veschillende drukpasta’s en inkten verwerkt worden Bestaat uit kleurend bestanddeel vloeibaar bestanddeel hulpstoffen Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 17 DRUKINKT Eigenschappen Lichtechtheid Hechting Dekkend vermogen Glans Viscositeit (vloeibaarheid) Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 18 DROGING Soorten Fysische droging (absorptie, verdamping, stolling) Chemische droging (molecuulvergroting door ↗O2 ) Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 19 ZEEFDRUKMACHINE Soorten Flatbed halfautomaat … Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C

ZEEFDRUK 19 Bronnen Zeefdruk, Geïntegreerde proef, Dimitri Van Paepegem, 324.47 Handboek voor de zeefdruk, Jan van Duppen 324.13 Goed voor Druk, Marc Mombaerts en Misjel Vossen Lay-out en digitale opmaak Bart Lemahieu 1C