Casus Pestgedrag op het werk Psychologische modellen van de hulpverlening 2009-2010

Situering Mobbing : Elke vorm van systematisch vijandig gedrag op de werkvloer dat gericht is tegen één of meerdere specifieke medewerker(s). Kenmerkend : groepsproces keert tegen gepeste / roddelen / productiviteit Gevolgen : ziekte, zelfvertrouwen, psychisch, Maatschappij : kostelijk

Situering Preventieve aanpak = prioriteit Situatieanalyse Specifiek Rol leidinggevenden Evaluatiestrategie adhv doelen en problemen Kwaliteit en effectiviteit

Casus

Samengevat Vaststelling Gevolg Probleem Klachten Vraag directeur

Probleemanalyse Klachten: Break-even Principe: ‘Wie niet presteert, of komt klagen, gaat er meteen uit’. Verziekte werksfeer Rotte appels uit het team, om zo de productie de hoogte in te krijgen (= aanmeldingsprobleem) Pestgedrag door vijf ervaren werknemers Gepesten: geen coherente groep, niet mondig Directeur toont onbegrip Middengroep houdt zich stil

Bedrijf : break-even Daling productie (gepesten) Negatieve werksfeer : concurrentie angst conflicten en intriges Maatregelen directeur: principe : presteren/ontslag dreiging ontslag geen persoonlijke bekommernissen Pestgedrag Extra druk Daling mondigheid gepesten

Targetgedrag en baselinemeting Negatieve werksfeer = targetgedrag Baselinemeting = pre- en postvragenlijst subjectieve beleving van de werksfeer anoniem Vragenlijst Leymann

Functie-analyse Sd . R → +S+

Functie-analyse Uitlokkende factoren (antecedenten of Sd) Gedrag (R) Instandhoudende factoren (consequenten of +S+)

Uitlokkende factoren Sd Maatregelen directeur Negatieve werksfeer

Link met wetenschappelijke literatuur (1a) ONRECHTSTREEKS: Individu-gerelateerde factoren (zowel bij gepesten als pesters) Werk-gerelateerde factoren Organisatorische factoren: - taak- vs. werknemergericht - negatieve vs. te informele sfeer - te weinig vs. te veel hiërarchie  

Link met wetenschappelijke literatuur (1b) RECHTSTREEKS: Resultaat van frustraties en manier van hiermee omgaan (‘coping’) Resultaat van conflicten en uitkomst van dit conflict (‘escalating conflict’) Resultaat van factoren binnen team of organisatie die pestgedrag stimuleren

Link met wetenschappelijke literatuur (2) WANNEER LOOPT HET MIS (eigenschappen van managers) : Macht en prestige het belangrijkste vinden Pesten …… moraal en productiviteit, stress, boosheid, gevechten, afwezigheid, het persoonlijke en zieken weggaan

Link met wetenschappelijke literatuur (3) Organisatorische factoren: Verkeerd gestructureerd en georganiseerd (= chaotische setting) Stress-situaties Geen pestbeleid, werknemers machteloos, niet terecht kunnen bij beleid

Link met wetenschappelijke literatuur (4) Oorzaak mobbing karakteristieken slachtoffer collega’s superieuren frustraties stress Beste preventie : goede werksfeer

Link met wetenschappelijke literatuur (5) Leiding heeft doorslaggevende rol : Concurrentiebeleid Organisatorische en sociale werkomgeving frequentie

Gedrag (R) pestgedrag

Link met wetenschappelijke literatuur (1) Verschillende mechanismen: Onmacht Elkaar moeilijk iets gunnen Niet kunnen uitstaan. Vooroordelen tegenover nieuwkomers Alle middelen goed om doel te bereiken.

Instandhoudende factoren (+S+) Pesters krijgen een positieve evaluatie van de directeur (hoge persoonlijke productie)

Link met wetenschappelijke literatuur (1) ‘De samenzwering om te zwijgen’ Omstandersdilemma De mythe van het slachtoffer

Link met wetenschappelijke literatuur (2) Factoren waardoor pesten toeneemt: werknemersstatuut vrouwenarbeid neemt toe, en vrouwen zouden vaker het slachtoffer van pestgedrag zijn dan mannen spanningen op de werkplek

Oplossing: gedragsmodificatie Oplossingen ten aanzien van de directeur: Psycho-educatie: Adviseren Alternatieven: Invoering arbeidsreglement Sociale dienst

Oplossing: gedragsmodificatie Oplossingen ten aanzien van het personeel Combinatie van sensibilisering & social stories: Psycho-educatie & advisering Prompting Rollenspel en modeling In het werk geïntegreerde teambuilding

Oplossing: gedragsmodificatie Oplossingen ten aanzien van de sociale dienst : klinische ondersteuning : luisteren, begrijpen pragmatische ondersteuning : hulp in het ondernemen van concrete acties; ondersteuning binnen het bedrijf : advies, oriënteren; juridische ondersteuning : informeren, oriënteren.

Link met wetenschappelijke literatuur (1) Ter plaatse aanpakken Management aanpakken Psycho-educatie, rollenspelen en videofragmenten Institutionalisering Arbeidsreglement

BEDANKT VOOR HET LUISTEREN!

Sarah Blomme 00703982 Els De Waele 00701550 Freya Geinger 00706016 Michiel Lippens 00706308 Kitty Van Hoecke 00703455 Katrijn Vanhoutte 00703275