Schrijven vanuit meertaligheid Dr. Anne Vandenhoeck

1. De noodzaak van meertaligheid ENHCC Statement on interdisciplinarity, Mennorode 2012 ‘Multi-linguality’ Working in complex and continuously changing healthcare systems, chaplains, like all professionals, need professional training, including knowledge of and a critical attitude towards the system. Chaplains should be able to explain the specific nature of their work in a common language that is understandable for all people involved in the care system and in wider society. Chaplains should be ‘multilingual’.

1. De noodzaak van meertaligheid K.A.Lyndes, G. Fitchett, N. Berlinger, W. Cadge, J. Misasi, E. Flanagan, A Survey of Chaplain’s Roles in Pediatric Palliative Care: Integral Members of the Team, in Journal of Health Care Chaplaincy, 18 (2012/1-2), 74-93. Pediaters: gebruikten een resultaatsgerichte taal om de bijdrage van de GV te beschrijven (3 outcomes: 1) relieved the spiritual suffering of patients and family, 2) improved family-team communication, and 3) addressed the spiritual needs of the team.) GV: gebruikten een procestaal om hun bijdrage te beschrijven (listening, offering hospitality and empathy, and, most often, being present)

1. De noodzaak van meertaligheid Het vermogen van de GV om andere talen te spreken naast zijn of haar moedertaal of het vermogen om zijn of haar bijdrage zodanig te verwoorden, in functie van de best mogelijke zorg voor de patiënt, dat andere zorgverleners dit begrijpen Pastoraaltheoloog Gerkin: meertaligheid Moedertaal: theologische, religieuze, metaforische taal Transitietaal: taal die overgang kan maken tussen verhaal patiënt en christelijk verhaal Noodzaak om andere talen te kennen: psychologische taal, gevoelstaal, wetenschapstaal, economische taal …

1. De noodzaak van meertaligheid Focusmodel: resultaatsgerichte geestelijke verzorging Discipline for Pastoral Care Giving (Art Lucas) Diagnose én handelen Werkt met outcomes Spirituele dynamiek is gebonden aan pathologie Registratie is belangrijk Voorgedrukt registratieformulier voor beginners Functioneel narratief registreren voor gevorderden

Het focusmodel

Patiënt _______________________________ Afdeling __________________________________ Kamer _______________________________ (Klever) Contact met: 0 Patiënt 0 Familieleden_______________________________________ 0 Beide Datum bezoek: _________________ Uur: ______ Levensbeschouwing: __________________ Contact 0 op aanvraag van ____________________________________________________ 0 op initiatief van de pastor 0 opvolgingscontact: # _____________________________ REDEN PASTORAAL BEZOEK 0 Ondersteuning 0 Angst 0 Zorgpad 0 Protocol 0 Trauma 0 Ondersteuning familie 0 Pre- operatief bezoek 0 Post- operatief bezoek 0 Diagnosemededeling 0 Stopzetten behandeling 0 Naderende dood 0 Overlijden 0 Rituelen/Sacramenten 0 Andere:___________ DIAGNOSE 0 Relaties 0 Zoeken naar hoop 0 Zoeken naar zin/ betekenis 0 Omgaan met levensverandering 0 Herbekijken van toekomst 0 Ethische zorgen 0 Verlies en rouw 0 Zorg om het einde van het leven 0 Geloofsvragen 0 Relatie tussen waarden/geloof en behandeling 0 herschikken/uitklaren van waarden 0 Relatie met het heilige 0 Religieus geloof of praktijk 0 Delen van het levensverhaal 0 Eenzaamheid 0 Andere: _____________________ GEBRUIKTE INTERVENTIES 0 Crisis Interventie 0 Aanwezigheid 0 Actief luisteren 0 Ondersteunende dialoog 0 Inbrengen verhalen/ metaforen /symbolen 0 Gebed/ sacramenten/rituelen 0 Informatie geven 0 Ruimte creëren om te rouwen 0 Informatie over religieuze gebruiken geven aan team 0 Andere:____________________ RESULTATEN PASTORAAL BEZOEK 0 Verminderde angst 0 Voelt zich opgelucht 0 Voelt zich niet alleen 0 Ervoer ondersteunende aanwezigheid 0 Voelt zich gehoord 0 Delen van sterke emoties 0 Relaties benoemd/aangehaald/hersteld 0 Schuldgevoelens besproken 0 Ruimte om te rouwen 0 Voelt zich verbonden met het heilige 0 Hoop herbenoemd/uitgeklaard/versterkt 0 Waarden uitgeklaard 0 Zin/betekenis gevonden /hersteld 0 Spirituele krachtbronnen benoemd 0 Impact van levensverandering benoemd 0 Krachtbronnen aangesproken 0 Meer vertrouwen in behandeling 0 Aandeel in helen/herstel erkend 0 Krachtbronnen voor helen/herstel vrijgemaakt 0 Levensverhaal gedeeld 0 Voelt zich ondersteund in opmaken levensbalans 0 Andere:___________ 0 Bereikt 0 Deels bereikt 0 Niet bereikt ___________________________ PLAN Opvolging: 0 Nee 0 Ja: 0 Dagelijks 0 Om de twee dagen 0 Wekelijks 0 op aanvraag AANBEVELINGEN VOOR HET BEHANDELEND TEAM 0 Ethisch consult 0 Multidisciplinair overleg 0 Overleg met familie 0 Noteren wensen patiënt rond laatste levensfase 0 Bespreken van DNR protocol 0 Ruimte geven voor religieuze praktijken van patiënt/familie 0 Behandeling (diagnose, voorwaarden, behandeling, prognose) (her)bespreken met patiënt/familie PASTOR ___________________________ Personenzoeker # ___________________ °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° Datum doorverwijzing ________________Uur: ________ Duur van contact: ___________ Oproep beantwoord als 0 Prioritair (binnen 15 min) 0 Dringend (zelfde dag) 0 Routine (binnen 48uren) Evaluatie contact tussen pastor en patiënt/familie: (laagst) 0 1 0 2 0 3 0 4 05 (hoogst)

2. De noodzaak tot registratie Draagt bij aan de kwaliteit van zorg voor de patiënt, cliënt of bewoner (multidimensioneel beeld) Manier om bij te dragen tot ‘patient-centered communication’. AMA: ‘Patient-centered communication is respectful of and responsive to a healthcare user’s needs, beliefs, values and preferences.’ JCAHO: The professional chaplain on staff can assist the interdisicplinary team in understanding cultural, spiritual and religious issues that emerge and how they can be integrated into the patients’ plan of care.

2. Noodzaak tot registratie Draagt bij aan ontwikkeling eigen professionaliteit: Invloed op denkproces: wat doe ik hier? Bezinning op en sturing van praktijk Wat is mijn specifieke bijdrage? Onderliggende fundamentele bezorgdheid: Op de kaart willen blijven Aantonen dat GV ook bijdragen aan integrale zorg Wat is dan die bijdrage? Professionaliteit=vermogen om deze te verwoorden Naar beleid en samenwerking: middel om eigen discipline te profileren ten opzichte van andere disciplines

2. Noodzaak tot registratie Kritische stemmen: Registratie situeert zich in de spanningslijnen tussen integratie en vrijplaats. Het is een middel en geen doel op zichzelf Er is een deel van de GV dat niet registreerbaar is Risico voor ambts- of beroepsgeheim Instrument tot externe controle en inspraak?

2. De noodzaak tot registratie GV zijn in het midden van spanningen Chaplain Inside the team representative of a faith Outside the team specialist in spiritual care

3. Vormen van registratie Zoveel vormen van registratie als er GV zijn (opmerkelijk voor ons beroep) – geen consensus Waaier gaande van checklists tot narratieve registratie en alles er tussenin. Elektronisch of schriftelijk

3. Vormen van registratie Criteria om naar vormen te kijken: verhogen kwaliteit van zorg voor patiënt, cliënt of bewoner Verhogen van disciplinaire samenwerking Verhogen van interdisciplinaire samenwerking (integratie)

3. Vormen van registratie Andere criteria: Ethisch en juridisch Ethische en juridische vraagstelling stijgt naar de vorm: voor mezelf – voor mijn collega’s - interdisciplinair

3. Vormen van registratie Voor mezelf Absoluut! Vooral naar chronische patiënten, terugkerende cliënten en bewoners toe Doel: bijhouden van hun verhaal Criteria: Kwaliteit van zorg V Disciplinair Interdisciplinair

3. Vormen van registratie Voor het beleid Transparant maken van activiteiten Numeriek registreren Aanvoelen: dit moet meer zijn Welk kader hiervoor gebruiken? Criteria: Kwaliteit van zorg Disciplinair Interdisciplinair naar integratie V

3. Vormen van registratie DISCIPLINAIR: Voor de collega’s Doel: betere opvolging van patiënten, cliënten of bewoners Vooronderstelt: Gedeelde toegang tot registratie Criteria: Kwaliteit van zorg V Disciplinair V Interdisciplinair

3. Vormen van registratie INTERDISCIPLINAIR: Voor andere zorgverleners Uit zorg voor patiënt, cliënt, bewoner GV zichtbaar maken Bijdrage verwoorden in verstaanbare taal Integratie en professionaliteit Criteria: Kwaliteit van zorg V Disciplinair V Interdisciplinair V

3. Vormen van registratie Pleidooi voor functioneel narratieve interdisciplinaire registratie Functioneel: niet naar inhoud, maar naar handelingen, resultaten en verantwoordelijkheid/aansprakelijkheid Verschil tussen NICE TO KNOW en NEED TO KNOW Narratief: kort en bondig, in volzinnen Interdisciplinair: zichtbaar voor andere disciplines Vervangt mondelinge communicatie niet

4. Kapstokken voor functionele registratie Reden bezoek Aanvraag Verwijzing Selectie pastor Domino

4. Kapstokken voor functionele registratie Korte diagnose Hoe treffen we pt aan en wat willen we hierover doorgeven aan team? Pt bezorgd over sterven tijdens operatie Bewoner uit bezorgdheid over zorg voor echtgenote na zijn dood Familie van pt zegt goed omringd te zijn Pt zegt angstig te zijn rond verloop behandeling

4. Kapstokken voor functionele registratie Interventies pastor Ritueel Gebed Actief luisteren Bemoediging Ondersteuning Aanwezigheid …

Kapstokken voor functionele registrtaie 4 Kapstokken voor functionele registrtaie 4. Kapstokken voor functionele registratie Resultaten Kort beschrijven van impact interventies Patiënt voelt zich opgelucht Patiënt is tevreden Patiënt is minder angstig Patiënt heeft opnieuw zin ontdekt Patiënt voelt zich ondersteund Patiënt heeft sterke emoties kunnen uiten

4. Kapstokken voor functionele registratie Plan – verantwoordelijkheid pastor Vermelden doorverwijzing Opnemen nazorg Opvolgen

VOORBEELD Pt is geagiteerd (onrustig, opgejaagd gedrag) over stervende kamergenote. Pt voelt zich aangesproken verantwoordelijkheid op te nemen in afwezigheid familie en zorgverleners. Pastor bespreekt zin en onzin van verantwoordelijkheid opnemen in leven van pt. Pt is rustiger. Pastor volgt vandaag op.

VOORBEELD Gepland gesprek met pt. Pastor peilt naar proces van zin zoeken, geven en beleven van pt tijdens lange revalidatie. Belangrijkste spirituele coping mechanismen zijn optimistische levenshouding, leren van anderen, geloof om van daaruit goed mens te zijn. Krachtbronnen werden door pastor bevestigd. Pastor registreerde volgende afspraak in weekkalender.

Citaat ‘Narrative windows, where the chaplain writes a succint summary of the encounter, are not for revealing a patient’s confidential information, but to give a general sense of their state of mind. If, for instance, a patient asks a chaplain to help with life review, it’s a signal that the person knows he is dying – important information for the doctor or nurse.’ (Vision 7, January 2008)

Opmerking Pastores uiten verlangen om de verschillende vormen van registratie te combineren Elektronisch: voor mezelf, voor collega’s, voor interdisciplinair team (apart toegankelijk) Schriftelijk: voor mezelf en voor interdisciplinair team Moet handig en bruikbaar zijn (beperkt in tijd) Belangrijk: onderscheid tussen verschillende info-stromen en goede samenwerking IT persoon

5. Perspectief van voorziening Tot nu toe vanuit perspectief van de pastor, maar er is ook perspectief voorziening Gedeeld beroepsgeheim Transparantie Aantonen meerwaarde

5. Perspectief vanuit verzorgende Verzorgende doet (basis)deel van spirituele diagnostiek Voordeel: aanwakkeren van spirituele competenties andere zorgverleners – integratie vanuit ander perspectief Nadeel: investering Opkomend onderzoek en Angelsaksische literatuur, bijvoorbeeld in kader van elektronisch Patient Needs Assessment

5. Diversiteit in registratie Een heel aantal modellen op de markt: 95 % bevat narratieve ruimte- ‘je kunt niet tellen zonder te vertellen’

Besluit Opzetten nieuwe registratie: Bezint eer ge begint (waarom) Rekening houden met wat er al is (aansluiting) Keep it simple and small Werken met weerstanden Rationele aanpak Stap voor stap Training en bekendmaking

Besluit Manier om professionaliteit te verhogen door gebruik van taal Een grotere uitdaging dan registreren van medicatie of polsslag Een weg tot bijdragen aan kwaliteit van zorg op zichtbare wijze Integratie door elektronisch of papieren spoor dat zorgt voor herkenning en doorverwijzen Manier om professionaliteit te verhogen door gebruik van taal

Besluit Een deel van de GV blijft onbenoembaar, een deel is benoembaar. Waarde van het benoembare= spoort aan tot erkenning, verwijzingen, betere kwaliteit van zorg Controle mechanisme voor GV zelf

Besluit Voedingsbodem voor leren over een hele groep: ordening – communicatie – predictie. Vanuit ervaringskennis interventies ontwikkelen. Belangrijk voor de toekomst van het beroep

Uitdagingen in Vlaanderen De spanning met het beroepsgeheim en de vrijplaats De GV als outsider: Moeite om toegang te krijgen tot elektronisch patiëntendossier De GV als insider: Moeite om af te lijnen wat we nu juist willen in het elektronisch patiëntendossier