Demografische veranderingen: Mijn dorp over 10 jaar Thema avond Krimp en Bereikbaarheid Kleine Kernen & Buurtschappen VKK Gelderland 5 juni 2012 Demografische veranderingen: Mijn dorp over 10 jaar Ralph Tangelder

Inleiding Groei & krimp Krimp, wat is dat? Achtergronden van krimp Gevolgen van krimp Reacties op krimp Kansen met krimp

Groei… Meer inwoners Meer huizen Meer voorzieningen Meer… Zo hebben we jarenlang gedacht

Krimp…een probleem? Minder inwoners Minder woningen Minder voorzieningen &verenigingen Minder jeugd Minder evenwichtige bevolkingsbouw Meer senioren Stijgende zorgbehoefte 2.1 kind; is nog maar 1.8 Aantrekkingskracht stad tov platteland braindrain

Wat is krimp? Veel mensen Veel meningen Geen definitie Geen oplossing? Mensen hebben meerdere beelden bij krimp; Mensen hebben daardoor verschillende meningen over wat krimp is; er is geen eenduidige definitie. Dit betekent ook dat ‘oplossingen’ voor ‘problemen’ niet door iedereen zo gezien worden.

Achtergrond krimp Demografische ontwikkelingen Sociale ontwikkelingen Politieke ontwikkelingen

Demografie Bron: Demografische Ontwikkelingen Achterhoek 2010-2040, Vanaf 2025 krimpt vrijwel iedere Achterhoekse gemeente Bron: Demografische Ontwikkelingen Achterhoek 2010-2040, Regio Achterhoek

Demografie Bevolkingsopbouw Huishoudens Beroepsbevolking Ontgroening Vergrijzing http://www.youtube.com/watch?v=5yqwDwisiCI Huishoudens Meer huishoudens Kleinere huishoudensgrootte Beroepsbevolking Minder werkenden Meer inactieven

Demografie 2002 NL 2040 1/2 jongeren 1/3 arbeid 4 x ouderen Stippellijn is wat we altijd verwachtten – omgekeerde piramide = de urn Naar: B. van Essen, 2011

Sociale ontwikkelingen Individualisering (verandering leefstijl) Mobilisering & bereikbaarheid Opkomst Internet Veranderde stad – land relatie Jeugd trekt naar de stad voor studie & werk (Braindrain) Platteland meer in trek als vrijetijdsbesteding Voorzieningen concentreren zich in stad

Politieke ontwikkelingen Overheid treedt terug (minder geld, minder zichtbaarheid) Burger neemt initiatief over? Zelfsturing & overheidsparticipatie Grotere rol maatschappelijke organisaties en bedrijven

Gevolgen krimp Tradities en eigenheid van lokale gemeenschappen komen onder druk: Daling Primair Onderwijs tot 2040: alleen al in Achterhoek 4000 leerlingen minder (- 20%); Ledenaantallen verenigingen dalen komende 10 jaar  accommodaties sluiten?; Overcapaciteit gemeentelijke bouwplannen; Wegvallen verdienvermogen gemeenten; Domino-effect: verschraling fysieke omgeving (‘harde’ krimp) + uitholling sociale infrastructuur (‘zachte’ krimp). Deels gebaseerd op B. van Essen, 2011

Verschillen per dorp/buurt Fictiehuizen: 1250 inwoners 1 school, nieuw dorpshuis… 25 verenigingen 5 kinderen geboren in 2011 Die 5 kinderen moeten elk lid worden van 5 verenigingen om per vereniging één nieuw lid te genereren. Deels gebaseerd op B. van Essen, 2011

Maar ook… …toename aantal ouderen = toename vrijwilligers …veranderende voorkeuren jeugd = innovatie …dorpen zijn creatief in het vinden van oplossingen

Hoe reageert u? Krimp = rouwproces Negeren: “er is niets aan de hand” Ontkennen: “wij krimpen niet, punt” Bestrijden: “huizen bouwen!!” Accepteren: “we erkennen de opgave en gaan samen aan de slag”

Verzet helpt niet, creativiteit wel Zijn onze plannen “krimpproof”? Van “ieder een eigen honk” naar “samen onder een dak” Van gemeenschapshuis naar gemeenschapsfunctie; Van elke school open naar onderwijskwaliteit + vervoer; Van concurreren naar samenwerken; Van “de overheid regelt het” naar “zelf aanpakken”; Van “alle voorzieningen in het dorp” naar “het bereikbare dorp” Kansen Minder druk op woningmarkt = kans voor starters; Minder rood, meer groen (ruimte voor natuur); Minder werkloosheid; ……………………….. Deels gebaseerd op B. van Essen, 2011

Dus: andere inzet Weet wat er aan de hand is Schuif het niet vooruit Ga in gesprek met de buren Verenigingen & dorpen Durf te vernieuwen Hoe zien we onze toekomst en hoe willen we daar komen?

Het krimpspook bestaat niet, verkeerde reacties wel www.vanmeernaarbeter.nl Vragen & opmerkingen?