TENNISPARK GROENENDAAL naar de 21e eeuw Investeringsplan 8 februari 2012

Inhoudsopgave Inleiding Huidige situatie Visie en ambities Investeringsplan Analyse positie gemeente Vervolgstappen Bijlagen: Vergelijking baansoorten (artikel FM)

Inleiding Prachtig tennispark in wandelbos Groenendaal: De grootste tennisfaciliteit van Heemstede met brede kring gebruikers: Tennisvereniging Merlenhove (TVM) Recreanten die losse banen huren op jaarbasis Bedrijven: KLM en tennisschool T-Line Verouderd clubhuis Banen uitsluitend bij daglicht en 6 maanden per jaar bruikbaar Concurrentie van omliggende parken Noodzaak om de park aan de eisen van deze tijd aan te passen om functiebehoud te garanderen: Verlichting All weather banen om seizoen te verlengen Modern clubhuis met goede faciliteiten Complexe structuur rondom eigendom, exploitatie en gebruikers: Historisch gegroeide situatie die weinig transparant is Suboptimale verdeling van verantwoordelijkheden Financiële spanning vanwege hoge exploitatielasten Een oplossing kan gevonden worden door het park letterlijk “op de schop te nemen”

Inhoudsopgave Inleiding Huidige situatie Visie en ambities Investeringsplan Analyse positie gemeente Vervolgstappen Bijlagen: Vergelijking baansoorten (artikel FM)

TVM en Stichting Inmiddels een goede onderlinge relatie en besef dat we gezamenlijk het park tot een succes moeten maken Beperkte financiële middelen bij de Stichting mede als gevolg van hoge exploitatiekosten en schuldpositie. Geen ruimte bij Stichting om de wensen van de gebruikers (waarvan TVM de belangrijkste) waar te kunnen maken De vereniging beschikt over beperkte eigen middelen en heeft geen mogelijkheden haar inkomsten te verhogen: Contributie is reeds hoog in vergelijking met andere verenigingen Ledenaantallen staan onder druk door concurrentie van clubs met verlichting en 4 seizoenen tennismogelijkheden Sponsorgelden staan onder druk als gevolg van economisch klimaat Noodzaak om een aantal verbeteringen door te voeren op het park: Verlichting Clubhuis (eigendom Stichting): sterk verouderde keuken/bar, versleten meubilair, achterstallig onderhoud buitenkant etc etc Achterstallig onderhoud aan o.a. hekwerk en bestrating (verantwoordelijkheid gemeente) Banen: grootonderhoud in 2018 (verantwoordelijkheid gemeente). Relatief zeer hoge onderhoudskosten Traditioneel, dus kort tennisseizoen

TVM: belangrijkste gebruiker TVM levert iets meer dan de helft van het aantal gebruikers. Zij draagt echter voor twee derde deel de kosten van het park TVM doelstelling is voor iedere groep een tennisaanbod te creëren zodat ieder op zijn eigen manier plezier aan de tennissport beleeft. TVM is daarbij uniek in deze omgeving omdat zij zowel ambitieus is ten aanzien van de wedstrijdsport als ook jeugd en recreanten bedient Voor de wedstrijdsport streven wij ernaar dat een groot aantal teams deelneemt aan landelijke competities, dat de hoogste teams 1e en 2e klasse spelen en de teams daaronder een mooie opbouw daar naar toe vormen. Eigen jeugd moet daarbij kunnen doorgroeien tot topniveau De jeugd willen wij een goede mogelijkheid geven om met de tennissport in aanraking te komen en zich er in te bekwamen. Plezier en bewegen staan hierbij voorop, maar ook de doorgroei naar de hoogste niveaus. Nauwe samenwerking met de tennisschool – verplichting tot volgen van lessen – zijn essentieel om de technisch moeilijke sport onder de knie te krijgen Voor de recreanten streven wij naar het verschaffen van voldoende speelgelegenheid en gezelligheid, maar desgewenst ook lesmogelijkheden. Wij zijn continu bezig met het uitbreiden van activiteiten, speelgelegenheid en toss-avonden en –middagen Het jaarlijkse open Merlenhove toernooi bevat alle genoemde elementen en heeft bovendien een sterke uitstraling naar omliggende tennisverenigingen en gemeenten TVM wil graag in overleg met maatschappelijke organisaties waaronder gemeente, Casca en scholen aanvullende ambities te formuleren om daarmee verder invulling te geven aan haar maatschappelijke functie binnen onze gemeente. Wel is het essentieel dat er eerst bepaalde knelpunten worden opgeheven opdat TVM daar ook daadwerkelijk uitvoering aan kan geven

Gebruikers & geldstromen Gebruikers/huurders: Exploitant: Circa 700 gebruikers Eigenaar: Contributie €122k Sponsors €6k Overige €2k TVM Huur: € 80k Stichting: park & bar Gemeente Overige uitgaven: KNLTB € 11k Ballen € 6k Training € 19k Overig €14k Huur: € 41k T-Line - tennisles Huur: € 9k Overige uitgaven: Klein onderhoud €16k Groundsmen €40k Overig €15k Exploitatie saldo € 12k KLM Huur: € 6k Uitgaven : > €500k t/m 2018 Groot onderhoud Verlichting Hekwerk & bestrating Particulieren Huur: € 29k Circa 680 gebruikers Exploitatie saldo ter dekking van: Aflossing schuldpositie gemeente €43k Achterstallig onderhoud clubhuis

Exploitatie onder druk Ten behoeve van een goed inzicht in het gehele park Groenendaal zijn de exploitaties van Stichting en Vereniging samengevoegd: Geconstateerd kan worden dat de inkomsten van het park onder druk staan door een lichte daling van het aantal leden en ook particuliere gebruikers De aanleg van verlichting zal positief uitwerken op de ledenaantallen en daarmee de inkomsten, maar daar tegenover zal ook een forse extra kostenpost komen te staan door huurverhoging De kosten van het park staan in hoge mate vast en bestaan vooral uit onderhoudskosten die in 2011 circa 32% van de totale inkomsten opslokken. Daarnaast gaat circa 22% aan huur op. Zowel de onderhoudskosten als de huur stijgen de komende jaren Ook de overige kosten, waaronder de verenigingskosten die onder andere bestaan uit het faciliteren van trainingen voor jeugd en beginnende spelers en forse afdrachten aan de tennisbond, kennen een vast karakter Het clubhuis is verouderd en behoeft renovatie Het inmiddels beslechte huurconflict heeft de stichting opgezadeld met een schuld die in de komende jaren afgelost zal dienen te worden De afgelopen jaren is het park met een bescheiden positief resultaat geexploiteerd, maar de hierboven genoemde factoren zorgen voor een dusdanige druk dat op termijn van enkele jaren een onhoudbare situatie zal ontstaan bij ongewijzigd beleid

Meerjarenprojectie ongewijzigd beleid Een eerste verkenning is opgesteld van de gevolgen van ongewijzigd beleid. De volgende aannames zijn daarbij gehanteerd: Aanleg verlichting in winter 2012/2013 waarvan bij aanvang van het seizoen 2013 gebruik gemaakt kan worden Gemeente betaalt de aanleg (EUR 80k) en verhoogt de huur met EUR 7,5k, jaarlijks te indexeren Het ledenaantal blijft stabiel en contributies volgen de inflatie Het aantal particuliere gebruikers daalt licht door vergrijzing Sponsorgelden blijven stabiel De totale inkomsten van het park blijven hierdoor stabiel De kosten stijgen in 2013 met 7% met name door de extra huur uit hoofde van de aanleg verlichting Verder stijgen de kosten met de inflatie Het minimale onderhoud aan het clubhuis dient gedaan te worden Dit leidt tot de volgende constateringen: De totale kosten stijgen harder dan de inkomsten hetgeen vanaf 2013 leidt tot negatieve exploitatieresultaten van gemiddeld EUR 12k Hierdoor is er geen ruimte voor echt onderhoud, laat staan investeringen in clubhuis. Ook de aflossing van de schuld aan de gemeente zal in het geding komen Al met al zal de komende 6 jaar een kleine ton aan negatieve kasstroom optreden, hetgeen de reserves van de vereniging en de stichting ruimschoots te boven gaat

2010 – 2018: ongewijzigd beleid

Inhoudsopgave Inleiding Huidige situatie Visie en ambities Investeringsplan Vervolgstappen Bijlagen: Vergelijking baansoorten (artikel FM)

Visie en ambities Om alle gebruikersgroepen optimaal te kunnen bedienen zal Tennispark Groenendaal aan de moderne eisen moeten gaan voldoen met behoud van haar historische karakter Noodzaak om concurrentie te weerstaan van omliggende gemeentes en verenigingen met betere faciliteiten voor zowel wedstrijdsport als breedtesport Met steun van de gemeente streven wij naar een complete “make over”: Vervangen van gravelbanen door een all weather baansoort die dezelfde speeleigenschappen heeft: Het gehele jaar door tennis op Groenendaal Zeer substantiële verlaging van de onderhoudskosten Aanbrengen van verlichting Uitbreiding van de gebruikstijd per dag Absolute noodzaak om werkende leden te faciliteren Een verbeterd clubhuis Relatie gemeente – stichting – vereniging Afwikkeling schuldpositie stichting – Gemeente In samenspraak met betrokkenen komen tot een toekomst vast exploitatie model

Inhoudsopgave Inleiding Huidige situatie Visie en ambities Investeringsplan Een andere baansoort Investeringsplaatje Exploitatie Positie gemeente Vervolgstappen Bijlagen: Vergelijking baansoorten (artikel FM)

Een andere baansoort Ruim de helft van de 10 duizend Nederlandse tennisbanen bestaan uit gravel. Dit aandeel daalt ondanks de traditioneel hoge waardering die spelers hebben voor deze baansoort, te verklaren uit: Hoge jaarlijkse onderhoudsinspanning: bij veel clubs een jaarlijkse inspanning van leden/vrijwilligers die daar echter steeds minder voor te vinden zijn. Uitbesteding is kostbaar Behoefte aan dagelijks onderhoud waarvoor een permanent beschikbare groundsman nodig is Effectieve gebruiksduur is beperkt door een kort voorjaars- en zomerseizoen en overgevoeligheid voor regen Op dit moment zijn er geschikte alternatieven die qua speeleigenschappen de graveleigenschappen zeer dicht benaderen – en dan hebben we het vanzelfsprekend niet over kunstgras Smashcourt lijkt het beste alternatief: Wordt inmiddels op een groot aantal tennisparken gebruikt, waaronder Bennebroek en is een goed alternatief gebleken Op papier nog betere alternatieven voor gravel hebben zich nog in beperkte mate bewezen Nader onderzoek zal de initiële voorkeur voor smashcourt dienen te onderbouwen

Vergelijking baansoorten SPEELEIGENSCHAPPEN T.O.V. Gravel: Gravel Gravelty Tennisforce Kunstgras Tennisgroen Smashcourt Canada Tenn French Court Easiclay Stabiliteit van de speler op de baan? Goed Minder Hetzelfde/beter Hetzelfde Hetzelfe Snelheid van de baan (voor de bal)? Langzaam Trager Hetzelfde/Sneller Hoe is de grip bij het afzetten? Hetzelfde/minder Mogelijkheid tot glijden op de baan? Remmen op de baan? Beter Zichtbaarheid lijnen? Gladheid van de lijnen? Normaal Gering Zichtbaarheid afdruk van de bal? Geen Niet goed Wat is het totale balgedrag? Iets minder Hetzelfde/iets trager Sneller Hoe is de stuit van de bal (naar aard)? Gelijkmatig Hoe is de stuit van de bal (naar hoogte)? Weersafh. Hoger Gelijk Minder hoog Rotatie bal na spinslag? ? Langzamer Hoe wordt bij topspin de bal door de ondergrond doorgegeven? Minder/hetzelfde Hoe wordt bij slice de bal door de ondergrond doorgegeven? Hetzelfde/goed Meer Hoe wordt de bespeelbaarheid van de baan in het algemeen ervaren? Hetzelfde/Minder Ervaart speler bij het lopen een dempende werking van de baan? Ja Ja, licht Nee Oneffenheden op de baan? Onderhoudafh. Weinig Hoe wordt een eventuele overstap naar deze baansoort ervaren? nvt Neutraal Positief Neutraal/negatief Negatief ONDERHOUD, BESPEELBAARHEID & LEVENSDUUR: Onderhoud 510 uur / jaar 100 uur/jaar 75 uur/jaar 135 uur/jaar 120 uur/jaar 125 uur/jaar 450 uur/jaar All weather? Bespeelbaar per jaar? (gemiddeld) 30 weken 45 weken 40 weken 42 weken 52 weken Levensduur toplaag? 10 jaar 10 Jaar 15 jaar 14 jaar 30 jaar   KOSTENPLAATJE PER TWEE BANEN Aanleg nieuw € 53.900 € 107.500 € 90.000 € 64.750 € 61.700 € 77.750 € 66.200 € 66.500 € 82.500 Onderhoud/Jaar € 10.500 € 1.700 € 1.500 € 3.400 € 3.500 € 3.900 € 4.300 € 13.660 € 2.500 Afschrijving/Jaar € 2.000 € 4.000 € 6.000 € 3.700 € 5.000 € 2.700 € 3.100 Bron: Sport Facilities Management september 2009, Reader C37

Investeringsplaatje Aanleg 11 all weather banen cf KNLTB criteria Een eerste “vingeroefening” geeft het volgende beeld: Aanleg 11 all weather banen cf KNLTB criteria Verlichting op 10 banen Hekwerk Bestrating Sloopwerk en onvoorzien .. Totaal 440.000 100.000 50.000 35.000 65.000 690.000

Exploitatie Nieuw Park Doorrekening van de effecten op basis van de volgende veronderstellingen: Investeringen effectief per ultimo 2012 Stijging van de inkomsten uit hoofde van contributies en particuliere verhuur met circa cumulatief 15% in 2013 en 2014 ondanks daling van aantal banen en daarmee minder verhuur aan particulieren in de ochtenden Daling onderhoudslasten 60% Extra inkomsten uit verpachting bar: oplopend tot 10.000 per jaar Een herziening van de afspraken met de gemeente, echter dusdanig dat de lasten voor de gemeente over de periode 2012 – 2018 in materiële zin gelijk blijven: Door het naar voren halen van groot onderhoud aan het park vervallen de voor 2018 geplande werkzaamheden De gemeente heeft reeds aanzienlijke gelden gereserveerd voor aanleg verlichting. Deze middelen dienen verhoogd te worden met bedragen die door AA zijn geïdentificeerd als “onvermijdelijke”verhuurderslasten Afwikkeling schuldpositie Concreet zouden wij ons kunnen voorstellen dat de gemeente: Eenmalig EUR 192.500 beschikbaar stelt, na verrekening van de pro resto schuld EUR 150.000 Een krediet wordt aangevraagd bij een bank onder garantie van de gemeente van EUR 500.000 Alle onderhoudsverplichtingen overgaan op de stichting in ruil voor reductie van de huur naar EUR 1 In de volgende sheets zullen we aantonen dat: De gemeente hierdoor geen nadeel heeft Het park op gezonde wijze geëxploiteerd kan worden, waarbij Vereniging en Stichting bescheiden ruimte hebben om de komende jaren het clubhuis in stappen te renoveren (totaal EUR 140k)

2010 – 2018: nieuw beleid – zonder huur

Exploitatie Nieuw Park – met huur Een alternatieve financieringsstructuur is denkbaar: De gemeente verzorgt de gehele investering ad EUR 690k Zij berekent daarvoor een huur van EUR 66k per jaar conform hetgeen aan HBC in rekening wordt gebracht per baan De gemeente blijft ook in de toekomst verantwoordelijk voor verhuurders onderhoud

2010 – 2018: nieuw beleid – met huur

Vergelijking positie gemeente Ongewijzigd Beleid Nieuw Park – zonder huur met huur

Vervolgstappen