voor een mogelijk nieuwe profilering van PCC Fabritius SCIENCE, MEDIA & DESIGN PROJECTVOORBEELDEN voor een mogelijk nieuwe profilering van PCC Fabritius 29 NOVEMBER 2011

Voorbeeldprojecten Gebruikte programmatuur Conclusies Tenslotte Bijlage: Bronnen & Voetnoten

1. VOORBEELDPROJECTEN M D S In totaal 6 voorbeeldprojecten Opdracht: illustreren a.d.h.v. voorbeeldprojecten hoe science, media & design zijn te combineren Deels fictieve, deels gebaseerd op bestaande projecten 4 science-projecten (Mens&Natuur) 2 projecten van andere lesgebieden, om te illustreren dat ook daarin de verschillende componenten kunnen worden ingebouwd Het zijn slechts voorbeelden! M D S

01 MUSSENFLAT Korte samenvatting van het project: Bestaand AF-project over de mus, zijn leefwereld, de bedreigingen en mogelijkheden om het mussenbestand te doen toenemen.

Elementen van Science, Media & Design: Leerlingen doen onderzoek naar leefwereld van de mus Het onderzoek wordt teruggekoppeld met een digitale presentatie – voorbeeld 01a (Picozine: Waddeneilanden) Leerlingen ontwerpen de ideale mussenflat, incl. bouwtekening Leerlingen selecteren een aantal goede plekken om een mussenflat op te hangen (incl. motivatie) en maken hiervan een plattegrond – voorbeeld 01b (Mapwin.com) Leerlingen schrijven persbericht om ophangen van de mussenflats in de wijk onder de aandacht te brengen Leerlingen ontwerpen affiche Leerlingen maken een verslag (blog/vlog) van het project Leerlingen maken foto’s t.b.v. hun verslag Eventueel kan een mussenflat in de schooltuin worden voorzien van webcam, en worden de beelden live vertoond op de vestigingssite S M D S M D M M S

02 LIVING PLANET Korte samenvatting van het project: Mensen hebben steeds meer ruimte nodig om te leven. Het gebruik van deze ruimte gaat meestal ten koste van de natuur en de natuurlijke hulpbronnen op aarde. In dit bestaande project (WWF-project van ‘Codename Future’) leren leerlingen hoe hun gedrag als consument invloed heeft op de natuur. Vervolgens kan gekozen worden uit 6 onderwerpen (Living Planet, Bossen, Oceanen, Bescherming van dieren, Klimaatverandering of Zoetwatergebieden). Leerlingen gaan op verschillende manieren aan het werk: als Young reporter, als onderzoeker of als reclamemaker . Ze doen een creatieve opdracht, een buiten opdracht en een thuisopdracht.

Elementen van Science, Media & Design: Berekeningen Voetafdruk: Alle leerlingen bepalen hoe groot het stukje aarde is dat ze met hun leefstijl gebruiken - voorbeeld 02a – berekening persoonlijke voetafdruk Leerlingen berekenen het totaaloppervlak van het schoolplein op en bepalen vervolgens hoeveel schoolpleinen zij met hun (huidige) leefstijl nodig hebben. Wie heeft de grootste/kleinste voetafdruk, wat is de voetafdruk van de hele klas? Aan het eind van het project wordt nogmaals de voetafdruk genomen. S S S S S

S S S D M Leerlingen kiezen uit verschillende onderzoeken: Wat is de problematiek rondom de voetafdruk en hoe kan dit worden veranderd (verbeterd)? Terugkoppeling via een presentatie (prezip of slideshare) Onderzoek naar bedreigde diersoorten Leerlingen maken een maquette van hun woonomgeving met daarin o.a. de groengebieden die ze daar zouden willen hebben Leerlingen houden een tweewekelijks blog bij gedurende de projectperiode (over het verloop van het project of juist over relevante onderwerpen) – voorbeeld 02b (blog) van een 15-jarig meisje. NB: Ze leren daarvan: kennis vergaren, verhalen vertellen, structureren, spelling, stijl, verhaal verkopen (publiek vinden, sterke kopteksten), met reacties omgaan, discipline S S S D M

03 WAT EEN ZOOI Korte samenvatting van het project: Elke dag maken we een hoop afval. We gooien het in de vuilnisbak, we brengen het weg. Daarnaast verbruiken we elke dag met elkaar veel energie. Hoe verhouden deze twee zich tot elkaar? Wat gebeurt er nu precies met ons afval, is afval ook echt grondstof? Kan je van afval energie maken? Leerlingen gaan in groepjes aan de slag met gerichte onderzoeksvragen en opdrachten, zoals: Welke weg legt afval af? Waarom is afvalscheiding een goed idee? Wat gebeurt er met de restproducten?

Elementen van Science, Media & Design: Leerlingen doen relevant onderzoek: Onderzoek naar afvalscheiding: ze maken een digitale enquête (met Surveymonkey) en nemen deze af binnen hun eigen netwerk – voorbeeld 03a (SurveyMonkey) (INLOG). De onderzoeksresultaten worden digitaal teruggekoppeld (excel) Onderzoek over de HVC: wat gebeurt daar, hoe en waarom, hoeveel afval wordt daar verzameld en verwerkt? Mogelijk zijn hier scheikundige proeven bij te doen, met terugkoppeling? - voorbeeld 03b (Glogsteraffiche scheikundeproef) S S S

Leerlingen maken een digitale presentatie over het belang van afvalscheiding of over zwerfafval - voorbeeld 03c (prezi over zwerfafval) Leerlingen bedenken een campagne die afvalscheiding nog beter onder de aandacht moet brengen. Leerlingen ontwerpen een billboard t.b.v. de campagne Leerlingen maken korte films/docuclips/digitales (‘aangeklede‘ foto’s) met persoonlijk verhaal M M D M

04 WATER Korte samenvatting van het project: Bestaand project[i] waarbij – naast allerlei andere zaken – ook onderzoek wordt gedaan naar het leven in slootwater; er wordt door leerlingen een monster genomen van slootwater, dit wordt onder de microscoop bekeken en bijbehorende opdrachten worden gemaakt. [i] Project van PCC Heiloo

Elementen van Science, Media & Design: Leerlingen doen in groepjes onderzoek in een sloot De onderzoeksresultaten en conclusies terug via een website (voorbeeld 04a website over elektriciteit) via een tijdschrift (voorbeeld 04b (Picozine ‘Hamster Magazine’) Leerlingen maken voor NE een blog tijdens de projectperiode Leerlingen ontwerpen een waterdier van een andere planeet; wat zijn de leefomstandigheden van het waterdier, wat heeft het nodig om te overleven en hoe zou het er op basis van die gegevens uit kunnen zien S M M D

05 PRINSJESDAG Korte samenvatting van het project: Een bestaand project van ‘Nieuws in de klas’ dat met gerichte opdrachten ingaat op de Rijksbegroting, de Miljoenennota, maar ook op de Algemene Beschouwingen en het debat met maatschappelijke organisaties, gekoppeld aan de vakken economie, geschiedenis, maatschappijleer en Nederlands. Dit project kan worden uitgebreid en aangevuld met…

Elementen van Science, Media & Design: Leerlingen doen onderzoek naar de bezuinigingsplannen, gebruikmakend van (internet-)kranten van de dag na Prinsjesdag Leerlingen richten in groepjes een partij op en stellen een programma met speerpunten op, voeren debatten (maken hiervan een videoverslag), houden verkiezingen (SurveyMonkey) ontwerpen flyers, affiches, website stellen vast welke partij heeft gewonnen, analyseren de resultaten (waarom heeft die partij gewonnen?) koppelen de verkiezingsresultaten terug (met slideshare) Leerlingen doen onderzoek naar de samenstelling van het politieke landschap in Nederland/Alkmaar en twitteren met een (plaatselijke) politicus – voorbeeld 05a Twitter (Mark Rutte is @MinPres) Leerlingen koppelen met een vlog/blog op Youtube terug wat ze hebben begrepen – voorbeeld 05b (vlog op Youtube.com) S M D S M S M M

06 ALKMAAR Korte samenvatting van het project: Alkmaar is een stad met historie, want stadsrechten sinds 1254, grensvesting en uitvalsbasis in de strijd tegen de West-Friezen, geloofsstrijd, Spaanse overheersing en ontzet op 8 oktober 1573, Noordhollands Kanaal in 1824, spoorlijn omstreeks 1860, explosieve bevolkingsgroei en uitbreiding in 20e eeuw.

Elementen van Science, Media & Design: Leerlingen doen onderzoek naar bijvoorbeeld: De werking en functie van windmolens - voorbeeld 06a (mindmap met Mindmeister: kolonialisatie van de maan) Flora en fauna in de stinzentuin (in De Hoef) – voorbeeld 06b (Prezi: Liguster Pijlstaartrups) & voorbeeld 06c (Prezi: techniekopdracht) De groei van de stad tussen 1500 en 2000; Exel-berekeningen van oppervlakte, bevolkingsgroei, lengte kanaal/grachten Toerisme in en rond Alkmaar; leerlingen ontwerpen een brochure voor een toeristische rondwandeling door het Alkmaar van de 17e eeuw Wie is ‘de’ bewoner van Alkmaar? Wijken verdelen, actuele informatie uit plaatselijke (digitale) media, interviews met bewoners op video; Leerlingen maken docuclip over (eigen) woonwijk (Youtube) De samenvatting en conclusies van de onderzoeken worden teruggekoppeld met een digitale presentatie S S S D M M

D M M M Leerlingen ontwerpen een affiche om de Kaasmarkt te promoten Leerlingen maken per groepje in het Duits een (beeld/geluid/tekst)presentatie van de Kaasmarkt (voorbeeld 06d (Prezi: Duitse woordjes)). De onbekende woorden in deze presentatie worden voor de rest van de klas samengebracht in een overhoring, die gebruikt kan worden door alle leerlingen bij de voorbereiding van een SO. De overhoring wordt gepubliceerd door de link bekend te maken – Voorbeeld 06e (Wrts.nl) (INLOG) Leerlingen maken een historische versie van een Alkmaarse krant – voorbeeld 06f (Zelfkrantmaken.nl) De digitale presentaties (Slideshare), incl. onderzoeksresultaten, docuclips en ‘The making of..’ met een impressie van proces en makers worden opgenomen op de vestigingssite, zodat ook de buurtbewoners de resultaten terug kunnen zien. M M M

2. GEBRUIKTE PROGRAMMATUUR Gratis, toegankelijk via internet of beschikbaar via standaard Windows-pc Animoto (eenvoudige clip maken) Audacity (meertalige audio-editor en recorder) Delicious (favorieten delen met anderen) Drawanywhere (diagrammen tekenen) Dvolver (moviemaker voor animatiefilmpjes) EOL: Encyclopedia of life (on-line encyclopedie) Evernote – (notities maken) Excel (digitaal rekenblad) Exploratorium (on-line encyclopedie) Facebook (netwerk) Twitter (netwerk) Hyves (netwerk)

Flickr – (foto’s delen) Mindmap-tools (zoals Freemind, Wisemapping, Mindmeister, Mindomo (mindmap tools) – voorbeeld 02a (MindMeister: de kolonialisatie van de maan) Garageband (muziek componeren) Glogster (on-line poster maken) voorbeeld 03b - ‘Scheikundeproef’ voorbeeld poster ‘Grieks’ Google – sites (webpagina maken en delen) Google Docs (gratis officepakket, alle documenten beschikbaar op iedere internet-computer. Ook is gezamenlijk werken aan één bestand mogelijk)

Google Earth (virtuele rondleiding) Google Maps (kaarten) Historypin (foto’s en tijdbalken) Irfanview (grafische bewerkingen van bijv. foto’s) Jigzone (puzzels maken) Make belief comics (on-line strips maken met tekst) Mapwing (virtuele rondleiding maken) – voorbeeld 01b Mixbook (on-line digitaal boekje maken) Moviemaker- iMovie (videobewerking) Paint (grafische bewerkingen)

Picozine (on-line minitijdschrift maken via picozone.nl) voorbeeld 01a - Waddeneilanden voorbeeld 06 - Astronomie voorbeeld 04b – hamster magazine het ontstaan van geld opdracht Frans Pinnacle (zelf video’s maken: niet gratis) Prezi (presentatie-programma) voorbeeld 06b – Liguster Pijlstaartrups voorbeeld 06c - techniekopdracht voorbeeld 06d – Duitse woordjes voorbeeld 03c - zwerfafval Proprofs.com (quiz maken)

Sketchup (experimenteren met bouwen en ontwerpen) Skype (videogesprekken en instant messaging via het internet) Slideshare (presentaties delen) – voorbeeld: deze presentatie! Storybird (on-line platenboekje maken) SurveyMonkey (online enquête maken/afnemen) – voorbeeld 03a INLOG Timetoast (tijdbalken maken) Videolog (vlog) – voorbeeld 05 (handig voor onderzoeksverslagen) Voicethread (video/plaatjes/documenten van commentaar voorzien) Voki (avatar maken die kan spreken) Wallwisher (on-line prikbord) Weblog (blog, digitaal logboek) – voorbeeld 02b – weblog van 15-jarig meisjes (handig voor onderzoeksverslagen)

Websites, bijvoorbeeld: WWF of WNF – voorbeeld 02a – voetafdruk maken Kinderlines.nl – voorbeeld 04a - elektriciteit Wikispaces (documenten kunnen gezamenlijk worden bewerkt) Wordle (visualiseren van woorden en teksten) Wordpress (persoonlijke blog maken) Wrts.nl (overhoormethode) – Voorbeeld 06e - overhoring: Duitse woordjes INLOG wrts.nl XtraNormal (animatiefilmpje maken in meerdere talen) Youtube Zelfkrantmaken.nl – voorbeeld 06f – krant maken over historisch Alkmaar Zoho Sheet (spreadsheet)

3. CONCLUSIES: Waarom ‘science, media & design’?

De combinatie is wenselijk Science: maatschappelijke behoefte aansluiting op AL op zichzelf niet een sterke ‘trekker’ onder 11/12-jarigen Media & Design: Leerlingen hebben sterk intrinsieke motivatie voor gebruik/toepassingen van Social media/nieuwe media Toestaan/stimuleren gebruik van nieuwe media prikkelt zelfstandigheid, kritisch denkvermogen en flexibiliteit.[i] Mediaprofilering bereidt jongeren voor op de realiteit waar ze op afkoersen [i] Uit ‘In de Praktijk’ uit inDRUK (kennisnet), najaar 2011

De combinatie is haalbaar 1. Uitgangspunt bij samenstellen (en uitvoeren) van de voorbeeldprojecten is dat er gebruikt wordt gemaakt van de (op school en bij de leerling) aanwezige middelen: schoolcomputers/tablets op school aanwezige presentatiefaciliteiten (projectruimte, mediatheek, smartboards) thuiscomputers eigen smartphones/blackberry/iPhone Wenselijk is wel een (beperkte) financiële investering met name v.w.b. smartboards, presentatiemogelijkheden, computers, laptops, camera’s etc.

2. Kennis van mediamiddelen kan voor een deel vanuit de leerlingen komen. Onderzoek heeft uitgewezen dat jongeren van elkaar willen leren; heel populair zijn de 'how to'-filmpjes. ,,Docenten weten absoluut niet wat wij als jeugd met ict kunnen” citaat van Freek, 14 jaar[i] ,,Veel leerlingen weten meer van computers en ict dan de docenten. Daar maken wij gebruik van. We moedigen de leerlingen aan om hun kennis te delen, met andere leerlingen én met docenten.” citaat van Herman Rigter, directeur VO-school[ii] [i] Uit ‘In de Praktijk’ uit inDRUK (kennisnet), najaar 2011 [ii] Uit ‘In de Praktijk’ uit inDRUK (kennisnet), najaar 2011

3. Maak (veel meer) gebruik van de praktische kennis en vaardigheden die binnen de organisatie aanwezig zijn: Machteld Wiegmans (persberichten, campagnes, fotobewerking, communicatienetwerken, etc.) Ict-afdeling; ondersteuning, facilitering Rogier de Wit; heeft twee oud-klasgenoten die in medialand zijn terechtgekomen (lezing?) Herman Jansen; kent communicatiewetenschapper (lezing?) Decaan Wouter van der Helm (heeft bij SBS6 gewerkt) Etc?

De combinatie is succesvol De vestiging kan een op science gericht ‘mediabedrijf’ worden, waar leerlingen individueel en/of in samenwerking: kennis vergaren = onderzoek kennis interpreteren = analyse kennis duiden = conclusies en toepassingen kennis delen = publiceren De vestiging krijgt naar buiten toe de naam een ‘moderne’ school te zijn, met onderwijs dat qua vorm (zeker) en inhoud (hopelijk) echt aansluit op de belevingswereld van jongeren. Nieuwe media kunnen t.z.t. op meer plaatsen binnen het onderwijs & de schoolorganisaties worden toegepast (zoals: Twitteraccount voor roosterwijzigingen)[i] [i] Uit ‘In de Praktijk’ uit inDRUK (kennisnet), zomer 2011

4. TENSLOTTE Samenvatting: Profilering van AF richting ‘science, media & design’ is m.i. wenselijk, haalbaar en succesvol Bereid tot toelichting en hulp bij evt. Implementatie Bronnen en voetnoten beschikbaar Succes met de besluitvorming!

Bronnen & Voetnoten Project 01 ‘Mussenflat’: PCC Fabritius Project 03: http://wattnzooi.hvcgroep.nl/docenten en http://www.agentschapnl.nl/programmas-regelingen/websites-over-afval-voor-scholieren Project 04: ‘Water’ is een bestaand project van PCC Heiloo Project 05: http://www.nieuwsindeklas.nl/lesmateriaal/?detail=9&title=Prinsjesdag+VO&search=&vak=0&type=0&niveau=9%2C3%2C4&tw=0 Project 07: http://codenamefuture.nl/living-planet/93-714.aspx Gebruikte programmatuur: hierbij is gebruik gemaakt van de lijst van Liesbeth Breek, aangevuld met eigen vondsten op internet Kennismakingsprojecten nieuwe media: uit ‘Ideeënboek Sociale media in het onderwijs – Erno Mijland (gratis download)

Internet: zoeken op onder meer ‘projecten voortgezet onderwijs’ http://www.zeeuwsebibliotheek.nl/onderwijs/mediawijsheid/voortgezet/: Een overzicht van de documenten die gezamenlijk de leerlijn media-educatie voortgezet onderwijs vormen: documenten die de relatie aangeven tussen de kerndoelen, eindtermen en de stappen in de leerlijn, tevens een schematisch productenoverzicht en een beschrijving van alle afzonderlijke producten. Met: projectvoorstellen en –uitwerkingen, inclusief onderbouwing (leerlijnen, eindtermen) www.teachertube.com: allerlei demonstratiefilmpjes, zoals http://www.teachertube.com/viewVideo.php?video_id=247766&title=Pendulum_Waves “Handboek nieuwe media” van Tom Bakker en Piet Bakker (Kluwer) ‘Mediawijsheid in de klas’ door Renée Hobbs