Kustvormen

VANCOUVER ISLAND

Inleiding Het hanteren van correcte geografische terminologie voor het benoemen van kustvormen gebeurt niet altijd even consequent. Vaak zijn benamingen afhankelijk van de plaats en het taalgebruik van dat land. Vooral begrippen die naar inhammen verwijzen worden in het Engels wel eens door elkaar gebruilkt, wat tot verwarring kan leiden. Soms wordt een fjord een kanaal of ook wel ‘sound’ genoemd zoals b.v. de Milford Sound in Nieuw Zeeland of stelt men het begrip ‘estuarium’ gelijk aan een ‘baai’ of ‘lagune’. Graag enige verduidelijking. In deze presentatie worden kort de meest voorkomende kustvormen aan de hand van een luchtfoto benoemd. In de presentatie ’Kustvormen I: Noordzee’ worden de meest voorkomende kustvormen die langsheen de Noordzee voorkomen besproken. Deze 2 delen zijn complementair aan elkaar. In de PowerPoints ‘Kustvorming: zandige kusten’ en ‘Kustvorming:rotskusten’ wordt de vorming van bepaalde kusttypes toegelicht.

Inhoud 1. Fjord 2. Ria 3. Lagune 4. Barrièrerif 5. Atol 6. Natuurlijk eiland 7. Artificieel eiland 8. Archipel 9. Schiereiland 10. Delta 11. Baai 12. Kaap 13. Isthmus

1. FJORD KENMERKEN inham in een bergachtige kust, gekenmerkt door steile wanden die door gletsjerwerking zijn uitgesleten. Het zijn vaak U-vormige dalen. VOORBEELD Noorse fjorden

2. RIA KENMERKEN langerekte vallei door de zee overstroomd na een zeespiegelstijging. De diepte neemt af landinwaarts. De wanden lopen verder onder het zeeniveau tot de bodem van de vallei. verschilt weinig van fjord VOORBEELD Vigo in Spanje Bron: Codrington, Stephen. Planet Geography 3rd Edition (2005) Port Hacking, in the southern suburbs of Sydney (Australia)

3. LAGUNE KENMERKEN toegegroeide deel van de zee, afgesloten door een zandbank, een schoorwal of barrière eilanden (zandige afzetting, door golfwerking tot boven het zeeniveau opgebouwd) langsheen kusten met kleine getijdeverschillen VOORBEELD Mosquito lagoon in Florida http://www.rpdc.tas.gov.au/soer/image/529/cem_habitat/p-est_southport-lagoon-m.jpg

4. BARRIERERIF KENMERKEN door koralen gevormd barrière eiland (koraalpoliepen die kalk produceren en zo rif bouwen) VOORBEELD Great Barrier Reef in Queensland, Australië http://outreach.eos.nasa.gov/posters/gbr/hi/great_barrier_reef_hi.jpg http://www.the-great-barrier-reef-experience.com/image-files/great-barrier-reef.jpg

5. ATOL KENMERKEN koraaleiland in de vorm van een ring, zijnde de overblijfselen van een rif dat eens rond een vulkanisch eiland lag. VOORBEELD Stille Oceaan Stephan Dassow http://www.kennislink.nl/upload/105855_962_1070474694020-atol.jpg

6. NATUURLIJK EILAND KENMERKEN een land omgeven door water -kleiner dan een continent -groter dan rots continentaal of oceanisch VOORBEELD IJsland Bron:NASA Visible Earth http://veimages.gsfc.nasa.gov/6605/Iceland.A2004028.1355.500m.jpg

7. ARTIFICIEEL EILAND KENMERKEN door middel van zandopspuitingen creëren baggerfirma’s kunstmatige eilanden VOORBEELD the Palm in Verenigde Arabische Emiraten The World in Dubai Bron: Google Maps http://guide.theemiratesnetwork.com

The Lesser Sunda Islands, Indonesia 8. ARCHIPEL KENMERKEN groep eilanden VOORBEELD Fuji-eilanden Credit Jeff Schmaltz, MODIS Rapid Response Team, NASA/GSFC http://visibleearth.nasa.gov/view_rec.php?id=5819 The Lesser Sunda Islands, Indonesia

9. SCHIEREILAND KENMERKEN een stuk land dat slechts aan één zijde aan land verbonden is en aan drie zijden door water omringd. VOORBEELD Koreaans schiereiland Bron: NASA Visible Earth http://veimages.gsfc.nasa.gov/301/MODIS1000103_md.jpg

10. DELTA KENMERKEN Een vertakte riviermonding waarbij door verstopping van de rivierloop de rivier telkens een nieuwe weg naar zee zoekt. De benedenloop splitst zich op in rivierarmen wanneer er geen sterke getijstromen zijn die het materiaal naar zee afvoeren. VOORBEELD Delta van Zeeland (NL) Bron:NASA Visible Earth

11. KAAP KENMERKEN een in zee uitstekend kustgedeelte dat het uiterste punt van een gebergte vormt. Een kaap heeft doorgaans invloed op de stromingen, wat voor de scheepvaart bepaalde moeilijkheden met zich meebrengt VOORBEELD Kaap de Goede Hoop Bron: NASA Visible Earth

12. BAAI KENMERKEN een inham van de zee landinwaarts. vaak natuurlijke havens VOORBEELD Acapulco Bay in Mexico http://virtualglobetrotting.com/category/natural/bays/

13. ISTMUS KENMERKEN of landengte Nauwe strook land met water langs twee zijden die twee grote landsdelen met elkaar verbindt VOORBEELD Istmus van Corinthië met kanaal http://www.theodora.com/wfb/photos/greece/isthmus_of_korynth_greece_ert.jpg