Workplace Drugtesting Dr. L.J. Mostert Delta Psychiatrisch Ziekenhuis Poortugaal DeltaLaboratorium

Onderwerpen •Definitie Workplace Drug Testing (WPDT) •Historie •Waarom Workplace Drug Testing •Richtlijnen •Teststrategieën •Invoering van een WPDT programma •WPDT in Europa •Praktijk van monstername - rapportage •Conclusies

Definitie WPDT Het controleren van werknemers op gebruik van drugs.

WPDT Niet algemeen geaccepteerd •binnen bedrijven •maatschappelijk Dit i.t.t. de controle op alcohol die wel algemeen wordt geaccepteerd.

Workplace Drug Testing De oorsprong van Workplace Drug Testing ligt in de USA

•Constateren druggebruik in de US Army tijdens de Vietnam oorlog •Stijging druggebruik onder jongeren in de jaren ‘70 •Ontwikkeling van immunoassays (RIA, EMIT) •1980 US Army Survey, 47% druggebruik militairen tussen jaar •1981 USS Nimitz, vliegtuigcrash, 14 doden (marihuana gebruik) •1986 President Reagan, Exec. Order 12564, Drug Free Federal Workplace •1987 treinongeluk Maryland 16 doden + milj. Schade •jaren ‘80 industrie begint met WPDT programma’s Historie

Redenen voor WPDT •Veiligheid •Productiviteit •Ziekteverzuim •Verplicht opgelegd (Drug Free Workplace)

Veiligheid •Veiligheidsaspecten spelen een belangrijke rol bij de invoering en acceptatie van WPDT programma’s. •Ongelukken t.g.v. druggebruik blijven lang in de herinnering. •Werknemers leveren een deel van hun privacy in, in ruil voor “meer” veiligheid op de werkplek

Veiligheid Argumenten voor: •3-4 x meer ongelukken op het werk bij druggebruikers dan bij niet-druggebruikers •5 x hogere kans op verwondingen tijdens het werk •47% van de verwondingen veroorzaakt door alcohol Argumenten tegen: •Nauwelijks gecontroleerde effectiviteits- studies gedaan

Echter!! In (zeldzame) studies van fatale en niet fatale bedrijfsongevallen wordt nauwelijks/geen verband aangetoond tussen druggebruik en ongeval. Er is wel een verband aangetoond tussen alcoholgebruik en bedrijfsongevallen in de transportsector (zwaar vervoer). Het verband met druggebruik is onduidelijk.

Productiviteit •Reden van productiviteit spreekt maatschappelijk veel minder aan dan de veiligheidsaspecten •Deze reden is echter voor het management van bedrijven en de overheid van bijzonder belang •Kosten alcohol en druggebruik in bedrijven worden geschat (1990) op 30 miljard US$ per jaar

Echter!! •Zeer zwakke aanwijzingen voor gebruik van drugs (marihuana, cocaine) en verminderde productiviteit •Er zijn tegenstrijdige studies die de relatie m.b.t. druggebruik en hogere medische kosten

Ziekteverzuim •Werknemers met druggebruik verzuimen 16x meer dan werknemers die niet gebruiken ($ 30 miljard/jaar) (J.D. Quayle, Am. Psychologist 38, 1983, )

Echter!! In de enkele studies die zijn uitgevoerd is er wel verband aangetoond tussen druggebruik en afwezigheid maar geen verband tussen druggebruik en slechte prestatie.

Verplicht Programma •Executive Order 12564, 1986 (Reagan) •Drug Free Workplace Act, 1988 •Dept. Of Transport (DOT) 1990 •Omnibus Transportation Employee Testing Act Sommige bedrijven zijn verplicht om een workplace drugtesting programma uit te voeren

Laboratorium Richtlijnen •SAMHSA (NIDA) 1988/1994 •Dept. of Transport (US)1989 •Australian Standard (AS )1995 •Swiss guidelines1996 ( •EU recommendations1997 (Annals of Clin. Biochem. 34, , 1997) •UK guidelines ( •EU guidelines (in preparation)2001

Teststrategie •Bij aanstelling (pre-employment testing) •Na een ongeluk (for cause testing) •Bij verdenking (reasonable suspicion testing) •Random testing •Na behandeling en afwezigheid (return to duty testing) •Gedurende behandeling (follow-up testing)

Teststrategie •84% van de bedrijven die een WPDT programma hebben controleert bij aanstelling (pre-employment testing) •64% controleert werknemers die in dienst zijn

Invoering WPDT programma Een WPDT programma kan worden ingevoerd als er een duidelijke doel is dat gericht is op: •veiligheid •gezondheid •productiviteit •behandeling van werknemers met een drugs/alcohol probleem

Invoering WPDT programma Problemen onstaan wanneer: •WPDT programma’s eenzijdig worden ingevoerd zonder medewerking van werknemers en management •Als WPDT geen deel uit maakt van een breder programma dat drugs- & alcoholgebruik op de werkvloer wil beperken •Het doel alleen het aantonen van illegaal druggebruik is en niet disfunctioneren a.g.v. drugs en alcohol •WPDT wordt gebruikt voor het aantonen en straffen van druggebruik en niet gericht is op behandeling van de werknemer met een drugprobleem

WPDT in Europa •Effecten van druggebruik op de maatschappij krijgt in Europa steeds meer aandacht (verkeer, bedrijven) •Meer bedrijven hebben interesse in een WPDT programma •Visie op druggebruik en testen verschillend van die in de USA •Binnen Europa grote verschillen in opvattingen over druggebruik/behandeling (Nederland vs. Frankrijk, Zweden)

WPDT in Europa •In 2000 oprichting van de: European Workplace Drugtesting Society (EWDTS) ( Doel •Het belichten van de positieve aspecten van Workplace Drug Testing •Het formuleren van uniforme (laboratorium) richtlijnen •educatie (MRO cursus, sample collector cursus)

Praktijk WPDT voor het lab Noorwegen, 1999 Screening van 400 be- manningsleden op een PLV voor de kust van Noorwegen

Praktijk WPDT voor het lab Noorwegen, 1999

Praktijk WPDT voor het lab •Monstername onder toezicht •Informed consent •Split samples •Chain of custody •Screening •Confirmatie onderzoek positieve monsters •Interpretatie •Vertrouwelijke rapportage •Gegevensbeheer •Monsteropslag

Afname onder “toezicht”

Praktijk WPDT voor het lab •Monstername onder toezicht •Informed consent •Split samples •Chain of custody •Screening •Confirmatie onderzoek positieve monsters •Interpretatie •Vertrouwelijke rapportage •Gegevensbeheer •Monsteropslag

Informed Consent

Praktijk WPDT voor het lab •Monstername onder toezicht •Informed consent •Split samples •Chain of custody •Screening •Confirmatie onderzoek positieve monsters •Interpretatie •Vertrouwelijke rapportage •Gegevensbeheer •Monsteropslag

Split samples

Praktijk WPDT voor het lab •Monstername onder toezicht •Informed consent •Split samples •Chain of custody •Screening •Confirmatie onderzoek positieve monsters •Interpretatie •Vertrouwelijke rapportage •Gegevensbeheer •Monsteropslag

Conclusies • Er zijn te weinig wetenschappelijke studies gedaan naar de effectiviteit van WPDT programma’s • De laboratoriumanalyse van drugs is slechts een onderdeel van een drugs- en alcoholpolicy binnen een bedrijf • Binnen Europa blijft WPDT vooralsnog moeilijk i.v.m. het ontbreken van een wettelijk kader • Urine als matrix niet geschikt om disfunctioneren aan te tonen (speeksel veelbelovend??)