SAMEN ONDERWEG NAAR EEN GROENER OPENBAAR VERVOER Het Commissievoorstel COM(2007)817 : de visie van VVM De Lijn

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer SITUERING –Algemene strategie EU “Green Procurement” –Behalen Europese luchtkwaliteitsnormen RL 1996/62/EG en 1999/30/EG vergemakkelijken –Embryonale markt “schone” voertuigen creëren –Voorbeeldfunctie overheidsbedrijven –Markt overheidsaankopen vertegenwoordigt 16% van Europees BNP

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer VOORGESCHIEDENIS –Eerste ontwerprichtlijn “schone voertuigen” dateert reeds van 21 december 2005 –Verplichte aankoop van minimaal 25% “schone” voertuigen –Definitie “milieuvriendelijk” niet technologieneutraal –Meerwaarde EEV-normen tov Euro-emissienormen gering - Toepassing beperkt tot zware voertuigen

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer VOORGESCHIEDENIS (2) –Zware kritiek op eerste voorstel tot RL in het Europees Parlement –EP steunt globale doelstelling maar wil inclusie van CO2- reductietargets, energie-efficiëntiecriteria en verruiming toepassingsgebied naar uitgebreider gamma voertuigen – EP vraagt technologieneutrale aanpak –Weggestemd in Milieucommissie 21/06/2006

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer GENESIS VAN HET NIEUWE VOORSTEL –Uitgebreide consultatie stakeholders (busfabrikanten, UITP, OV-operatoren, organiserende en aanbestedende overheden) –Nieuwe ontwerprichtlijn COM(2007)817 aangenomen door College Europese Commissarissen op 19 december 2007 –EP: Verslaggever Jorgensen comm ENVI

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer KERNPUNTEN NIEUWE ONTWERPREGLEMENTERING –Offerteprijs te baseren op LEVENSCYCLUSKOST –Internalisering externe kosten (brandstofverbruik, CO2- emissies, koolwaterstoffen, fijn stof) –Technologieneutraal door conversie naar energie-inhoud (uitgedrukt in Mega-Joule) –Levenscyclus bus gestandaardiseerd = km (M2/M3) –Uniforme monetarisering externe milieukosten –Toepassingsgebied niet alleen aanbestedende overheden in de zin van RL 2004/17 en 2004/18 (in België wetten van 15 en 16 juni houdende omzetting van Europese overheidsopdrachtenrichtlijnen, maar ook commerciële operatoren die onder vergunning werken (bv. Eurolines)

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer Opbouw van LCK-gebaseerde offerteprijs –Becijferd voorbeeld: –Aankoopprijs= euro –Brandstofkost (LCK)= euro –Uitstoot CO2= euro –Uitstoot NOx = euro –Uitstoot non-methaan koolwaterstoffen= euro –Fijn stof (PM 10/PM 2,5) = euro –TOTALE OFFERTEPRIJS = euro

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer Opbouw van LCK-gebaseerde offerteprijs –Aankoopprijs vertegenwoordigt nog maar ¼ van de totale LCK- offerteprijs! –Brandstofverbruik = 50% offerteprijs! –Zeer lage kost uitstoot fijn stof –Offerteprijs is “virtuele” prijs in gunningsprocedure: operator moet nog steeds aankoopprijs onmiddellijk betalen –Welke meerkost (10% ??) –Wat bij leasing ?

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer STANDPUNT VVM DE LIJN –Ondersteunen voluit achterliggende filosofie internalisering externe milieukosten –Geen categorieke verwerping maar wel “constructieve amendering” Commissievoorstel –Toevoegen van extra gunningcriteria (bv. onderhoudsfrequentie) moet mogelijk blijven –Inschatting kostenverhogend effect voor operatoren en overheden (administratieve kosten, oprichting onafhankelijke controle-instanties, verhoogde aankoopprijs bussen, rechtszaken) –Modal shift-beleid blijft belangrijker dan “green procurement”

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer KNELPUNTEN –Methodologie berekening offerteprijs moet aanzienlijk verfijnd worden –Niet technologieneutraal (uitstoot CH4 bij aardgasbussen niet in rekening gebracht) –Externe kost Geluidsproductie niet meegerekend –Onderschatting kost (volksgezondheid) uitstoot fijn stof –Geen gedifferentieerde behandeling PM 10/ PM 2,5: aandeel van de transportsector in productie van PM 2,5 is beduidend groter –Geen differentiëring op basis van regionale luchtkwaliteit (fijn stofproblematiek acuter in Vlaanderen en Ruhrgebied)

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer KNELPUNTEN (2) –Basisgegevens meegedeeld door busfabrikant via Europese homologatieprocedure, geen verificatie door operator –Wat met tweedehandsbussen, aangekocht door subcontractors? –Verduidelijking toepassingsveld –Welke sanctie voor aankopers die gunning louter op basis van netto aankoopprijs organiseren? –Welke sanctie voor busfabrikanten die offerteprijs drukken door “geflatteerde” technische gegevens (bv. onderschatting brandstofverbruik) ?

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer KNELPUNTEN (3) –Kostenverhogend effect op aankoopprijs niet volledig geneutraliseerd door verminderd brandstofverbruik –Productiekost (CO2 -uitstoot) van waterstofcellen niet meegerekend –Geringe onderschatting brandstofverbruik heeft enorme impact op offerteprijs –Recycleerbaarheid afgeschreven bus geen criterium in LCK- offerteprijs –Gevaar voor toename gerechtelijke procedures

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer KNELPUNTEN (4) –Waarom moet alleen overheid opdraaien voor verhoogde kosten/ wat met inspanningen privésector ? –Inschatting Levenscycluskost ( km) bij nieuwe “experimentele” technologieën (bv. hybride bussen) verre van eenvoudig –Juridische basis voor verruimen overheidsopdrachtenwetgeving naar aankopen door privé-bedrijven lijkt erg wankel

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer STANDPUNT UITP –UITP EC verwerpt COM(2007)817 –Welke milieuinspanningen doet sector privéauto’s??? –Compensatie verhoogde kosten operators –Liever verdere aanscherping Euro-emissienormen –Welke aanpak aankoop tweedehandsvoertuigen? –SORT reële testcyclus ipv theoretische homologatieprocedure –Alleen voor autobussen, niet voor speciale, utilitaire voertuigen of personenwagens –Alleen voor aankopen grote volumes, niet voor beperkte series –Modal shift grotere prioriteit dan “green procurement”

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer Dossieropvolging bij VVM De Lijn –Via UITP Tender Structure working group, High Level Group Bus (busfabrikanten, opdrachtgevende overheden en OV- operatoren) –Via CEEP transportcomité –Via VLEVA Vlaams-Europees Verbindingsagentschap –Gevalideerd standpunt Beleidsdomein Mobiliteit/ Briefen Federale vertegenwoordigers in de Raad –Lobbying bij EP-verslaggever Jorgensen (commissie ENVI) –Verder overleg met Vlaamse Milieumaatschappij VMM, vooral m.b.t. fijn stof problematiek

G:\Onderzoek\Europa\Europese rugzak\PP-presentatiesSamen onderweg naar een groener openbaar vervoer NOG VRAGEN ?? Ik zal ze graag beantwoorden ! Contact: PAUL ARENTS European Affairs Officer VVM De Lijn Tel