De Staten-Generaal van Brussel of de geschiedenis van een (voorlopige) mislukking

De Staten-Generaal van Brussel • Ontstaansreden van het netwerk “Il faut faire bouger les lignes (We moeten veranderingen aanwakkeren)” (François Mitterrand) « Misschien zeggen we binnen twintig jaar ook dat de Staten- generaal van Brussel die plaatsvonden van oktober 2008 tot april 2009 een scharniermoment zijn geweest in de geschiedenis van ons Stadsgewest »

De Staten-Generaal van Brussel • Organisatiestructuur Voorafgaande initiatieven – Oproep aan de Brusselaars (Aula Magna, bruxsel forum*, Manifesto) – Platform van de civiele maatschappij (Aula Magna, BECI, BRAL, Brussels Kunstenoverleg, bruxsel forum*, ACV- CSC, ABVV-FGTB, Inter- Environnement Bruxelles, Manifesto en Réseau des Arts à Bruxelles) – En de drie specifiek Brusselse universiteiten Lichte ad hoc struktuur

De Staten-Generaal van Brussel • Dynamiek van het netwerk : het proces (I) Het proces, afgebakend in de tijd, werd gestructureerd in drie stappen met een zeer verschillend karakter. De eerste stap was een ongeziene inspanning van synthese van onderzoek over Brussel via een interdisciplinaire en interuniversitaire benadering. De ULB, de VUB, de Facultés universitaires Saint-Louis – met het elektronische tijdschrift Brussels Studies dat op efficiënte wijze als relais dient – hebben op zeer korte termijn verschillende synthesenota’s uitgebracht, die alle kennis en discussiepunten samenvatten rond 6 thematieken die essentieel zijn voor Brussel

De Staten-Generaal van Brussel • Dynamiek van het netwerk : het proces (II) De tweede stap bestond erin het woord te geven aan de civiele maatschappij tijdens publieke debatten (zestien in totaal en twee verslag- en synthesesessies). Deze debatten werden georganiseerd rond de synthesenota’s van de onderzoekers tijdens acht maandagavonden, met steeds twee debatten per avond. Ze vonden plaats op culturele of onderwijsplaatsen van de stad.

De Staten-Generaal van Brussel • Dynamiek van het netwerk : het proces (III) De derde stap zal enkel de leden van het platform van de civiele maatschappij (Aula Magna, BECI, BRAL, Brussels Kunstenoverleg, bruxsel forum*, ACV- CSC, ABVV-FGTB, Inter- Environnement Bruxelles, Manifesto en Réseau des Arts à Bruxelles) en van de drie universiteiten betreffen. Het zal er voor hen om gaan zich meester te maken van de vaststellingen, problematieken en reflectiepistes die uit de wetenschappelijke stand van zaken en uit de inhoud van de burgerdebatten naar voren gekomen zijn, en om daar voor zichzelf besluiten uit te trekken.

De Staten-Generaal van Brussel • Dynamiek van het netwerk : de methode « De gevolgde methode bestond erin te trachten een consensus (op basis van een debat waarin de deelnemers zich vrij engageerden en verzekerd werden gelijkwaardig gehoord te worden) te bereiken over een maximum van onderwerpen, dat wil zeggen een lijst van onze overeenkomstige punten op te stellen. Deze moesten gebaseerd worden op rationele argumenten, die als dusdanig erkend werden door allen, zonder daarbij het optekenen van onze meningsverschillen te verzaken »

De Staten-Generaal van Brussel • Impact van het netwerk – 100 onderzoekers produceerden 16 synthesenota’s die gedurende de eerste drie maanden keer gedownload geweest zijn – Meer dan belangstellenden woonden de 16 discussieavonden bij – Twee synthesedagen trokken 350 participanten aan – De slotsessie vergaderde 700 toeschouwers en alle Brusselse politici/ae – Weinig persartikels vooral aan Vlaamse kant

De Staten-Generaal van Brussel • De relatie met de overheid – In het begin: nieuwsgierigheid aan de kant van de politiek en terughoudendheid aan de kant van de SGB – Slotsessie: bereidwilligheid, amusement maar ook verontwaardiging bij de interpellatie van de politiek door de SGB – Bij het schrijven van het regeerakkoord: afstand van de politiek tov de resultaten van de SGB en weigering van de herkenning van het Platform als gesprekspartner – Later: beperkte herkenning van het proces als legitiem en verzwijging van de rol van de leiders, doch beroep gedaan op partiele resultaten

De Staten-Generaal van Brussel • Resultaten (I) « Bepaalde resultaten zijn onmiddellijk zichtbaar. Zo kenden veel acteurs rond de tafel elkaar niet. Het eenvoudige feit het bestaan van de andere, zijn bezorgdheden, zijn manier van denken en handelen te ontdekken, was een verrijking voor elk, maar ook een opmerkelijke winst voor de burgergemeenschap. In een stad bezit iedereen tenslotte slechts een deel van de stedelijke waarheid. Dit feit beseffen en erkennen is een garantie voor een meer harmonieus ‘samen-leven’ en kan elke organisatie helpen bij het zichzelf in vraag stellen »

De Staten-Generaal van Brussel • Resultaten (II) « De Staten-generaal hebben vervolgens een serie van problematieken naar de voorgrond gebracht die tot nu weinig of niet aangekaart waren of niet voldoende gemotiveerd waren wat betreft hun oorzaken en hun gevolgen : de verwachte demografische boom, de relatie tussen de gemeenten en het Gewest, de kwestie van de meertaligheid, de internationalisering ‘van bovenaf en van onderuit’ die wenselijk is voor de verschillende Brusselse bevolkingsgroepen »

De Staten-Generaal van Brussel • Resultaten (III) « Ze hebben ook enkele belangrijke uitdagingen duidelijk afgetekend waarvan de leden van het platform zich alleen of door zich te verenigen zullen moeten meester maken doorheen projecten die eerder op actie dan op reflectie gericht zijn : jeugd, meertalig onderwijs, Europese integratie, interculturele dialoog… »

De Staten-Generaal van Brussel • Resultaten (IV) « Dezelfde Staten-Generaal hebben ook een licht geworpen op de grenzen aan de diversiteit van de deelnemers – weinig Europese burgers en ook zeer weinig burgers afkomstig uit de volksimmigratie – en op de dienovereenkomstige dringendheid deze gemeenschappen wel te bereiken in de toekomst »

De Staten-Generaal van Brussel « We tend to overestimate the changes one year from now and we tend to underestimate the changes ten years from now » (Bill Gates)