Startbekwaamheden van journalisten Presentatie onderzoek 2008 Onderzoek onder alumni van de journalistieke opleidingen en werkgevers uitgevoerd door de Nederlandse Vereniging voor Journalisten in samenwerking met het Nederlands Uitgevers Verbond en de erkende Scholen voor Journalistiek

Opzet onderzoek Vragenlijst, op basis van de beroepscompetenties Uitgezet onder alumni 2005,2006,2007 SvJ en werkgevers –Centrale vraagstellingen: –In hoeverre zijn de afgestudeerden van de opleidingen goed voorbereid op de praktijk? –Welke trends worden gezien voor de nabije toekomst? Steeds beantwoord door alumni en hoofdredacties

Resultaten - algemeen DEELNEMERS Werkgevers (26 deelnemers/ uitgezet onder alle bij Genootschap aangesloten hoofdredacties) •Regionale omroepen en landelijke nieuws en actualiteitenrubrieken •Regionale en landelijke dagbladen •Vaktijdschriften Alumni ( ) 140 journalisten hebben deelgenomen, (uitgezet onder ruim 500 alumni van de scholen uit Tilburg, Utrecht, Zwolle, Ede en de univ. Groningen) Let op: oordeel van werkgevers over alle starters/ de enquete alumni alleen onder TUZEG-opleidingen!

Meer info over deelnemers enquete: 30% man en 70% vrouw. 80% werkt/ 16% doet vervolgopleiding, 3,5% werkloos, (0% zorgt voor gezin!!) 78% werkt in dienstverband /22% freelance 61% journalistiek/ 19% niet (rest doet opleiding of werkloos) (*voor sommigen blijft onduidelijk wat nu journalistiek is en wat niet!)

Resultaten algemeen werkveld alumni * Omroep 21% * Dagblad 13% * Vaktijdschriften 11% * Pu/op 10% * Lokaal 8% * Rest: 30% (bedrijfsjourn, onderwijs, persbureau, websites of div. media

Kunnen plannen en organiseren van journalistiek werk

Kunnen plannen en organiseren van journalistiek werk Kan benodigde tijd voor een klus goed inschatten alumniwerkgevers

Kunnen plannen en organiseren van journalistiek werk doelgroepdenken werkgevers alumni

Kunnen plannen en organiseren van journalistiek werk Kan bijdragen van het publiek organiseren / modereren alumniwerkgevers

Kunnen plannen en organiseren van journalistiek werk Kan werken binnen een budget alumni werkgevers

SNEL EN GERICHT INFORMATIE KUNNEN VERZAMELEN

Snel en gericht informatie kunnen verzamelen Heeft een goede algemene ontwikkeling alumni werkgevers

Snel en gericht informatie kunnen verzamelen Beschikt over gespecialiseerde kennis alumni werkgevers

Snel en gericht informatie kunnen verzamelen Staat open voor interactie met het publiek alumni werkgevers

Snel en gericht informatie kunnen verzamelen Beschikt over een netwerk en weet hoe dat kan worden uitgebreid alumni werkgevers

DE BELANGRIJKE INFORMATIE KUNNEN SELECTEREN

De belangrijke informatie kunnen selecteren Is bewust van de impact van de informatie op het publiek alumni werkgevers

INFORMATIE OP EEN JOURNALISTIEKE WIJZE KUNNEN ORDENEN

Informatie op een journalistieke wijze kunnen ordenen Kan vorm en inhoud afstemmen alumni werkgevers

Informatie op een journalistieke wijize kunnen ordenen Kan ordenen op basis van crossmediale eisen alumni werkgevers

INFORMATIE KUNNEN PRESENTEREN IN EEN ADEQUATE VORM

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm Heeft een prima taalbeheersing alumni werkgevers

Taalbeheersing “ik denk wel dat er meer aandacht geschonken moet worden aan de taalvaardigheid. Te vaak worden er nog spelling of grammaticafouten gemaakt.” “ik heb moeite met het gebruik van –d en –t.” “ik ben van mening dat er te weinig wordt gedaan op het gebied van taal, toch het belangrijkste instrument van (met name de schrijvende) pers.” “er moet veel meer en beter aandacht besteed worden aan taalonderwijs. Een eenmalige test is niet genoeg.”

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm Beheerst de basisvaardigheden op het gebied van lay-out alumni werkgevers

“als gewoon journalistje kom je er niet meer. Steeds meer vraag naar webredacteuren met CMS/Photshop achtergrond.”

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm Kan werken met de technische infrastructuur alumni werkgevers

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm Kan informatie presenteren in combinaties van woord, beeld en geluid alumni werkgevers

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm “De multimediale journalist is de toekomst. Daar moet veel beter op in worden gespeeld door de vaste blokken radio/tv/schrijvende los te laten. Op dit moment werk ik voor radio en ik heb nog nooit in mijn leven een tv-verslag gemaakt. Het was heel handig geweest als ik beiden had gekund, zeker bij een regionale omroep.” “Ik had het ideaal gevonden als ik niet had hoeven kiezen tussen de afstudeerrichtingen geschreven pers en audiovisuele media. Ik had graag beide willen doen.” “Er wordt te weinig aan camjo gedaan. Dat kom je in de praktijk toch veel tegen.”

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm Kan gebruik maken van camera, gebruik makend van de meest actuele techniek alumniwerkgevers

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm Kan montage verzorgen van radio/tv-items alumniwerkgevers

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm Kan werken met CMS-systemen, zelf een weblog/webpagina opzetten alumniwerkgevers

Informatie kunnen presenteren in een adequate vorm Kan goed voor meerdere media tegelijkertijd werken alumniwerkgevers

JOURNALISTIEK HANDELEN KUNNEN VERANTWOORDEN

Journalistiek handelen kunnen verantwoorden Kan eigen werk kritisch evalueren alumniwerkgevers

Journalistiek handelen kunnen verantwoorden Is goed op de hoogte van de juridische kanten van het vak, zijn rechten en plichten als journalist alumniwerkgevers

Journalistiek handelen kunnen verantwoorden “meer aandacht voor de juridische kanten van het vak, mijn rechten en plichten als journalist’. Daar heb ik niets over gehoord in de opleiding.” “ik zou graag zien dat journalisten-in-de-dop worden voorbereid op de praktijk en zijn gevaren. Zoals: hoe blijf ik zo onafhankelijk mogelijk en laat ik me niet verleiden door leuke bijeenkomsten of persreisjes. Hoe ga je daarmee om?” “sponsoring en omkoping? Ik wist niet hoe ik ermee om moest gaan.”

KUNNEN SAMENWERKEN IN TEAMVERBAND

KUNNEN WERKEN BINNEN EEN (EIGEN) BEDRIJF

Kunnen werken binnen een (eigen) bedrijf Kan ideeën overtuigend presenteren alumniwerkgevers

Kunnen werken binnen een (eigen) bedrijf Kent de rechten en plichten als werknemer alumniwerkgevers

Kunnen werken binnen een (eigen) bedrijf Heeft als freelancer voldoende kennis van zijn rechten en plichten als werknemer alumni “Heeeeel veel meer onderwijs over het freelance bestaan. Het gebrek daaraan is een groot gemis!”

Kunnen werken binnen een (eigen) bedrijf Kent de praktische aspecten van freelancen alumniwerkgevers

Freelance bekwaamheden “er zal meer gefocust moeten worden op de praktische kant van het vak: hoe regel ik als freelancer mijn financiën, hoe ga ik om met concurrentie, wat houdt ‘t auteursrecht in de praktijk in. Met zulke vragen wordt je in de praktijk geconfronteerd, maar het is nooit aangestipt op de opleiding.” “Ik had veel meer over freelancen willen leren, omdat dat toch hetgene is wat veel afgestudeerden gaan doen. Maar hoe? Geen idee.” “Meer aandacht voor freelance-journalistiek zou niet misstaan. Op dit moment komt freelance werkverband veel vaker voor dan een vast contract.”

De genoten opleiding was waardevol voor mijn huidige beroepspraktijk “het had beter gekund. Zeker wat betreft praktijk en stagebegeleiding.” “ik heb veel aan mijn opleiding gehad, maar uiteindelijk meer geleerd van freelancewerk naast mijn studie. Het blijft toch een praktijkvak!”

DEEL 2 •Welke trends worden gezien voor de nabije toekomst inzake journalistieke bekwaamheden?

Bekwaamheden waarvan het belang naar verwachting zal toenemen Kennis van de mogelijkheden van het medium -werkgevers: 81% -Alumni: 84% Doelgroepdenken -Werkgever: 81% -Alumni: 71% Kan bijdragen van het publiek organiseren/modereren: -werkgevers:62 % -Alumni: 71%

Bekwaamheden waarvan het belang naar verwachting zal toenemen Kan informatie selecteren op basis van betrouwbaarheid -Werkgever: 62% -Alumni: 60% Kan ordenen op basis van crossmediale eisen –Werkgevers: 73% –Alumni: 81% Kan informatie presenteren in combinaties van woord, beeld en geluid -werkgevers:69 % -Alumni: 80%

Vaardigheden waarvan het belang naar verwachting zal toenemen Kan werken met CMS-systemen -werkgevers: 83% -Alumni: 73% Kan werken met de technische infrastructuur -werkgevers: 73% -Alumni: 71% Kan gebruik maken van camera, met meest actuele techniek -Werkgever: 69% -Alumni: 66% Kan montage verzorgen van radio/tv-items –Werkgevers: 68% –Alumni: 61%

Bekwaamheden waarvan het belang naar verwachting zal toenemen Kan goed voor meerdere media tegelijkertijd werken -werkgevers: 77% -Alumni: 81% Kan ideeen overtuigend presenteren -Werkgever: 54% -Alumni: 74% Praktische kanten, rechten en plichten als freelancer –Werkgevers: 23% –Alumni: 60%

CONCLUSIES Opleiding waardevol: •76% vond de opleiding goed of voldoende waardevol voor zijn huidige beroepspraktijk, 20% matig en 4% vond dit onvoldoende. Meerdere keren genoemde opmerkingen hierbij: •Opleiding vormt goede basis •Je leert meer in de praktijk /(mogelijkheden tot/begeleiding bij) opdoen praktijk ervaring erg belangrijk •Te weinig leraren die ook werken in journalistiek, mede daardoor inhoud vakken soms achterhaald. •Teveel nadruk op dagbladjournalistiek/nieuws (i.t.t. crossmediaal) •Liever meer nadruk op praktische kanten vh werk •Opleiding erg algemeen; verdieping gezocht in universitaire studie

CONCLUSIES Meest door alumni genoemde verbeterpunten voor opleiding •Meer informatie over freelancers praktijk •Meer praktijk / stages •Strenger letten op taalvaardigheid •Meerdere afstudeerrichtingen kunnen kiezen; beter voorbereid zijn op cross-mediaal

Tot slot – reacties werkgevers Ziet u meerwaarde in een starter met een diploma, of hecht u meer belang aan reeds opgedane werkervaring? “diploma is een pré, maar werkervaring geeft vaak de doorslag.” “absolute voorkeur: iemand met journalistieke opleiding en al ervaring bij lokale omroep of suffertje.”

Tot slot – journalisten, kritisch tot in het graf ! De pas afgestudeerde beschikt over voldoende beginniveau om in de werksitutatie te kunnen functioneren. De hoofdredacties antwoorden met kleine meerderheid positief (en dat is binnen deze beroepsgroep al zeer bemoedigend!) 56% voldoende of goed 44% matig of onvoldoende