Statistiek voor Historici Hulpvak GB2HVST / G2HV09A Dr. L.J. Touwen College 9

Negende college: Steekproeven Cliometrie Overzicht

Overzicht Meetniveaus, grafieken Centrale tendentie en spreiding Frequentieverdelingen Indexcijfers Tijdreeksen (trends, fluctuaties) Correlatie en regressie Steekproeven Cliometrie en historische toepassingen

INLEVEROPDRACHTEN 1. Tabel: IJzergieterijen en stoomfabrieken 2. Grafiek: metrisch/logaritmisch: invoer van Engeland in de periode 1820-1897 3. Grafiek: metrisch/logaritmisch Rogge en Gerst te Antwerpen 1436-1450  4. Indexcijfer: Amsterdamse stapelmarkt 1660-1674: wijn, ijzer, zout 5. Trend (voortschrijdend gemiddelde): Leidse lakenindustrie, 1651-1670  6. Correlatie: Bevolkingsgroei en industrialisatie in 8 Europese landen rond 1900

Steekproeven Betrouwbaarheid= steekproef vergelijken met andere (mogelijke) steekproeven? Nauwkeurigheid= uitspraken n.a.v. steekproef conform de werkelijke populatiekenmerken?

Steekproeven Betrouwbaarheid (confidence) Nauwkeurigheid (accuracy) ‘Vage uitspraken zijn eerder waar!’ ‘Hoe preciezer je prognose, hoe groter de kans dat je naast het waarde voor de gehele populatie zit!’

Voorbeelden. 95% betrouwbaar, 5% foutmarge Voorbeelden * 95% betrouwbaar, 5% foutmarge? Steekproef van (maximaal) 1536 trekken, als je gemiddelde en standaardafwijking niet kent. (http://www.let.leidenuniv.nl/history/res/stat/html/les8.html#betro) * Kindertallen * Zwangerschappen * Verkiezingen

OEFENVRAAG: Hoe hangen betrouwbaarheid, nauwkeurigheid en steekproefgrootte met elkaar samen? Een grotere nauwkeurigheid levert bij gelijkblijvende steekproefgrootte ook een hogere betrouwbaarheid op. Een gelijke nauwkeurigheid leidt bij een kleinere steekproefomvang tot een hogere betrouwbaarheid. Een grotere steekproef levert een hogere nauwkeurigheid op, maar niet noodzakelijk een hogere betrouwbaarheid. Bij een grotere steekproef kun je zowel een hogere nauwkeurigheid als een lagere betrouwbaarheid krijgen.

Antwoord A en B zijn fout C en D zijn juist, het gaat om de eisen die je stelt.

Steekproeven in de geschiedenis Heel belangrijk: zorg dat je trekking zo representatief mogelijk is! De steefproefmethode moet verantwoord worden! In de praktijk vervangt de historicus de criteria ‘nauwkeurigheid’ en ‘betrouwbaarheid’ door een genuanceerd en beargumenteerd betoog op grond van meer en minder represenatieve gegevens (vooral waar het om kwalitatieve data gaat).

Steekproeven in de geschiedenis HINT Zorg dat je uitgever op de flap kan zetten: “Deze studie schetst een uitmuntend beeld van het leven in ….” Dan is het minder belangrijk of dat een nauwkeurig of betrouwbaar beeld in statistische zin is. Bij een anekdotisch betoog kunnen sommige kenmerken (variabelen) representatieve patronen weergeven (bijvoorbeeld gedrag, omgangsvormen, macht) en andere juist individuele, niet te generaliseren aspecten (bijvoorbeeld inkomen, loopbaan, ziekte). De scheidslijn is hiertussen moeilijk te trekken.

Excel Random numbers met RAND en RANDBETWEEN Naast de functies kun je ook gebruiken de wizards onder het menu Tools / Data Analysis: Regression Sampling

Cliometrie Toepassingen van statistiek variëren van eenvoudige beschrijvende statistiek (doet bijna iedereen) tot moeilijke econometrische modellen (‘New Economic History’) Instituties en cultuur: het model alleen schiet tekort

De revolutie die in haar eigen staart beet (J.W. Drukker) path dependency institutions transaction costs embeddedness

Het onontkenbare nut van statistiek: Aangeven welke theorieën NIET waar zijn Ontdekken welke verbanden in elk geval NIET bestaan Het ordenen en in kaart brengen van grote hoeveelheden gegevens

Extra oefenpracticum Vrijdag 28 november 13.00 uur in zaal 1175-126a

Responsiecollege Vragen stellen Antwoorden opdrachten bespreken (tentamenstof!) Woensdag 14 januari 2004, 13.00-15.00 uur ZAAL 1175-148 TEVENS DEADLINE OPDRACHTEN INLEVEREN ( MAG OOK EERDER!)

Tentamen 21 januari 2004 13.00-15.00 uur ZAAL 1174-004 [Geen calculator nodig]

Tentamenstof Boek Collegeaantekeningen (PPT op website!) Basistechnieken Excel NB: Website theorie alleen waar van toepassing Gebruik excelinstructies zoals aangegeven Er staan oefententamens op de website

Voor doctoraalstudenten geldt: Drs: 2,9 ects BA: 4 ects Voor doctoraalstudenten geldt: Hoofdstuk 7 (steekproeven) vervalt Eén tentamenvraag minder óf: 1,1 ects in de vrije keuzeruimte