Het in kaart brengen van de fysieke en sociale context en hun invloed op participatie

Enquête

Thuis functioneren na ontslag valt vaak niet mee.

Afstudeeronderzoek De invloed van behandeltrajecten op de ervaren terugval in de thuissituatie bij cliënten met een CVA. Florien, Jorijn, Mirjam Renske Janssen (senioradviseur)

Beschrijvend onderzoek Literatuuronderzoek Onderzoeksmethode Beschrijvend onderzoek Literatuuronderzoek Kwalitatief onderzoek - interviews

Behandeltrajecten en zorg in de thuissituatie Resultaat onderzoek 45 – 60 % ziekenhuis - huis. Daarvan ontvangt 35% poliklinische of eerstelijns behandeling 5 -14% ziekenhuis - revalidatiecentrum. 10-30% ziekenhuis - verpleeghuis. Weinig eerstelijnsbehandeling

Resultaten interviews Thema Categorie Rouwproces Realiseren dat het niet meer zo wordt als het was Uiteindelijke acceptatie Jezelf opnieuw leren kennen Persoonlijke factoren zijn van invloed op de ervaren gevolgen thuis Karakter Hoe ga ik het aanpakken? Externe factoren zijn van invloed op de ervaren gevolgen thuis Steun van de familie Lotgenotencontact Sociale omgeving Lichamelijke factoren zijn van invloed op de ervaren gevolgen thuis Vermoeidheid Prikkels Invloed behandeltraject op het ervaren van de gevolgen van het CVA Benadering in instelling Revalidatie begint pas thuis Informatiebehoefte Beleving na het CVA Veel verschillende emoties Meer kwetsbaarheid Gevoelens en ervaringen bij thuiskomst

Enkele citaten  “toch een stuk acceptatie natuurlijk, het is het bekende rouwproces. Ontkennen ja d’r tegen knokken he, niet willen, verzet plegen en uiteindelijk acceptatie”.  “als je het bijltje erbij neer gooit, dan kun je het schudden. Dan gebeurt er helemaal niets. Je lijf en je, je, je geest moet eigenlijk d’r in staan op de manier van, oké aanpakken die handel. Motivatie is heel belangrijk. Ja en doorzetten”.  “de vermoeidheid is wel echt een rode draad en dat is iets wat ik onderschat heb, waarvan ik dacht van nah daar zet ik me ook wel overheen dat komt wel goed”.

Vervolg  “in het revalidatiecentrum had je natuurlijk een bepaald ritme en dat probeer je thuis ook te doen maar je bent uiteindelijk veel meer op jezelf aangewezen en ja de confrontatie die veel groter aankwam dan in een revalidatiecentrum”.  “alles wat je leert van hun dat zijn handvatten, je krijgt handvatten en daar moet jij je eigen leven mee opbouwen (…) en dat is ook iets wat meegenomen moet worden in het hele verhaal revalideren…niet het feit dat jij klaar bent en dat je het dan wel gaat redden, nee de uitleg van je hebt nu een aantal handvatten gekregen waar je nu zelf richting aan moet geven”.

Per persoon verschillende beinvloedende factoren Conclusie Terugval Per persoon verschillende beinvloedende factoren Zowel interne als externe factoren Nazorg Cliëntgericht werken

Aanbevelingen Aandacht rouwproces en de ervaren emoties Aansluiten bij karakter Aandacht voor de rol familie Vermoeidheid en het omgaan daarmee op langere termijn Aandacht voor mogelijk verstoorde prikkelverwering Wijze van benadering Aandacht voor de verwachtingen

Literatuur: belemmeringen worden vooral genoemd in: Mobiliteit buitenshuis Activiteiten buiten de deur Huishoudelijke werkzaamheden Arbeid/ Hobby (de Weerd et al 2011, vd Zee et al 2013)

CVA patiënten noemden de volgende belangrijke ‘environmental factors’: Ondersteunende relaties (familie, vrienden) Beschikbaarheid van diensten/ informatie Attitudes Bruikbare hulpmiddelen en technologie (Sumatiphala et al. 2011, Hoyle et al 2012)

Participatie in ogen cliënt Meaningful engagement/ being part of Choice & control Access and opportunity Social connection, inclusion, membership Having an impact & supporting others Personal and social responsibilities ( Hammel et al 2008)

Intimiteit / aansluiting Prestatie/ werk/ invloed Life goals/ strivings Intimiteit / aansluiting Prestatie/ werk/ invloed Altruïsme / bijdragen / iets nalaten Spiritualiteit / religie

Cameron et al 2012 Er is meer onderzoek nodig naar succesvolle revalidatie gericht op functioneren thuis en succesvolle ontslagplanning. (Cameron et al. 2012)

ICF

ICF, environmental factors: Producten en technologie Natuurlijke omgeving en door de mens aangebrachte veranderingen Ondersteuning en relaties Attitudes Diensten, systemen en beleid http://apps.who.int/classifications/icfbrowser/

Of de omgeving een belemmerende of bevorderende factor is hangt af van de persoon en de activiteit die hij/zij voor ogen heeft .

Sociale netwerken, support Wat weten we? Sociale netwerken, support Attitude: actieve betrokkenheid van naasten, risk-safety Fysieke omgeving – helpt maar na enige tijd niet meer zozeer bepalend. Toegankelijkheid diensten op het gebied van zorg en welzijn

Hoe breng je de invloed van de omgeving in kaart ?

De omgeving in kaart na een CVA? MOHO HACE CHIEF MQE Methode sociale netwerken

MOHO

Home and Community Environment Survey (HACE)

The HACE is composed of 6 Domains Home mobility: 9 items assess architectural barriers within the patient's home Community mobility: 5 items assess the presence of architectural barriers within the patient's community Basic mobility devices: 9 items assess the number of assistive technologies available to the patient Communication devices: 4 items assess the number of communication devices available to the patient Transportation factors: 5 items assess driving and transportation Attitudes: 6 items assess the patient's perceptions of other people's attitudes toward disability

CHIEF CHIEF Rating form MQE MQE_AN_MQE_anglais_repro-interdite_2009.pdf

In kaart brengen en versterken sociale netwerken Methodieken uit de sociale wetenschappen

Probleem Of je brengt objectief de omgeving in kaart maar weet nog niet wat belemmerend/bevorderend werkt (HACE) Of je wacht tot iemand het zelf kan zeggen uit ervaring (MOHO-CHIEF-MQE) maar dat lukt voor ontslag nog niet altijd.

Bovendien? Hoe stabiel?

Meer in de context behandelen, betere follow-up Oplossing Meer in de context behandelen, betere follow-up Vroeg breed inzetten op veel voorkomende belemmeringen. Inschatting maken op basis ‘hogere doelen’ cliënt en omgeving: samen nadenken hoe je ‘je pad kan vervolgen’ ondanks beperking in functies en activiteiten.

Discussie Bij een CVA patiënt is het belangrijk om voor ontslag naar huis altijd alle omgevingsfactoren die participatie ondersteunen of juist ondermijnen in kaart te brengen zodat er tijdig op geanticipeerd kan worden. Het in kaart brengen van het sociale netwerk is een taak van Maatschappelijk Werk, de ergotherapeut brengt de fysieke omgeving in kaart. Hoe de cliënt zich na ontslag op (middel-)lange termijn redt, dat kun je nooit voorzien. Als het niet (meer) loopt moet hij zich maar bij de huisarts melden.

Literatuur Bouffioulx e, Arnould C, Thonnard J, Satisfaction with activity and participation and its relationships with body functions, activities or environmental factors in Stroke patients, Arch Phys Med Rehabil (92) 2011 Cameron J, Tsoi c, Marsella A, Optimizing Stroke Systems of Care by enhancing Transitions Across Care Environments, Stroke, 2008: 39: 2637-2643 Conrad N, Doering B, Rief w< Exner C, Looking beyond the importance of life goals Clinical Rehabilitation 2010: 24; 431-443 Edwards D, hahn M, Baum C, Dromeric a, The impact of mild stroke on meaningfull activity and life satisfaction Hammel J, Magasi S, Heinemann A,Whiteneck G, Bogner J, Rodriguez E, What does participation mean? An insider perspective from people with disabilities, Disability and Rehabilitation 2008;30(19) Hoyle M, Gustafsson L, Meredith P, Ownsworth T, Participation after Stroke: do we understand all the components and relationships as categorised in the icf? Brain Impairment, 2012; 1 (1) 4-15

Literatuur Sumathipala k, Radcliffe E, Sadler E, Wolfe C, Mc Kevitt C, identifying the long term needs of Stroke survivers using ICF, Chronic Illness 8(1) 31-44 De Weerd L, Rutgers W, Groenier K, vd Meer K, Percieved wellbeing of patients one year after stroke in general practice, Neurology 2011,11:42 van der Zee CH, Visser-Meily JM, Lindeman E, Jaap Kapelle L, Post MW, Participation in the chronic phase after stroke, Top Stroke Rehabilitation; 2013: 20(1) 52-61