Arwen Dewilde Departement Onderwijs en Opvoeding - Staf JONG EN NIET IN DE KLAS Arwen Dewilde Departement Onderwijs en Opvoeding - Staf

1. Inleiding Onderwijs = krachtig instrument sociale upgrade? Cijfers wijzen uit dat Vlaamse onderwijssysteem ongelijkheid reproduceert, zelfs versterkt (bron: Vlaamse onderwijsstatistieken) ‘De sociale lift blijft steken.’ (Dirk Jacobs) ‘Vlaanderen is de Europese metropool van de uitsluiting’ (Koen Schoors, DM) 2 laatste verwijzen naar moeilijkheden die jongeren hebben van allochtone afkomst. Zij zijn oververtegenwoordigd in BSO, DBSO, BuSO, werkloosheidstatistieken, en ondervertegenwoordigd in hoger onderwijs

1. Inleiding (2) Ons onderwijs staat voor uitdagingen Er is een groep jongeren die moeilijk bereikt worden door het reguliere onderwijscircuit Wat kan je als lokale overheid doen voor die jongeren? Hoe en wanneer schakel je derden in?

2. Over wie gaat het? Niet die jongeren die thuisonderwijs krijgen Leerplichtige jongeren Schoolcultuur, maar ‘onschoolbaar’? Geen schoolcultuur, soms zelfs geen alfabetisering (cfr. IEM) Jongeren aan het eind van de onderwijswaterval Niet-leerplichtige jongeren: cfr. verschuiving van profiel 2de kansonderwijs (I. Glorieux, ‘Wie herkanst?’) Onschoolbaar: expertise opgebouwd in lager (brugfiguren, warme school, ouderbetrokkenheid), niet in middelbaar. Geen zschoolcultuur: esxpertisescholen

3. Speelruimte lokale overheid Lokale overheid opereert altijd vanuit beleidskaders: Bestuursakkoord (cfr. Gent 2020) Decreten

3. Speelruimte lokale overheid (2) Gent = inrichtende macht en regisseur Inrichten van onderwijs (onderwijsdecreten) Regisseur: ruimte voor het voeren van een Flankerend Onderwijsbeleid (decreet FLOB, 2007). 10-sporenbeleid, implementatie van S tot XXL Gelijke leerkansen op school zijn maar half werk zonder gelijke ontwikkelingskansen buiten de school

3. Speelruimte lokale overheid (3) Decreet Leren en Werken, 2008 Invullen van leer- én werktijd in DBSO Regelt de werking van het ROP Jongeren in DBSO nog te vaak vanuit een negatieve keuze: Onderkant onderwijswaterval Hoge spijbelcijfers en cijfers NOB  Een belangrijk aandeel van de doelgroep vind je terug bij DL&W

4. Initiatieven vanuit lokale overheid - Gent DL&W Coördineren van het ROP Stad is zelf Brugpromotor, verschaft dus niet enkel externe werkplekken Ontwikkelen van motivatieprojecten Traject+: ondersteunen van POT via extra subsidies uit het Stedenfonds Werking van Steunpunt Leerrecht & Leerplicht: samenwerking met DMZ politie, bijzondere jeugdzorg, parket, spijbelfoon d@w: innovatieve projecten zoals The MakeOver

4. Initiatieven vanuit lokale overheid – Gent (2) FLOB Tien beleidssporen (van S tot XXL): ondersteunen van leerlingen en ouders begeleiden van risicojongeren, spijbelaars  ondersteunen van schoolteams en schoolbeleid creëren van een stimulerende schoolomgeving: brede school, cultuureducatie creëren van vlot bereikbare en veilige schoolomgevingen

4. Initiatieven vanuit lokale overheid – Gent (3) beleid voeren t.a.v. de “sociale voordelen” uitbouwen van een sociaal onderwijsbeleid wegwijs maken in leer- en studietrajecten stimuleren van levenslang en levensbreed leren werken aan een betere aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt

4. Initiatieven vanuit lokale overheid – Gent (4) FLOB cfr. ‘jong en niet in de klas’: Time out projecten (on@break) Brugfiguren De Katrol ’t Steunpunt TV Gent  Jongere staat niet op zichzelf, belang thuisklimaat, betrokkenheid ouders Ambassadeurs/Latent Talent

4. Initiatieven vanuit lokale overheid – Gent (5) Startbaners: volgens het principe van peer to peer Schoolspotters JoJo  Mix van financiële stimuli (via subsidies en convenanten) en inzet eigen personeel en werking

5. Inschakelen derden Tussen onderwijs en welzijn Samenwerking vzw Jong Rung, De Bekwame Boon, boerderij FR Loods 13 Experimenteel: proefproject JES: jongeren opzoeken waar ze zijn, cfr. methodiek straathoekwerk

5. Bedenkingen Vaak al meerdere hulpverlening, niet in staat verschil te maken? Onderwijs moet ook zelfkritisch zijn: Onderwijswaterval: jongere werd al eerder losgelaten. Ze zijn al minstens 15 als ze in systeem DL&W terecht komen. Hoe kunnen we mechanismen van uitsluiting én insluiting begrijpen en bevindingen in onderwijspraktijk meenemen? Onderzoek UGent (cfr. categorie NOB, POT) Traject+: kennisoverdracht naar scholen

5. Bedenkingen (2) Onschoolbare jongeren? Of moeten we het onderwijs bijscholen? Mainstreamen van kennis en expertise Individueel perspectief, institutioneel perspectief, multidimensioneel Antisociale jongeren en het model van Patterson Luisteren naar wat we kunnen leren van out of the box initiatieven zoals Mobile School?

Bedankt voor uw aandacht! VRAGEN EN DISCUSSIE   Bedankt voor uw aandacht!