De groene wijkanalyse: wijken, mensen, groen

Afgelopen decennium Toenemend deel bevolking leeft in steden. Veel groen (volkstuinen, sportvelden) naar de rand van de stad. Versterkt door herstructurering: sloop en nieuwbouw. Compacte stad nodig voor voorzieningen.

Maatschappelijke gevolgen Steeds minder kinderen in aanraking met groen en profiteren van voordelen groen. Nu en in de toekomst. Steeds minder mensen kennis van platteland en voedselproductie. Consequenties voor gezondheid (obesitas). Consequenties voor toekomstig draagvlak groen (natuur, duurzaamheid).

Steeds meer kennis over waarde groen Zuivert de lucht, bergt en zuivert water. Brengt mensen bij elkaar. Mensen voelen zich veiliger in groene wijken Maakt de stad (woningen) meer waard. Verbindt stad en platteland.

En…. groen en gezondheid Stimuleren van bewegen Bevorderen van sociale contacten Herstel van stress en aandachtsvermoeidheid Ontwikkeling van kinderen Zingeving Verbetering van microklimaat

Ontwikkelingen in wijken (enerzijds) Sluiten van voorzieningen (bibliotheek, buurthuis, zorg). Bezuinigingen op onderhoud en beheer Herstructurering stagneert Lege plekken in de wijk

Ontwikkelingen in de wijk (anderzijds) Gemeente laat los en maakt mogelijk (participatiemakelaar, lege plekken atlas) Burgers nemen zelf initiatieven in de buurt Lege plekken in de wijk door burgers opgevuld Samenwerking (gezamenlijk gebruik van de nog aanwezige voorzieningen). Nieuwe formules: onzeker en dynamisch

Pauzelandschap

Praktijkvoorbeelden (1) Generatietuinen / zorgtuinen Beleeftuinen (v.b. Slatuinen Amsterdam) Groene schoolpleinen Adoptiegroen Postzegelparkjes IVN en beheer in Zoetermeer

Praktijkvoorbeelden (2) Ruiltuinen Buurtmoestuinen en voedselbank Herstructurering en tijdelijke inrichting sloopgebieden Stadslandbouw / moestuin bij de boer Utregts lekkers (streekproducten)

Groen, wijk en burgerinitiatieven Wat valt op Grote variatie aan initiatieven Spelen in op maatschappelijke trends (gezondheid, vergrijzing, draagvlak natuur, armoede, kostenbesparing, sociale cohesie en veiligheid). Sluit aan bij fysieke kansen en mogelijkheden van een wijk. Sluit aan bij groepen en leefstijlen van bewoners in de wijk 11

Groen, wijk en burgerinitiatieven Fondsen spelen daarop in (fonds 1818) Bedrijven: maatschappelijke verantwoord ondernemen (MVO). Overheid geen initiatiefnemer, soms afwezig, soms deelnemer/facilitator. Ook welzijnsinstellingen, professionals en zzp’ers sluiten hierop aan (wijktuinman).

Op verschillende manieren kijken naar groen in wijken

Workshop 3 De groene wijkanalyse Radia Elgarbi van Remake en Chris Veldhuijsen van Ecokids

Kijken naar je wijk voor groene buurtinitiatieven Wijkwandelingen: Alleen, met collega's, partners uit de wijk en met bewoners. Gespreken aan gaan in de wijk: Nodig mensen uit, ga bij ze langs, zoek aansluiting bij de wijk

Wijkwandelingen, waar moet je opletten: 1. Identiteit Kijk vanuit de potentie van de wijk: Wat zijn de kwaliteiten. Wat zijn de knelpunten.

Wijkwandelingen, waar moet je opletten: 2. Toegankelijkheid Kijk naar hoe de routes lopen in een wijk. Welke gebieden worden benut en welke niet. Neerbosch-Oost, Nijmegen

Wijkwandelingen, waar moet je opletten: 3. Gebruik Kijk naar hoe soort activiteiten. Door wie welke groepen, jong, oude, vrouwen etc. Op welke momenten: overdag, weekenden, seizoenen, na school etc..

Wijkwandelingen, waar moet je opletten: 4. Beheer Pluimstraat Enschede ,speelplein en het groen wordt beheerd bewoners en gemeente ( Kijk naar hoe het beheer geregeld is. Door welke partijen wordt dit gedaan.

Wijkwandelingen, waar moet je opletten: 5. Eigendom Nieuw Leyden, de straat is van de gemeente Leiden. Inrichting en beheer door bewoners. Kijk naar wie de eigenaar is. Is de eigenaar betrokken bij wijk?

Voorbeelden van groene wijkinitiatieven Bikkershof Utrecht: binnenstedelijke tuin. Moestuintjes, dieren weide, vijver. De grond is van de gemeente Utrecht. Beheer door bewoners. Veel sociale en culturele activiteiten. Samenwerking met de wijk.

Voorbeelden van groene wijkinitiatieven Zwemsteiger Vrijburcht in Amsterdam. Voor iedereen uit de wijk. De grond is van de gemeente. De steiger is van de stichting Vrijbrucht/bewoners

Voorbeelden van groene wijkinitiatieven Community garden NY De grond is in bruikleen gegeven aan de bewoners. Een oase in de stad

Wat kan je doen (zelf) Maak een eigen wijk-kansen-kaart. Selecteer veelbelovende plekken Hoe worden deze op verschillende momenten door de week, jaar gebruikt. Bevraag mensen op straat hierover Bekijk gemeentelijke wijkplannen. Zijn er actieve wijk- en bewonersorganisaties

Wat kan je doen (samen) Sluit aan bij bestaande bewonerinitiatieven Maak samen een wijk-kansen-kaart Voordeel: Meer ideeën, opvattingen over de locatie Idem over wat je er mee zou kunnen doen Draagvlak voor realisatie Organiseer ontwerp/idee sessies Zoek samen naar verschillende financiële bronnen

Partners in de wijk Gemeente, wijkbureau, Corporatie, eigenaar voorzieningen Politie, wijkagent Scholen Bewoners (organisaties) Vrijwilligersorganisaties Wijkeconomie: winkels, zzp’ers

Gebruik nuttig materiaal Stress : Kleinschalig: hofjes, binnentuin, buurtuin, bomenlaan, moestuin Bewegen : Dichtbij woning met mogelijkheid tot bewegen: parken, speelweides, volkstuinen Sociale contacten : Groen met ontmoetingsmogelijkheden en/of waar activiteiten georganiseerd kunnen worden Ontwikkeling kinderen : Avontuurlijke groene speelruimtes, groene schoolpleinen, kinderboerderijen, speelbos Zingeving : Kleine ‘stille’ groenplekjes zoals hofjes, binnentuinen, moestuinen en buurttuinen. Microklimaat : Alle soorten groen van kleinschalig (daktuinen, binnentuinen, geveltuinen) naar grootschalig (parken, bomenlanen, groenstroken)